Các cây giao phấn bị thoái hóa khi tự thụ phấn bắt buộc vì xuất hiện các cặp gen lặn đồng hợp gây hại cho chúng. Các cặp gen đồng hợp lặn xuất hiện nhiều hơn qua từng thế hệ.
Còn các cây tự thụ phấn không bị thoái hóa vì chúng mang những cặp gen đồng hợp lặn không gây hại cho chúng.