Văn học viết Việt Nam gồm: văn học từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX (văn học trung đại) và văn học từ đầu thế kỉ XX đến nay (văn học hiện đại). Cần nắm được đặc điểm chung và đặc điểm riêng của văn học trung đại và văn học hiện đại theo các gợi ý sau:
a) Những nội dung lớn của văn học Việt Nam trong quá trình phát triển. b) Văn học viết Việt Nam phát triển trong sự ảnh hưởng qua lại với các yếu tố truyền thống dân tộc, tiếp biến văn học nước ngoài như thế nào? Nêu một số hiện tượng văn học tiêu biểu để chứng minh. c) Sự khác nhau giữa văn học trung đại và văn học hiện đại về ngôn ngữ và hệ thống thể loại.Về bộ phận văn học dân gian, có các trọng tâm kiến thức:
– Những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian. – Hệ thống thể loại văn học dân gian Việt Nam. – Những giá trị của văn học dân gian Việt Nam. Để nắm được những trọng tâm kiến thức nói trên, có thể ôn tập theo các gợi ý sau: a) Những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian. Văn học dân gian bao gồm những thể loại nào? Chỉ ra những đặc trưng chủ yếu nhất của từng thể loại. b) Chọn phân tích một số tác phẩm (hoặc trích đoạn tác phẩm) văn học dân gian đã học (hoặc đã đọc) để làm nổi bật đặc điểm nội dung và nghệ thuật của sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện thơ, truyện cười, ca dao, tục ngữ. c) Kể lại một số truyện dân gian, đọc thuộc một số câu ca dao, tục ngữ mà anh (chị) thích.1. Hai bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam
| Nội dung | Văn học dân gian | Văn học viết |
| Khái niệm | ||
| Thể loại | ||
| Hình thức tồn tại |
2. So sánh điểm khác nhau giữa văn học Trung đại và văn học Hiện đại
| Nội dung | Văn học trung đại | Văn học hiện đại |
| Chữ viết | ||
| tác giả | ||
| tư tưởng |
1. Vì sao VHDG có tính tập thể, tính truyền miệng và tính thực hành?
2. Hãy kể tên các thể loại của văn học dân gian Việt Nam và trình bày ngắn gọn Nội dung và Hình thức của từng thể loại
1. Hãy chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự: Chiến thắng Mờ Tao, Mờ Xây
2. Hãy chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự: An Dương Vương và Mỵ Châu- Trong Thủy
3. Hãy chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự: Tấm Cám
mối quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên được thể hiện như thế nào trong văn học dân gian, văn học trung đại , văn học hiện đại? cho ví dụ?
Văn học dân gian Việt Nam có những thể loại nào? Nêu tên gọi, định nghĩa ngắn gọn và ví dụ cho mỗi thể loại.
1. Mở đầu
Trong văn học dân gian và văn học trung đại, hình ảnh người phụ nữ thường gắn với số phận éo le, bất hạnh. Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ là minh chứng tiêu biểu, phản ánh nỗi oan khuất và vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam thời phong kiến qua nhân vật Vũ Nương.
2. Nội dung
a. Hoàn cảnh và số phận của Vũ Nương
-Sinh ra trong gia đình nghèo, lấy Trương Sinh – người chồng hay ghen, thô bạo.
-Khi chồng đi lính, một mình lo toan chăm sóc mẹ chồng già yếu và con nhỏ.
-Vì lời nói ngây thơ của con, bị Trương Sinh nghi oan thất tiết.
-Quá uất ức, Vũ Nương gieo mình xuống sông Hoàng Giang.
b. Phẩm chất của Vũ Nương
-Hiền thục, thủy chung: luôn giữ đạo vợ chồng, mong chồng bình yên trở về.
-Hiếu thảo: chăm sóc mẹ chồng tận tình, lo tang ma chu đáo.
-Yêu thương con: hết lòng nuôi nấng, dỗ dành con nhỏ.
-Trong sạch, giữ phẩm hạnh: dù chịu oan khuất vẫn giữ trọn lòng thủy chung.
c. Giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm
-Hiện thực: phản ánh xã hội phong kiến bất công, số phận phụ nữ phụ thuộc vào chồng.
-Nhân đạo: xót thương cho thân phận Vũ Nương, khẳng định phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ, đồng thời ước mơ công lý – bằng chứng là việc Linh Phi cứu giúp, trả lại danh dự cho nàng.
3. Kết luận
-Hình tượng Vũ Nương vừa đẹp đẽ vừa bi kịch. Nàng là đại diện cho người phụ nữ Việt Nam xưa: dịu dàng, thủy chung, hiếu thảo nhưng lại chịu nhiều oan nghiệt. Tác phẩm vừa tố cáo xã hội bất công, vừa ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn phụ nữ, để lại bài học về sự trân trọng và thấu hiểu trong hạnh phúc gia đình.
1. Mở đầu
Trong văn học dân gian và văn học trung đại, hình ảnh người phụ nữ thường gắn với số phận éo le, bất hạnh. Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ là minh chứng tiêu biểu, phản ánh nỗi oan khuất và vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam thời phong kiến qua nhân vật Vũ Nương.
2. Nội dung
a. Hoàn cảnh và số phận của Vũ Nương
-Sinh ra trong gia đình nghèo, lấy Trương Sinh – người chồng hay ghen, thô bạo.
-Khi chồng đi lính, một mình lo toan chăm sóc mẹ chồng già yếu và con nhỏ.
-Vì lời nói ngây thơ của con, bị Trương Sinh nghi oan thất tiết.
-Quá uất ức, Vũ Nương gieo mình xuống sông Hoàng Giang.
b. Phẩm chất của Vũ Nương
-Hiền thục, thủy chung: luôn giữ đạo vợ chồng, mong chồng bình yên trở về.
-Hiếu thảo: chăm sóc mẹ chồng tận tình, lo tang ma chu đáo.
-Yêu thương con: hết lòng nuôi nấng, dỗ dành con nhỏ.
-Trong sạch, giữ phẩm hạnh: dù chịu oan khuất vẫn giữ trọn lòng thủy chung.
c. Giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm
-Hiện thực: phản ánh xã hội phong kiến bất công, số phận phụ nữ phụ thuộc vào chồng.
-Nhân đạo: xót thương cho thân phận Vũ Nương, khẳng định phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ, đồng thời ước mơ công lý – bằng chứng là việc Linh Phi cứu giúp, trả lại danh dự cho nàng.
3. Kết luận
-Hình tượng Vũ Nương vừa đẹp đẽ vừa bi kịch. Nàng là đại diện cho người phụ nữ Việt Nam xưa: dịu dàng, thủy chung, hiếu thảo nhưng lại chịu nhiều oan nghiệt. Tác phẩm vừa tố cáo xã hội bất công, vừa ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn phụ nữ, để lại bài học về sự trân trọng và thấu hiểu trong hạnh phúc gia đình.