a. Bố cục bài thơ gồm 2 phần.
- Phần 1: Từ đầu đến câu "Những buổi ngày xưa vọng nói về".
+ Ý chính: Hình ảnh đất nước vươn dậy từ trong máu lửa, đau thương.
- Phần 2: Đoạn còn lại.
+ Ý chính: Hình ảnh đất nước vươn dậy từ trong máu lửa, đau thương
b. Mối quan hệ giữa các phần:
Đó là quan hệ bổ sung cho cảm hứng tổng hợp về đất nước thêm đầy đủ và phong phú hơn.
+ Đoạn 1 gồm các khổ thơ, ý thơ đã được hình thành từ trước (1948-1949), nhưng tác giả cảm thấy chưa đầy đủ, chưa phong phú.
+ Đoạn 2 là những cảm nhận bổ sung, giàu tính khái quát, cho ta thấy hình ảnh đất nước Việt Nam không chỉ có cộng đồng, những con đường hay "Những dòng sông chảy nặng phù sa"… mà còn là một đất nước vươn lên từ trong gian khổ chiến tranh:
Nước Việt Nam từ máu lửaRũ bùn đứng dậy sáng lòa