Một trong những quy luật có thể chỉ ra nguyên nhân xuất hiện biến dị tổ hợp là quy luật ngẫu nhiên. Theo quy luật này, trong quá trình di truyền diện ra, có thể xảy ra các biến đổi ngẫu nhiên trong gen hoặc trong quá trình kết hợp gen của hai cá thể. Điều này có thể dẫn đến sự xuất hiện của các biến dị tổ hợp trong hệ gen của một cá thể hoặc một quần thể.