Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa TB sinh dục đực và cái.
Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa TB sinh dục đực (tinh trùng) và TB sinh dục cái (trứng). Trứng được thụ tinh phát triển thành phôi. Trứng được thụ tinh ngoài cơ thể mẹ gọi là thụ tinh ngoài, trong cơ thể mẹ được gọi là thụ tinh trong. Sinh sản hữu tính ưu thế hơn sinh sản vô tính.
Sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản thể hiện ở:
Đẻ ít trứng → Đẻ nhiều trứng
Đẻ trứng không có vỏ → Đẻ trứng có vỏ dai, vỏ đá vôi
Đẻ trứng → Đẻ con
Đẻ con chx có nhau thai → có nhau thai
Chưa có cơ quan sinh sản → có cơ quan sinh sản
Chưa phân hóa giới tính → Phân hóa giới tính
Thụ tinh trong → Thụ tinh ngoài
Tự thụ tinh → Thụ tinh chéo
Con non phát triển qua biến thái → phát triển trực tiếp
Con sinh ra được chăm sóc, bảo vệ → Không được chăm sóc, bảo vệ
