a. Ngôi kể:
Đoạn trích được kể ở ngôi thứ nhất . Người kể chuyện là nhân vật chính - Dế Mèn, tự thuật lại những suy nghĩ, hành động và bài học của mình.
b. Các nhân vật trong đoạn trích:
1. Dế Mèn : Nhân vật chính, một chú dế trẻ tuổi, kiêu căng, tự phụ nhưng sau đó học được bài học quý giá về cuộc sống.
2. Dế Choắt : Một chú dế hàng xóm yếu đuối và hiền lành, là nhân vật góp phần giúp Dế Mèn nhận ra bài học đầu đời.
3. Một số nhân vật phụ khác xuất hiện ngắn như: người mẹ, con vật trong tự nhiên (đề cập đến thông qua mô tả của Dế Mèn).
c. Nhân vật chính:
Dế Mèn là nhân vật chính, qua sự tự thuật của mình, chú kể về những trải nghiệm và bài học đầu tiên trong cuộc sống.
d. Phương thức biểu đạt:
Tác phẩm sử dụng phương thức tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm để tái hiện lại hành trình và cảm xúc của nhân vật Dế Mèn.
e. Bố cục:
Văn bản có thể được chia thành 3 phần chính:
1. Phần 1 : (Từ đầu đến "thật là đầm ấm")
Nội dung: Miêu tả ngoại hình và thói quen sinh hoạt của Dế Mèn. Dế Mèn rất khỏe mạnh, cường tráng và tự mãn về bản thân.
2. Phần 2 : (Tiếp theo đến "cho nó biết tay")
Nội dung: Dế Mèn bắt đầu thể hiện tính cách kiêu ngạo và chọc ghẹo Dế Choắt yếu đuối. Chú không nghe lời khuyên của Dế Choắt.
3. Phần 3 : (Phần còn lại)
Nội dung: Dế Mèn gây ra cái chết oan uổng cho Dế Choắt. Từ đó, Dế Mèn nhận ra sai lầm của mình và rút ra bài học đường đời đầu tiên: không nên kiêu ngạo và cần biết sống có trách nhiệm.
a) Ngôi kể: Ngôi thứ nhất (nhân vật Dế Mèn tự kể lại câu chuyện về chính mình).
b) Nhân vật: Dế Mèn, Dế Choắt, và một số nhân vật phụ khác.
c) Nhân vật chính: Dế Mèn.
d) Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
e) Bố cục:
Văn bản chia làm 3 phần:
Phần 1: Giới thiệu về Dế Mèn, sự tự tin và kiêu căng của nhân vật chính.
Phần 2: Cuộc trò chuyện giữa Dế Mèn và Dế Choắt, Dế Mèn trêu chọc Dế Choắt.
Phần 3: Hậu quả của sự việc, Dế Choắt bị hại và Dế Mèn nhận ra bài học về sự kiêu ngạo và thiếu suy nghĩ của mình.
