Sinh học 8

Khác biệt cơ bản nhất của 2 phân hệ thần kinh này chính là tác dụng đối lập của chúng lên cùng 1 cơ quan trong cơ thể. 
Thông thường, phân hệ giao cảm thường làm tăng hoạt động của cơ quan đó (ví dụ: tăng nhu động ruột), còn phân hệ đối giao cảm thì làm giảm (giảm nhu động ruột) < tất nhiên cũng có TH ngc lại, bạn có thể tham khảo thêm trong SGK sinh 8). 
Phân hệ giao cảm truyền tín hiệu qua dây thần kinh giao cảm, còn phân hệ đối giao cảm thì theo dây thần kinh đối giao cảm. 
Trung khu của phân hệ giao cảm nằm ở sừng bên chất xám ( từ đốt 1 đến đốt 3) tủy sống, còn đối giao cảm ở não giữa, hành não và đốt tủy cùng. 
Bộ phận ngoại biên phân hệ giao cảm gồm các dây thần kinh và hạch, hạch xa cơ quan gần trung tâm, sợi trước hạch ngắn , sợi sau hạch dài; Ngoại biên phân hệ đối giao cảm: Chất trắng: hình thành các dây thần kinh: hạch gần cơ quan và xa trung tâm; sợi trước hạch dài và sợi sau hạch ngắn. 
Sự hoạt động đối lập mà thống nhất giữa 2 phân hệ này giúp điều hòa một cách nhịp nhàng các hoạt động sống sinh lý của cơ thể.

làm tăng diện tích bề mặt vỏ não lên tới 2300 – 2500 cm2. Hơn 2/3 bề mặt của não nằm trong các khe và rãnh.

Các rãnh chia mỗi nữa đại não thành các thùy. Rãnh đĩnh ngăn cách

thùy trán và thùy đỉnh ; Rãnh thái dương ngăn cách thùy trán

và thùy đỉnh với thùy thái dương .Trong các thùy,các khe đã tạo

thành các hồi hay khúc cuôn não.

Cấu tạo đại não:
Đại não ở người rất phát triển,che lấp cả não trung gian và não giữa.
Chất xám ngoài cùng tạo thành vỏ não.Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp đó là khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt vỏ não.vỏ não dày khoảng 2-3mm gồm 6 lớp.
Các rãnh chia mỗi nữa đại não thành các thuỳ.Rãnh đỉnh ngăn cách thuỳ trán và thuỳ đỉnh.
Rãnh thái dương ngăn cách thuỳ trán,thuỳ đỉnh với thuỳ thái dương.Trong các thuỳ,các khe đã tạo thành các hồi hay khúc cuộn não.
Dưới vỏ não là chất trắng trong đó có chứa các nhân nền.
Chất trắng là các đường thần kinh nối các vùng của võ não và nối 2 nữa đại não với nhau.
Ngoài ra còn các đường dẫn truyền nối giữa võ não với các phần dưới của não với tuỷ sống.
Hầu hết các đường này đều bát chéo hoặc ở hành tuỷ hoặc ở tuỷ sống.

Chức năng:
Là trung khu của các phản xạ có điều kiện,trung khu của ý thức.

Bạn có thể google hình ảnh: Human Body Mindmap

https://www.pinterest.com/pin/322640760774374426/

2.

Đặc điểm cấu tạo và chức năng của đại não người tiến hóa hơn động vật thuộc lớp Thú được thể hiện :

Khối lượng não so với cơ thể ở người lớn hơn các động vật thuộc lớp Thú.

Vỏ não có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặt chứa các nơron (khối lượng chất xám lớn).
Ở người, ngoài các trung khu vận động và cảm giác như các động vật thuộc lớp Thú, còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nói, viết, hiểu tiếng nói, hiểu chữ viết).

Đại não có cấu tạo: gồm 2 nửa bán cầu đại não trùm lên các phần khác của não (trụ não, não trung gian và tiểu não).

* Cấu tạo:

- 1 rãnh giữa, sâu, chia đại não thành 2 nửa.

- Mỗi nửa có 3 rãnh (thái dương, đỉnh, thẳng góc) chia não thành 4 thuỳ (trán, đỉnh, thái dương, chẩm).

- Nhiều khe chia các thuỳ thành các khúc cuộn làm diện tích mặt ngoài của não đạt tới 2300 - 2500 cm2.

- Chất xám ở ngoài tạo thành vỏ não chứa tới hàng trăm tỉ nơron, gồm 3 loại: nơron cảm giác, nơron vận động và nơron liên lạc.

- Trong não còn có các nhân xám là các trung khu dưới vỏ nằm trong chất trắng.Chất trắng ở trong là các đường thần kinh liên hệ với các phần dưới não và liên hệ giữa hai nửa não với nhau.

- Hộp sọ phát triển

- Lồng ngực nở rộng sang hai bên.

- Cột sống cong ở 4 chổ

- Xương chậu nở, xương đùi lớn.

- Cơ mông, cơ đùi, cơ bắp chân phát triển.

- Bàn chân hình vòm, xương gót chân phát triễn.

- Chi trên có các khớp linh hoạt, ngón cái đối diện với các ngón còn lại.

- Cơ vận động cánh tay, cẳng tay, bàn tay và đặc biệt cơ vận động ngón cái phát triển.

-Hộp sọ phát triển,sọ lớn hơn mặt,đầu ở vị trí cân bằng trên cổ trong tư thế đứng thẳng.

-Cột sống cong ở 4 chỗ,lồng ngực nở xang 2 bên

-Xương chi phân hóa:

+....(Nằm trong phần của hệ vận động,mình hơi ngại ghi:D)

-Cơ chi dưới có xu hướng tập trung thành nhóm cơ lớn,khỏe giúp cho sự vận động di chuyển thoải mái và giữ cho cơ thể giữ cân bằng tư thế đứng thẳng.

Các bệnh về mắt

Chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý, cung cấp thực phẩm giàu vitamin A, vitamin B, vitamin E....Đặc biệt nên chú ý bổ sung nhiều vitamin A bởi nó giúp oxy hóa các chất gây hại cho mắt. Các thực phẩm giàu vitamin A bao gồm dầu gấc, cà chua, gan.. Hãy để mắt được nghỉ ngơi: Khi làm việc, học tập mắt phải chịu những áp lực không kém gì não bộ, vì thế mắt cần được nghỉ ngơi. Hãy tạo thói quen tập thể dục cho mắt bằng cách chớp mắt liên tục, nhìn ra xa để co giãn đồng tử… Sử dụng các thảo dược tự nhiên như: cúc hoa, thảo quyết minh…có tác dụng bổ máu, mát gan, đẩy lùi các bệnh về mắt, có thể sử dụng lâu dài không gây tác dụng phụ. Hiện nay, các thảo dược này đã được điều chế trong viên nang mềm Herbeye nhằm tăng cường thị lực, hỗ trợ điều trị các bệnh về mắt, giúp người dùng tiết kiệm nhiều thời gian và công sức.
CÁC BỆNH VỀ TAI

Cận thị: Tỷ lệ cận thị trong giới học đường hiện khoảng 30-40%. Biểu hiện của bệnh là trẻ nhìn gần thì thấy còn nhìn xa không thấy gì. Khi trẻ bị cận thị sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập (hay bị đau đầu, mỏi mắt, không thích học) cũng như các sinh hoạt hàng ngày của trẻ (trẻ lười vận động nên dễ dẫn đến béo phì hay suy dinh dưỡng..). Loạn thị là tật về mắt thường xuất hiện ở người có tuổi từ 40 tuổi trở lên, biểu hiện là nhìn gần hình ảnh bị mờ và nhòe, nên muốn nhìn phải đưa mực tiêu ra xa mắt và nheo mắt để nhìn, nhìn lâu thấy mỏi mắt, chảy nước mắt, nhức đầu. Đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng Thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể là những nguyên nhân hàng đầu gây mù trên thế giới và ở Việt Nam. Nguyên nhân là do di truyền, thiếu hụt dinh dưỡng, tuổi già, do biến chứng của các bệnh mạn tính (tiểu đường….). Biểu hiện ban đầu của bệnh là nhìn mờ, lóe mắt, hình ảnh biến dạng, đường thẳng thành dạng sóng, nhìn thấy trước mắt như có màn sương, nhìn trong bóng tối rõ hơn ngoài sáng. Bệnh khô mắt Đây là tình trạng chức năng của tuyến lệ bị suy giảm, tiết ra quá ít nước mắt khiến mắt khô rát. Biểu hiện của bệnh: ban đầu như nhức mắt, khô mắt,chảy nước mắt; nặng hơn sẽ thấy cộm, ngứa, chớp mắt thấy rát, nhìn mờ, sợ ánh sáng. Bệnh kéo dài có thể gây loét giác mạc dẫn đến mù lòa. Bệnh thường xảy ra với đối tượng dân văn phòng tiếp xúc thường xuyên với máy tính, áp lực công việc và ánh sáng của máy tính khiến họ ít chớp mắt hơn mắt không được làm ướt thường xuyên dẫn tới khô mắt. Điều này cũng xảy ra với các tài xế lái xe đường dài, họ phải làm việc liên tục trong tình trạng thiếu sáng, hoặc những người trung cao tuổi do lượng nước mắt tiết ra giảm 50% so với thời trẻ. Các bệnh về mắt thường không gây đau đớn, nên nhiều bệnh nhân đến viện khám khi bệnh đã trầm trọng gây khó khăn cho việc chữa trị. Vì vậy người bệnh nên chủ động chăm sóc và bảo vệ mắt giúp ngăn ngừa các biến chứng gây tổn hại tới đôi mắt. Không khó để có đôi mắt khỏe Nếu có các triệu chứng như thường xuyên thấy mờ, đau nhức, mỏi và rát mắt… bạn nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa để điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, để có đôi mắt khỏe bạn nên tham khảo các lời khuyên dưới đây: Chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý, cung cấp thực phẩm giàu vitamin A, vitamin B, vitamin E....Đặc biệt nên chú ý bổ sung nhiều vitamin A bởi nó giúp oxy hóa các chất gây hại cho mắt. Các thực phẩm giàu vitamin A bao gồm dầu gấc, cà chua, gan.. Hãy để mắt được nghỉ ngơi: Khi làm việc, học tập mắt phải chịu những áp lực không kém gì não bộ, vì thế mắt cần được nghỉ ngơi. Hãy tạo thói quen tập thể dục cho mắt bằng cách chớp mắt liên tục, nhìn ra xa để co giãn đồng tử… Sử dụng các thảo dược tự nhiên như: cúc hoa, thảo quyết minh…có tác dụng bổ máu, mát gan, đẩy lùi các bệnh về mắt, có thể sử dụng lâu dài không gây tác dụng phụ. Hiện nay, các thảo dược này đã được điều chế trong viên nang mềm Herbeye nhằm tăng cường thị lực, hỗ trợ điều trị các bệnh về mắt, giúp người dùng tiết kiệm nhiều thời gian và công sức.

Hồng cầu có chức năng vận chuển khí oxi và cacbonic trong cơ thể.Ban đầu nó được sinh ra từ tế bào gốc ở tủy đỏ sau đó được chuyên hóa thành hồng cầu.Lúc đó hồng cầu sẽ mất nhân, ti thể còn lượng hemolobin tăng lên, hai mặt hồng cầu lõm vào.Việc mất nhân giúp hồng cầu tăng không gian chứa hemolobin như vậy sẽ vận chuyển được nhiều oxi hơn. Việc mất ti thể sẽ giúp giảm bớt sự tiêu thụ oxi của hồng cầu. Hai mặt hồng cầu lõm đi sẽ làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc với oxi hơn. 
Hồng cầu người không có nhân làm tăng diện tích bề mặt trao đổi khí. Mặt khác còn làm cho nó ko bị phá vỡ khi áp suất thẩm thấu thay đổi nhẹ 
Hồng cầu ở người sinh ra ở tuỷ xương. Lúc đầu hồng cầu có nhân nhưng về sau nhân bị biến mất khi nồng độ hemoglobin >34%. Tiếp đến là hồng cầu ko nhân rời khỏi tuỷ xương đi ra ngoài.

Tế bào hồng cầu người không có nhân để: Phù hợp chức năng vận chuyển khí.Tăng thêm không gian để chứa hêmôglôbin.Giảm dùng ôxi ở mức thấp nhấtKhông thưc hiện chức năng tổng hợp prôtêinTế bào bạch cầu có nhân để phù hợp với chức năng bảo vệ cơ thể: Nhờ có nhân tổng hợp enzim, prôtêin kháng thể .Tổng hợp chất kháng độc, chất kết tủa prôtêin lạ, chất hoà tan vi khuẩn

Ns ngắn gọn thôi nhé:

Tuyến tụy có hai loại hoocmoon chính là isulin và glucagon . Isulin và glucagon có hai tác dụng đối lập hoàn toàn nhau . Isulin do các tế bào bê ta tiết ra . Nó biến glu cô zơ thành gli cô gen để nâng tỉ lệ đường huyết giảm xuống . Còn glucagon thì do các tế bào anfa tiết ra để nâng cao tỉ lệ đường huyết . Nhờ tác dụng đối lập của hai loại hoocmon mà tỉ lệ đường huyết luôn giữ ở mức ổn định . Nhưng nếu thiếu isulin thì tỉ lệ đường huyết sẽ bị mất ổn định .Vì chỉ có glucagon hđ , có nghĩa là sẽ có glucozo tiết ra thôi chứ không có có glicogen tiết ra . Mà glicagon tiết ra để nâng cao tỉ lệ đường huyết , glicogen để giảm tỉ lệ đường huyết . Nếu thiêu isulin thì tỉ lệ đường huyết sẽ cứ thế tăng cao mà k có glicogen làm giảm tức trở về mức bình thường đc .=> đường huyết cao

(ns vậy có hiểu k bn ......xl nhưng mình cứ bị lỗi về cách diễn đạt hí hí )

Khi tuyến tụy không tiết đủ lượng insulin cần thiết sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucozo thành glicogen sẽ làm tăng đường huyết. Tình trạng này kéo dài dẫn đến bệnh tiểu đường.

*Tính chất và vai trò của hoocmon:

*tính chất của hooc môn:
- mỗi hoocmôn chỉ ảnh hưởng đến 1 hay 1 số cơ quan nhất định.
- hooc môn có hoạt tính sinh hoạt cao, chỉ với 1 lượng nhỏ cũng gây hiệu quả rõ rệt.
- hooc môn ko mang tính đặc trưng cho loài.

*vai trò của nó:
- duy trì tính ổn định của môi trường bên trong cơ thể.
- điều hòa các quá trình sinh lí diễn ra bình thường
dẫn đến các rối loạn trong hoạt động nội tiết thường dẫn đến tình trạng bệnh lí.

Tính chất của hoocmon

Tính chất : Mỗi hoocmôn chỉ ảnh hưởng đến một hoặc một số cơ quan xác định (gọi là cơ quan đích), mặc dù các hoocmôn này theo máu đi khắp cơ thể (tính đặc hiệu của hoócmôn).
Hoocmôn có hoạt tính sinh học rất cao, chỉ tác động với một lượng nhỏ cũng gây hiệu quả rõ rệt.
Hoocmôn không mang tính đặc trưng cho loài.

Vai trò của hoocmon

- Duy trì được tính ổn định của môi trường bên trong cơ thể.
- Điều hòa các quá trình sinh lí diễn ra bình thường

nguyên nhân

Sỏi thận do sự lắng đọng. Do uống không đủ nước hoặc lúc uống thì uống quá nhiều, không uống đều trong cả ngày dẫn tới sự lắng đọng các chất tạo thành sỏi trong cơ thể. Do đường tiểu có vấn đề làm cho nước tiểu không thoát được hết ra ngoài. Để lâu ngày bị tích trữ, lắng đọng và tạo thành sỏi Do bị u xơ tiền liệt tuyến khiến cho nước tiểu bị đọng lại các khe. Ngoài ra cũng có thể do người bệnh bị chấn thương nặng như ở đùi, phải nằm một chỗ ít đi lại và uống nhiều sữa, ít nước cũng có thể dẫn tới sỏi thận. Do chế độ ăn uống không hợp lý: Do không cân bằng được khẩu phần ăn hoặc do ăn quá nhiều rau, quá nhiều thịt cũng là nguyên nhân dẫn tới sỏi thận. Do bị nhiễm trùng bộ phận sinh dục: Vệ sinh không sạch sẽ dẫn tới vi trùng có cơ hội xâm nhập gây viêm đường tiết niệu, tạo mủ khiến lắng đọng các chất bài tiết của cơ thể từ đó hình thành sỏi. Ngoài ra có những nguyên nhân hiếm gặp như xuất hiện các di vật trọng bàng quang và những di vật đó sẽ làm lắng đọng tạo thành sỏi. Cách phòng Câu hỏi của Nguyễn Quang Thành Đạt - Sinh học lớp 8 | Học trực tuyến

1. Nguyên nhân

– Sỏi thận do lắng đọng: Vì uống nước không đủ, nhất là với những người lao động nặng nhọc, hoặc mải làm việc cả ngày không uống nước, lúc uống lại uống quá nhiều mà không uống đều trong ngày.

Vì bị dị dạng đường tiểu khiến nước tiểu không thoát ra hết, lâu ngày tích trữ, đọng lại và tạo sỏi.

Vì bị u xơ tiền liệt tuyến, u xơ đội lên trong lòng bàng quang khiến nước tiểu đọng lại ở khe kẽ.

Bị chấn thương nặng, phải nằm một chỗ (như chấn thương đùi chẳng hạn), người bệnh lại uống nhiều sữa, ít nước. Trường hợp này cũng dễ tạo sỏi thận.

– Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn thiên lệch một loại thức ăn, cụ thể là ăn quá nhiều thịt hoặc ngược lại, ăn quá nhiều rau cũng là những nguyên nhân gây nên sỏi thận.

– Nhiễm trùng bộ phận sinh dục: Nguyên nhân này thường gặp ở nữ giới nhiều hơn. Khi không vệ sinh thường xuyên, vi trùng có cơ hội xâm nhập gây viêm đường tiết niệu, tạo mủ và lắng đọng các chất bài tiết của cơ thể, từ đó hình thành sỏi.

– Hiếm gặp là các trường hợp có dị vật trong bàng quang. Y văn thế giới có ghi một số trường hợp bị dị vật như lá cây, cỏ, rơm, hoặc do thông tiểu bị tụt ống thông vào trong. Những dị vật đó cũng làm lắng đọng sỏi, thậm chí sỏi rất lớn.

2. Biện pháp :

a) Khi chưa bị bệnh :

Uống nước trong cả ngày, ăn ít thực phẩm giàu oxalat, chọn một chế độ ăn ít muối và protein động vật, tiếp tục ăn thực phẩm giàu canxi, nhưng sử dụng thận trọng với các chất bổ sung canxi

b) Khi bị bệnh : uống thuốc giảm đau, đi khám bác sĩ , ăn kiêng đúng mức, ...

Bạn tham khảo nhé !

+, giốngnhau: đều tạo ra các sản phẩm bài tiết
+, khác nhau
-, nội tiết: sản phẩm tiết từ tuyến ngấm thẳng vào máu đưa đến các tế bào đích và các cơ quan đích
-, ngoại tiét: sản phẩm tiết từ tuyến theo ống đổ ra

*, tính chất của hoocmon: mỗi hoocmon chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 1 số cơ quan xác đinh (tính đặc hiệu)
có hoạt động sinh học cao với 1 lượng nhỏ cũng gây ra hiệu quả rõ rệt
hoocmon ko mang tính dặc trưng cho loài
* vai trò : duy trì đc tính ổn định của mooi trường trong cơ thể , điều hoà các quá trình sinh lí diễn ra bình thường

*, khi đường huết tăng --> tb tiết insulin tác dụng chuyển glucozo->glucogen
khi đường huyết giảm-->tb tiết glucagon tác dụng chuyển glucogem->glucozo