Chương VI. Hoa và sinh sản hữu tính

Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực kết hợp với tế bào sinh dục cái tại tế bào noãn tạo thành một tế bào mới là hợp tử.

Sau khi thụ tinh:

Hình thành hạt:

+Tế bào hợp tử phân chia thành Phôi

+Vỏ noãn thành Vỏ hạt

+Phần còn lại của noãn thành vỏ hạt chứa chất dự trữ cho hạt

Tạo quả:

+Bầu nhụy biến đổi và phát triển thành quả chứa hạt

+Những bộ phận khác của hoa thì héo dần rồi rụng đi

Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực của hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái có trong noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử

kết quả của sự thụ tinh là:

sau khi thụ tinh, hợp tử phát triển thành phôi.Noãn phát triển thành hạt chứa phôi.Bầu phát triển thành quả chứa hạt

Sự thụ tinh : Hạt phấn nảy mầm để đưa tế bào sinh dục đực của hat phấn vào kết hợp với tế bài sinh dục cái của noãn tạo thành hợp tứ

Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực (tinh trùng ) có trong hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái(trứng)có trong noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử. Sinh sản có hiện tượng thụ tinh là sinh sản hữu tính.

Sau khi thụ tinh hợp tử phát triển thành phôi.Noãn phát triển thành hạt chứa phôi.Bầu phát triển thành quả chứa hạt.

CHÚC BẠN HỌC TỐT!

Hãy sử dụng các từ gợi ý ( noãn , sinh dục cái , hữu tính , hạt phấn , quả , thụ tinh , hợp tử , hạt ) để hoàn thành đoạn văn sau :

- Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực ( tinh trùng ) có trong hạt phấn. kết hợp với tế bào sinh dục cái( trứng ) có trong noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử Sinh sản có hiện tượng thụ tinh là sinh sản hữu tính

- Sau khi .thụ tinh hợp tử phát triển thành phôi . Noãn phát triển thành hạt chứa phôi . Bầu phát triển thành quảchứa hạt .

* Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ :
- Thường có màu sắc sặc sỡ
- Có hương thơm, mật ngọt
- Hạt phấn to và có gai
- Đầu nhuỵ có chất dính

Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ là: hoa thường có màu sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhụy có chất dính.

Đặc điểm hoa thụ phấn nhờ sâu bọ là:

-Thường có màu sắc sặc sỡ.

-Có hương thơm, mật ngọt.

-Hạt phấn to, có gai.

-Đầu nhụy có chất dính.

Điều kiện của sinh sản hữu tính là hiện tượng thụ phấn

Điều kiện là: có sự kết hợp của giao tử đực (n) và giao tử cái (n) thông qua thụ tinh tạo thành hợp tử (2n)

sinh sản có hiện tượng thụ tinh là sinh sản hữu tính. Cần điều kiện là hiện tượng tế bào sinh dục đực của hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái của noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử

Quan sát một hoa thụ phấn nhờ sâu bọ xem hình 30.2, hãy trả lời các câu hỏi sau:

- Hoa có đặc điểm gì dễ hấp dẫn sâu bọ?

- Tràng hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn phải chui vào trong?

- Nhị hoa có đặc điểm gì khiến cho sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn thường mang theo hạt phấn sang hoa khác?

- Nhụy hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn thường dinh vào đầu nhụy?

- Tóm tắt những đặc điểm chủ yếu của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ

Trả lời

- Hoa có đặc điểm gì để hấp dân sâu bọ?

+ Màu sắc sặc sỡ: Vàng, tím, đỏ, hương thơm, mật ngọt…

- Tràng hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn thường phải chui vào trong hoa?

Tràng hoa hình ống, chật hẹp, sâu bọ phải chui sâu lấy phấn và mật ở đáy hoa

- Nhị của hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác.

+ Hạt phấn to, có gai, có chất dính

- Nhụy hoa có đặc điểm gì để giữ hạt phấn?

+ Đầu nhụy có chất dính.

- Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ?

Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm:

+ Màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn sâu bọ

+ Có hương thơm và mật ngọt quyến rũ sâu bọ

+ Hạt phấn to, có gai

+ Đầu nhụy có chất dính

quan sát một hoa thụ phấn nhờ sâu bọ và xem hinh 30.2 trả lời câu hỏi

+ Em dựa vào khái niệm tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi trên chính đầu nhụy của hoa đó thôi nha em!

+ Còn khi em xét 2 cây khác nhau thụ phấn thì khi đó có hiện tượng thụ phấn xảy ra giữa hai hoa ở 2 cây đó rồi nên đó ko được coi là tự thụ phấn nữa mà là giao phấn.

Quả không có hạt có thể vì các nguyên nhân như sau:
- Không có sự thụ tinh nên không tạo thành hạt. Nguyên nhân có thể do cấu tạo của hoa nên không thể xảy ra thụ tinh. Nhưng bầu vẫn phát triển nhờ các chất kích thích do phấn hoa mang đến tạo thành quả. Hiện tượng này gặp ở một số loài như cam, cà chua... Trường hợp cây chuối nhà là thể tam bội rất rất khó có thể giảm phân để cho ra các giao tử cân bằng --> không có giao tử --> không thụ tinh --> không có hạt (Cây sinh sản sinh dưỡng).
- Con người tạo quả không hạt bằng cách sử dụng ngăn chặn sự thụ tinh cùng với sử dụng các chất kích thích nhân tạo làm cho bầu phát triển thành quả.
- Quả được thụ tinh nhưng trong quá trình phát triển hạt bị tiêu biến (do hóa chất).

Thông thường : Ở những cây sinh sản hữu tính, khi hạt phấn được "rơi" vào đầu nhuỵ, hạt phấn" nảy mầm" và quá trình thụ tinh diễn ra....Hợp tử ( sau này sẽ thành hạt) được tạo thành !

Điều mấu chốt ở đây là : khi hình thành hợp tử và chỉ khi khi hình thành hợp tử , mới tạo ra hoạt chất có tên là Auxin, hoặc chất Gipberilin,hoặc những hoạt chất tương tự.

Những hoạt chất này có tác dụng" lôi kéo chất dinh dưỡng" về quả ,làm cho quả nhanh chóng to dần lên...cùng với sự lớn dần lên của quả , thì hạt cũng được hình thành, lớn dần, rồi thành thục ( Chín sinh lý).

Ở những Bầu nhụy không có quá trình tạo thành hợp tử diễn ra, cũng đồng nghĩa với việc không có sự xuất hiện của Auxin, hoặc chất Gipberilin để kéo chất dinh dưỡng về quả....thì quả sẽ không to lên được và sẽ bị rụng.

Như vậy có thể kết luận :Thông thường, nếu hoa không được thụ phấn thụ tinh, thì sẽ không thể tạo thành quả được. Cũng có nghĩa : Quả không hạt chắc chắn không có hiện tương thụ tinh !!!

Nhưng thực tế hiện nay có khá nhiều loại quả không có hạt...là do các nhóm nguyên nhân sau :

-/ Những loại cây sinh sản chủ yếu bằng hình thức vô tính. Ví dụ cây chuối con được sinh ra từ Thân ( củ), khoai lang hoặc sắn củ được gây giống bằng thân cây .v.v.v..

-/ Cây được tạo ra bằng quá trình lai tạo và chọn lọc.

-/ Tận dụng đặc tính kéo dinh dưỡng khi hình thành hạt, lúc cây ra hoa, thay vì chờ khi hợp tử được tạo ra,... người ta phun luôn các chất thuộc nhóm Auxin, hoặc chất Gipberilin,hoặc những hoạt chất tương tự, với một nồng độ và liều lượng nhất định... Quả sẽ được hình thành, vẫn lớn dần, không bị rụng mà lại không có hạt !!!!

+ Khi lấy giống để trồng họ có thể sử dụng các biện pháp sinh sản sinh dưỡng như các em đã được học: giâm cành, chiết cành hoặc nhân bản vô tính trong ống nghiệm ...

Những người đầu tiên thụ phấn cho cây là người Ả Rập sống ở Bắc Phi. Họ đã biết thụ phấn cho cây chà là từ thời rất xa xưa.

Christan Konrad Sprengel

Người Đức

Vào thế kỷ 18.