Hướng dẫn soạn bài Tục ngữ về con người và xã hội

1/ Giấy rách phải giữ lấy lề >< Đói ăn vụng túng làm liều

2/ Học ăn, học nói, học gói, học mở >< Câu này không có

3/ Một cây làm chẳng lên non >< Chia bè kéo cánh ( Chia bè kết phái )

Ba cây chụm lại nên hòm núi cao

Không làm cho người nghe . Người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung cần truyền tải .

Ko biến câu nói thành câu cộc lốc , khiếm nhã .

sai...đầy đủ.....cộc lốc...khiếm nhã

1.sai

2.1 câu cộc lốc

3.khiếm nhã

Phần này mình chỉ cần đọc và hiểu thôi bạn à!

Ko phải làm gì đâu!

Khi rút gọn câu cần chú ý:

-không dùng với người lớn tuổi hơn, người có vai vế lớn hơn mình

VD: Chị họ, bà, me, anh, chi

-Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiieu không đầy đủ nội dung câu nói

- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã

LƯU Ý:

-Khi giao tiếp phải dùng câu rút gọn một cách hợp lý, phải dùng đúng người ,đúng tình huống, nếu không sẽ gây ra hiểu lầm.

Chúc bạn học tốt

khi rút gọn câu cần chú ý:

- Ko làm cho ng nghe, ng đọc hiểu sai hoặc hiểu ko đầy đủ nội dung cần truyền tải

-Ko biến câu nói thành câu cộc lốc, khiếm nhã//

#T

Chia thành 3 nhóm :

Nhóm 1 : Câu 1,2,3 : Tục ngữ về phẩm chất con người .

Nhóm 2 : Câu 4,5,6 : Tục ngữ về học tập , tu dưỡng .

Nhóm 3 : Câu 7,8,9 : Tục ngữ về quan hệ ứng xử .

CâuNghĩa của câu tục ngữGiá trị kinh nghiệm được thể hiệnTH ứng dụng câu tục ngữ

Em có tán thành Vì những câu tục ngữ này luôn chú ý tôn vinhgias trị con người , đưa ra nhận xét ,lời khuyên về những phẩm chất và lối sông mà con người cần có .

* Hãy chia các câu tục ngữ trên thành các nhóm phù hợp và nhận xét về nội dung và nghệ thuật của mỗi câu trong nhóm

- Nghĩa là: Người quý hơn của rất nhiều lần. Không phải là nhân dân ta không coi trọng của, nhưng con người lai được đặt lên trên mọi thứ của cải:

- Một số câu nội dung tương tự: “Người sống hơn đống vàng”, “Người làm ra của chứ của không làm ra người”...

- Câu này được sử dụng:

+ Phê phán coi của hơn người:

+ An ủi, động viên “của đi thay người.”

+ Đạo lí triết lí sống: Con người đặt lên trên mọi của cải.

+ Khuyến khích sinh nhiều con (đây là vấn đề cần phê phán, không phù hợp với xã hội ngày nay).

“Cái răng, cái tóc là góc con người.”

- Có hai nghĩa là:

+ Răng, tóc phần nào thể hiện được tình trạng sức khỏe con người.

+ Răng, tóc là một phần thể hiện hình thức, tính tình, tưcách của con người.

- Câu tục ngữ có thể được sử dụng:

+ Khuyên nhủ, nhắc nhở con người phải biết giữ răng, tóc đẹp.

+ Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con người của nhân dân.

“Đói cho sạch, rách cho thơm.”

- Có hai vế, đối nhau rất chỉnh; bổ sung và làm sáng tỏ nghĩa cho nhau “đói” và “rách” là sự khó khăn, thiếu thốn về vật chất; “sạch” và “thơm” chỉ những điều con người cần phải đạt, giữ gìn, vượt lcn trên hoàn cảnh.

- Nghĩa đen: dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ, dù sạch cũng phải ăn mặc sạch sẽ, giữ gìn thơm tho.

- Nghĩa bóng: Dù nghèo khổ, thiếu thốn vẫn phải sống trong sạch, không vì nghèo, khổ mà làm điều xâu xa, tội lỗi.

- Câu tục ngữ có ý nghĩa giáo dục con người ta lòng tự trọng.

“Học ăn, học nói, học gói, học mở.”

- Câu tục ngừ này có bốn vế vừa có quan hệ đẳng lập, vừa có quan hệ bổ sung cho nhau. Từ “học” lặp bốn lần, vừa nhân mạnh vừa để mở ra những điều con người cần phải học.

+ Học ăn, học nói: đó là “ăn nên đọi, nói nên lời”.

“Lời nói gói vàng”;

“Lời nói chăng mất tiền mua, lựa lời mil nói cho vừa lòng nhau''...

+ Học gói, học mở: là tiêu chuẩn của con người khéo tay, lịch thiệp khi gói

Và mở sự vật như quà bánh. Suy rộng ra, còn có thể hiểu là học để biết làm, biết giữ mình và biết giao tiếp với người khác.

- Mỗi hành vi của con người đều “tự giới thiệu” với người khác và đều được người khác đánh giá. Vì vậy, con người phải học đổ chứng tỏ mình là người lịch sự tế nhị, thành thạo công việc, biết đối nhân xử thế, tức là con người có văn hóa

“Thương người như thể thương thân.”

- Khuyên nhủ thương yêu người khác như chính bản thân mình.

- Đây là lời khuyên, triết lí về cách sống, ứng xử trong quan hộ giữa con agười với con người. Lời khuyên và triết lí sống ây đầy giá trị nhân văn.

- Câu tục ngữ không chí là kinh nghiệm vồ tri thức, ứng xử mà còn là hài học vềg tình cảm.

“Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.”

- Nghĩa là: Khi được hưởng thành quả nào đó, phải nhớ đến người có công xây dựng nên, phải biết ơn người đã giúp mình.

- Được sử dụng trong nhiều hoàn cảnh:

+ Thể hiện tình cảm con cháu với cha mẹ, ông hà.

+ Lòng biết ơn của nhân dân với các anh hùng, liệt sĩ.

“Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”

- Nghĩa là: Một người lẻ loi không thể làm nên việc lớn, khó khăn, nhiều người hợp sức lại sẽ làm được việc đó, thậm chí việc lớn lao, khó khăn hơn.

- Câu lục ngữ khắng định sức mạnh của sự đoàn kết.

Nhận xét tục ngữvề chủ đề con người và xã hội, có ý kiến cho rằng: Những cau tục ngữ này thường rất giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ,hàm súc về nội dung, luôn chú ý tôn vinh giá đẹp của con người, đồng thời hứng tới các phẩm chất và lối sống tốt đẹp

Em có tán thành ý trên không? Vì sao

=> Em tán thành với ý kiến trên vì tục ngữ không chỉ đơn thuần là một câu nói để đem lại cho chúng ta những bài học mà còn cho chúng ta hiểu được giá trị của con người mà nó còn hướng tới các tác phẩm và lối sống tốt đẹp

1.

Chia các câu thành 2 nhóm:

- Nhóm 1: Về con người: Câu a, b, c, d

- Nhóm 2: Về xã hội: Câu e, g, h, i, k

* Nhóm 1

Câu a) +Nghệ thuật: So sánh

+ Nội dung: Con ngừi quý hơn tiền bạc

Câu b) : +Nghệ thuật: Từ nhiều nghĩa

+ Nội dung: Nghĩa đen: Răng và tóc là phần thể hiện sức khỏe của con người

Nghĩa bóng: Thể hiện hình thức, nhân cách con người

Câu c): + Nghệ thuật: Đối ý

+ Nội dung: - Nghĩa đen : Dù có đói thì ăn cũng phải sạch sẽ, dùng quần áo có rách thì cũng phải ăn mặc thật thơm tho.

- Nghĩa bóng: Dù khó khăn về vật chất vẫn phải sống trong sạch

Câu d) + Nghệ thuật: Có 4 vế, các vế bình đẳng vói nhau về mặt ngữ pháp

+ Nội dung: Cần phải học cách ăn, nói,....đúng chuẩn mực

* Nhóm 2

Câu e), g) : + Nghệ thuật: So sánh, nhân quả

+ Nội dung: Học tập là việc mà ta phải học ở mọi nơi, mọi lúc, mọi người

Câu h): + Nghệ thuật: So sánh

+ Nội dung: Đề cao cách ứng xử nhân văn

Câu i) : + Nghệ thuật: Ẩn dụ

+ Nội dung: Được hưởng thành quả phải biết ơn người tạo ra

Câu k): + Nghệ thuật: Ẩn dụ, đối ý

+ Nội dung: Khẳng định sức mạnh của tình đoàn kết

ta cần thêm từ ngữ vì nếu ko sẽ biến câu nói thành 1 câu cộc lốc và khiếm nhã

-Ngày mai, mấy giờ con phải có mặt ở trường để đi tham quan?

- 6h

-> Theo em, cần thêm từ ngữ vào câu in đậm vì đây là đoạn hội thoại với cha mẹ và người con, người con cần phải thể hiện thái độ lễ phép nên phải thêm để tránh biến câu trả lời của người con thành cộc lốc, khiếm nhã

- Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn.

- Việc lược bỏ một số thành phần của câu thường nhằm các mục đích sau:

+ Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp lại các từ ngữ đã xuất hiện trước đó.

+ Ngụ ý hành động, đặc điểm, tính chất được thể hiện trong câu là của chúng mọi người ( lược bỏ chủ ngữ )