Bài 30. Thụ phấn

Đặc điểm của những hoa nở về ban đêm như hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương... là thường có màu trắng (nổi bật trong đêm tối) khiến sâu bọ dễ phát hiện; có mùi thơm đặc biệt quyến rũ sâu bọ.

Đặc điểm của những hoa nở về ban đêm như hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương... là thường có màu trắng và có mùi thơm đặc biệt quyến rũ sâu bọ.

Tại cấu tạo của hoa là thế 

+ Màu sắc sặc sỡ: Vàng, tím, đỏ, hương thơm, mật ngọt…

+ Tràng hoa hình ống, chật hẹp, sâu bọ phải chui sâu lấy phấn và mật ở đáy hoa

+ Hạt phấn to, có gai, có chất dính

Trả lời:

+ Đầu nhụy có chất dính.

+Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm:

- Màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn sâu bọ

- Có hương thơm và mật ngọt quyến rũ sâu bọ

- Hạt phấn to, có gai

- Đầu nhụy có chất dính

Lời giải chi tiết

+ Màu sắc sặc sỡ: Vàng, tím, đỏ, hương thơm, mật ngọt…

+ Tràng hoa hình ống, chật hẹp, sâu bọ phải chui sâu lấy phấn và mật ở đáy hoa

+ Hạt phấn to, có gai, có chất dính

+ Đầu nhụy có chất dính.

+Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm:

- Màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn sâu bọ

- Có hương thơm và mật ngọt quyến rũ sâu bọ

- Hạt phấn to, có gai

- Đầu nhụy có chất dính

Trả lời:

+ Màu sắc sặc sỡ: Vàng, tím, đỏ, hương thơm, mật ngọt…

+ Tràng hoa hình ống, chật hẹp, sâu bọ phải chui sâu lấy phấn và mật ở đáy hoa

+ Hạt phấn to, có gai, có chất dính

+ Đầu nhụy có chất dính.

+Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm:

- Màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn sâu bọ

- Có hương thơm và mật ngọt quyến rũ sâu bọ

- Hạt phấn to, có gai

- Đầu nhụy có chất dính

Trả lời:

+ Loại hoa: Lưỡng tính

+ Thời gian chính của nhị so với nhụy: Đồng thời

+ Hoa giao phấn khác hoa tự thụ phấn ở: Điểm khác nhau cơ bản của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn là: Hoa tự thụ phấn là hoa lưỡng tính có nhị và nhụy chín cùng một lúc. Còn hoa giao phấn là những hoa đơn tính hoặc những hoa lưỡng tính, nhị và nhụy không chín cùng một lúc.

+ Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ: Gió, sâu bọ, nhân tạo.

1. Hãy cho biết đặc điểm nào ghi trong ngoặc là của hoa tự thụ phấn?

+ Loại hoa (đơn tính, lưỡng tính).

+ Thời gian chín của nhị so với nhụy (đồng thời, trước, sau).

2. Trả lời câu hỏi

a) Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?

+ Hoa tự thụ phấn:

- Là hoa lưỡng tính.

- Nhị và nhụy chín cùng một lúc.

+ Hoa giao phấn:

- Là hoa đơn tính hoặc lưỡng tính.

- Nhị và nhụy chín không cùng một lúc.

b) Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ những yếu tố nào?

+ Sâu bọ, nước, gió và con người.

Hãy cho biết đặc điểm nào ghi trong ngoặc là của hoa tự thụ phấn?

+ Loại hoa (đơn tính, lưỡng tinh).

+ Thời gian chín của nhị so với nhụy (đồng thời, trước, sau).

- Trả lời câu hỏi:

- Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?

- Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ những yếu tố nào?

Lời giải chi tiết

+ Loại hoa: Lưỡng tính

+ Thời gian chính của nhị so với nhụy: Đồng thời

+ Hoa giao phấn khác hoa tự thụ phấn ở: Điểm khác nhau cơ bản của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn là: Hoa tự thụ phấn là hoa lưỡng tính có nhị và nhụy chín cùng một lúc. Còn hoa giao phấn là những hoa đơn tính hoặc những hoa lưỡng tính, nhị và nhụy không chín cùng một lúc.

+ Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ: Gió, sâu bọ, nhân tạo.

Là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến nhụy hoa, hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy hoa.
Có hai loại thụ phấn là Tự thụ phấn và Giao phấn (thụ phấn chéo).
+ Tự thụ phấn: là hiện tượng hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó. Hoa tự thụ phấn là hoa lưỡng tính. Thời gian chín của nhị so với nhụy là cùng lúc. Tự thụ phấn, đời sau có sự tái tổ hợp nhiễm sắc thể có cùng nguồn gốc.
+ Giao phấn (Thụ phấn chéo): là hiện tượng hạt phấn của hoa này chuyển tới đầu nhụy của hoa khác. Hoa giao phấn là hoa đơn tính. Trong thụ phấn chéo có sự tái tổ hợp nhiễm sắc thể từ hai nguồn gốc khác nhau.

Thụ phấn là hiện tượng tiếp xúc giữa hạt phấn với đầu nhụy.

Trả lời:

Thụ phấn là quá trình chuyển những hạt phấn (còn gọi là bào tử đực) tới lá noãn, cấu trúc chứa noãn (còn gọi là bào tử cái). Phần tiếp nhận hạt phấn của noãn gọi là núm nhụy đối với hoa của thực vật hạt kín và lỗ noãn đối với thực vật hạt trần.

Thụ phấn là quá trình chuyển những hạt phấn (còn gọi là bào tử đực) tới lá noãn, cấu trúc chứa noãn (còn gọi là bào tử cái). Phần tiếp nhận hạt phấn của noãn gọi là núm nhụy đối với hoa của thực vật hạt kín và lỗ noãn đối với thực vật hạt trần.

Thụ phấn là quá trình chuyển những hạt phấn (còn gọi là bào tử đực) tới lá noãn, cấu trúc chứa noãn (còn gọi là bào tử cái). Phần tiếp nhận hạt phấn của noãn gọi là núm nhụy đối với hoa của thực vật hạt kín và lỗ noãn đối với thực vật hạt trần.

Thụ phấn là quá trình chuyển những hạt phấn (còn gọi là bào tử đực) tới lá noãn, cấu trúc chứa noãn (còn gọi là bào tử cái). Phần tiếp nhận hạt phấn của noãn gọi là núm nhụy đối với hoa của thực vật hạt kín và lỗ noãn đối với thực vật hạt trần.

a,tìm ví dụ hoa thụ phấn nhờ gió nhờ côn trùng

VD: bồ công anh, cây lúa, cây ngô, cây lau, cây trinh nữ, cây phi lao là thụ phấn nhờ gió

VD: hướng dương, lan, táo, nhài, quỳnh là thụ phấn nhờ côn trùng

b,cây sống ở môi trường nước ở môi trường cạn

Các cây sống trong môi trường nước thường có một số đặc điểm hình thái như sau : những cây sống ngập trong nước thì lá có hình dài (rong đuôi chó), cây có lá nằm sát mặt nước thì lá to (sen, súng), cây nổi trên mặt nước thì cuống lá phình to. xốp tựa như phao giúp cây nổi trên mặt nước.

Ở nơi đất khô. thiếu nước thường có những cây mọng nước như xương rồng (lá thường tiêu giảm hoặc biến thành gai hạn chế sự thoát hơi nước). Những cây ưa ẩm như cây lá dong, vạn niên thanh... thường mọc trong rừng già (ít ánh sáng).

a,

Vd: bồ công anh, cây phi lao, cây lúa là thụ phấn nhờ gió

Vd: hướng dương, anh đào phượng là thụ phấn nhờ côn trùng

b,

Môi trường nước: cây hồng môn , cây súng

Môi trường trên cạn: cây xương rồng, cây hoa hồng

Hoa thụ phấn nhờ côn trùng: Anh đào, phượng, bưởi, chanh, cam, mướp, bầu, bí,…

cây sống ở môi trường nước:sen,súng...

cây sống ở môi trường khô hạn:xương rồng

-Hoa thụ phấn nhờ gió:

Hoa thường ở ngọn cây hay ngọn cành, chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều nhỏ, nhẹ. Hạt phấn to, dính và thường có gai, đầu nhụy có chất dính.

Các đặc điểm hoa ở ngọn cây giúp cho hạt phấn dễ được thổi phát tán đi xa để gặp nhụy của các hoa khác. Các đặc điểm bao hoa thường tiêu giảm, đầu hoặc vòi nhụy thường có lông dính giúp hạt phấn dễ dính vào thụ phấn cho hoa.

- Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ: - Có màu sắc sặc sỡ, có hoa thơm, mật ngọt ( hấp dẫn sâu bọ)

- Tràng hoa cao, khép kín( sâu bọ muốn lấy mật hoặc phấn thường phải chui vào trong hoa)

- Hạt phấn to và có gai ( sâu bọ khi lấy mật hay phấn thường mang theo hạt phấn sang hoa khác)

- Đầu nhụy có chất dính ( sâu bọ đến thì hạt phấn cua hoa khác thường được dính vào đầu nhụy)

-Hoa thụ phấn nhờ gió:

Hoa thường ở ngọn cây hay ngọn cành, chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều nhỏ, nhẹ. Hạt phấn to, dính và thường có gai, đầu nhụy có chất dính.

Các đặc điểm hoa ở ngọn cây giúp cho hạt phấn dễ được thổi phát tán đi xa để gặp nhụy của các hoa khác. Các đặc điểm bao hoa thường tiêu giảm, đầu hoặc vòi nhụy thường có lông dính giúp hạt phấn dễ dính vào thụ phấn cho hoa.

- Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ: - Có màu sắc sặc sỡ, có hoa thơm, mật ngọt ( hấp dẫn sâu bọ)

- Tràng hoa cao, khép kín( sâu bọ muốn lấy mật hoặc phấn thường phải chui vào trong hoa)

- Hạt phấn to và có gai ( sâu bọ khi lấy mật hay phấn thường mang theo hạt phấn sang hoa khác)

- Đầu nhụy có chất dính ( sâu bọ đến thì hạt phấn cua hoa khác thường được dính vào đầu nhụy)

- Tăng khả năng thụ phấn của cây khi sự thụ phấn tự nhiên kém hiệu quả. Một số nông dân khi trồng bí ngô thường thụ phấn bổ sung để tăng khả năng kết trái của cây.
- Thụ phấn chéo nhằm tránh thoái hóa giống hay để lai tạo nên giống mới có nhiều ưu điểm hơn. Ví dụ như người trồng ngô thường thụ phấn chéo để tránh thoái hóa giống và tăng năng suất (tăng khả năng tạo hạt) bằng cách dùng bao giấy cuộn lại thành hình chiếc phễu, sau đó vít ngọn cây ngô xuống lắc cho hạt phấn rơi vào phễu . Khi đã có hạt phấn rồi thì tiến hành thụ phấn chéo cho cây bằng cách lấy hạt phấn của cây này rắc lên hoa (râu ngô) của cây kia.

Đặc điểm của những hoa nở về ban đêm như hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương... là thường có màu trắng (nổi bật trong đêm tối) khiến sâu bọ dễ phát hiện; có mùi thơm đặc biệt quyến rũ sâu bọ.

_{Đặc điểm của những hoa nở về ban đêm như hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương... là thường có màu trắng (nổi bật trong đêm tối) khiến sâu bọ dễ phát hiện; có mùi thơm đặc biệt quyến rũ sâu bọ.}