Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 do Trần Hưng Đạo chỉ huy làm cho em liên tưởng đến chiến thắng Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền chỉ huy đánh quân xâm lược nhà Hán. Đây là 1 chiến thắng vĩ đại khẳng định nền độc lập của dân tộc chấm dứt hơn 1000 năm đấu tranh chống Bắc thuộc, mở ra một thời kì độc lập lâu dài cho tổ quốc. 

Bên cạnh đó còn có chiến thắng chống quân Tống lần 1 năm 981 do Lê Hoàn chỉ huy cũng tại sông Bạch Đằng bảo vệ chủ quyền của dân tộc  và chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 chống quân Nguyên xâm lược.

Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 do Trần Hưng Đạo chỉ huy cho em liên tưởng tới chiến thắng Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền chỉ huy đánh tan quân xâm lược Hán.

CHIẾN THẮNG BẠCH NĂM 938 DO NGÔ QUYỀN CHỈ HUY

* Giống nhau :

- Tránh thế giặc mạnh lúc đầu, ta chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc, thực hiện kế hoạch "vườn không nhà trống"

* Khác nhau :

- Lần thứ 3, tập trung tiêu diệt đoàn thuyền chở lương thực của Trương Văn Hổ để quân Mông - Nguyên không có lương thảo nuôi quân, dồn chúng vào thế bị động, khó khăn, chủ động bố trí trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng để tiêu diệt thuyền chiến của giặc và đánh sập ý đồ xâm lược của nhà Nguyên.

-Giống nhau:

Tránh thế giặc mạnh lúc đầu,ta chủ động rút lui,chờ thời cơ phản công tiêu diệt giặc,thực hiện kế hoạch "vườn không nhà trống".

-Khác nhau:

+Lần 3 tập trung tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ,để quân giặc không có lương thảo để nuôi quân,dồn chúng vào thế bị động,khó khăn.

+Chủ động bố trí trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng để tiêu diệt thuyền chiến của giặc và đánh tan ý đồ xâm lược nước ta của nhà Nguyên.

+ Điểm giống nhau là tránh được thế giặc mạnh lúc đầu, chủ động tiến công đánh chặn giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ phản công, thực hiện kế hoạch "Vườn không nhà trống".
+ Khác nhau:lần thứ 3: tập trung lực lượng tiêu diệt đoàn thuyền lương, địch bị thiếu lương thực, dồn vào thế bị động. Ta chủ động, bố trí trận địa bãi cọc ngầm ở sông Bạch Đằng tiêu diệt địch, đập tan ý đồ xâm lược. (Đánh quân đường thủy)

Hai lần trước: chờ giặc lâm vào thế nguy cấp ta mới chủ động tiến đánh (đánh quân bộ, trên cạn)

Một số dẫn chứng để thấy tằng các tầng lớp nhân dân thời nhà Trần đều tham gia kháng chiến chống quân Mông - Nguyên:

- Nhân dân Thăng Long nhanh chóng thực hiện '' Vườn không nhà trống ''

- Hội nghị Bình Than gồm các vương hầu quan lại

- Hội nghị Diên Hồng của các bô lão

- Các đội dân binh miền núi

Chúc bạn học tốt

Khi ngeh tin quân Mông Cổ chuẩn bị đánh nước ta, theo lệnh vua Trần cả nước sắm sửa vũ khí, các đội dân binh được thành lập, ngày đêm luyện tập võ nghệ, sẵn sàng đánh giặc. Cả 3 lần nhân dân ta đều thực hiện " Vườn không nhà trống' để làm cho địch gặp nhiều khó khăn và bị động.

- Ý chí quyết tâm đánh giặc thể hiện rất cao ở Hội nghị Diên Hồng => Các bậc phụ lão đề hô quyết tâm "đánh"; quân sĩ khắc vào tay hai chữ "sát thát".

- Vua tôi nhà Trần đều hăng hái đánh giặc. Vua trực tiếp chỉ huy, cận thần cương quyết đánh giặc. Trần Thủ Độ nói : 'Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo"; Trần Quốc Tuấn nói : " Nếu bệ hạ muốn hàng thì trước tiên hãy chém đầu thần rồi hãy hàng".

- Quân dân một lòng bố trí trận địa cọc ngầm để mai phục địch trên sông Bạch Đằng.

Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến:

-Năm 1282 hội nghị các vương hầu, quý tộc,quan lại ở Bình Than – Hải Dương bàn kế đánh giặc và chia quân đóng giữ ở các nơi hiểm yếu.Trần Quốc Toản “Phá giặc mạnh, báo ơn vua”.

-Cử Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy toàn quân, ông viết “Hịch Tướng Sĩ”, khơi dậy lòng yêu nuớc của nhân dân ta và khích lệ binh sĩ xông lên giết giặc, cứu nước bảo vệ quê hương.

-Đầu năm 1285, đại biểu phụ lão họp ở Điện Diên Hồng để bàn kế đánh giặc.

-Vua Trần chỉ huy tập trận , duyệt binh ở Đông bộ Đầu.

-Các chiến sĩ thích 2 chữ “Sát Thát”.

-Thể hiện quyết tâm cao độ chống giặc cứu nước, thà chết chứ không chịu đầu hàng .

0_0 Good Luck !

Những nguyên nhân đưa đến thắng lợi 3 lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên của quân dân Đại Việt :
- Tất cả các tầng lớp nhân dân, các thành phần dân tộc đều tham gia đánh giặc, bảo vô quê hương, đất nước, tạo thành khối đại đoàn kết toàn dân, trong đó các quý tộc, vương hầu là hạt nhân.
- Sự chuẩn bị-chu đáo về mọi mặt cho mỗi cuộc kháng chiến. Đặc biệt nhà Trần rất chăm lo sức dân, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân bằng nhiều biện pháp để tạo nên sự gắn bó giữa triều đình và nhân dân.
- Tinh thần hi sinh, quyết chiến quyết thắng của toàn dân, mà nòng cốt là quân đội.
- Chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của Vương triều Trần, đặc biệt của vua Trần Nhân Tông, các danh tướng Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, đã buộc giặc từ thế mạnh chuyển dần sang thế yếu, từ chủ động chuyển sang bị động để tiêu diệt chúng, giành thắng lợi.
 

- Quân dân ta có lòng yêu nước bất khuất, kiên cường, quyết tâm đánh giặc. Có khối đoàn kết toàn dân tộc xung quanh triều đình. Chuẩn bị kháng chiến chu đáo, toàn diện. Nổi lên hai Hội nghị : Bình Than và Diên Hồng với mục tiêu : Đoàn kết đánh giặc bảo vệ Tổ Quốc.

- Có đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo, có các tướng lĩnh tai bà như Trần Quốc Tuấn, vua tôi nhà Trần, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư,....

- Tinh thần quyết chiến, quyết thắng của toàn dân mà nòng cốt là quân đội nhà Trần.

Tất cả các tầng lớp nahan dân đều tham gia đánh giặc

nhà Trần chuẩn bị chu đáo tiềm lực về mọi mặt cho cuộc kháng chiến

tinh thần đoàn kết ,hi sinh,quyết chiến quyết thằng của nhân dân ta và quân đội nhà Trần

chiến lược chiến thuật đúng đắn sáng tạo của vương triều Trần

có mưu kế

- Thấy được chỗ mạnh, chỗ yếu của kẻ thù, tránh chỗ mạnh, đánh vào chỗ yếu của giặc.

- Biết phát huy chỗ mạnh, lợi thế của đất nước.

- Quân dân đoàn kết một lòng, buộc địch phải đánh theo cách đánh của ta đã chuẩn bị trước.

- Buộc giặc từ thế mạnh chuyển sang thế yếu. Từ chủ động thành bị động để tiêu diệt giặc.

em à ngu thế em lấy mốc thời gian trừ đi

* Ý nghĩa lịch sử
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Mông - Nguyên, bảo vệ được độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia dân tộc.
- Thể hiện sức mạnh của dân tộc, đánh bại mọi kẻ thù xâm lược (góp phần nâng cao lòng tự hào dân tộc, củng cố niềm tin cho nhân dân...).
- Góp phần xây dựng truyền thống dân tộc, xây dựng học thuyết quân sự, để lại nhiều bài học cho đời sau trong cuộc đấu tranh chống xâm lược.
Chúc bạn học tốt

Thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên đã đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên, bảo vệ được độc lập toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia của dân tộc, đánh bại một kẻ thù hùng mạnh và tàn bạo nhất thế giới bây giờ, trong bối cảnh nhiều nước đã bị đánh bại và nô dịch, so sánh lực
của dân tộc Việt Nam, có ý nghĩa nâng cao lòng tự hào, tự cường chính đáng cho dân tộc ta, củng cố niềm tin cho nhân dân.
Thắng lợi đó đã góp phần xây đắp nên truyền thông quân sự Việt Nam, truyền thống chiến đấu của một nước nhỏ nhưng luôn phải chống lại những kẻ thù mạnh hơn nhiều lần đến xâm lược.
Thắng lợi đó đã để lại bài học vô cùng quý giá, đó là củng cố khối đoàn kết toàn dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là sự quan tâm của nhà nước đến toàn dân, dựa vào dân để đánh giặc.
Thắng lợi trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên không những bảo vệ được độc lập của Tổ quốc mà còn góp phần ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với Nhật Bản và các nước phương Nam, làm thất bại mưu đồ thôn tính miền đất còn lại ở châu Á của Hốt Tất Liệt.

thể hiện sức mạnh dân tộc

Trần Thái Tông ; Trần Nhân tông ; Trần Thánh Tông 

tick nha

- Kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất (1258) gắn với vua Trần Thái Tông (Trần Cảnh) (1225-1258)

- Kháng chiến chống quân Mông Nguyên lần thứ hai (1285), gắn với vua Trần Nhân Tông (Trần Khâm) (1279-1293)

- Kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba (1288) gắn với vua Trần Nhân Tông (Trần Khâm) (1279-1293)

Chiến tranh Mông Nguyên- Đại Việt hay Kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên (tên gọi ở Việt Nam) là một cuộc chiến tranh bảo vệ tổ quốc của quân và dân Đại Việt đầu thời Trần dưới thời các vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông trước sự tấn công của đế quốc Mông Cổ. Tuy thời gian của cuộc kháng chiến bắt đầu từ năm1258 đến năm 1288, nhưng thời gian chiến sự chính thức chỉ tổng cộng bao gồm khoảng gần 9 tháng, chia làm 3 đợt. Trước, giữa và sau các đợt chiến sự là thời gian tiến hành tích cực các hoạt động ngoại giao. Kết quả, Đại Việt bảo vệ được nền độc lập của mình, nhưng trên danh nghĩa phải chịu làm một nước chư hầu của đế quốc Mông Cổ. Thắng lợi quân sự của phía Đại Việt gắn liền với tên tuổi của Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn. Lịch sử Việt Nam xem cuộc kháng chiến này là một trong những trang sử hào hùng nhất của mình.

Công lao đóng của Trần Quốc Tuấn :

- Ông được vua Trần giao cho trọng trách Quốc công tiết chế chỉ huy cuộc kháng chiến.

- Trần Quốc Tuấn là một nhà lí luận quân sự tài ba. Ông là tác giả của Bộ binh thư nổi tiếng : " Binh thư yếu lược, Vạn Kiếp tong bí huyền thư"

- Trước thế giặc mạnh, ông đều cho lui binh để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ để phản công với tinh thần : "nếu bệ hạ hàng giặc thì trước hết hãy chém đầu thần". Câu nói đó đã thể hiện ý chí kiên cường của ông.

- Khi quân địch ở Thăng Long gặp khó khăn, tuyệt vọng phải rút lui. Trần Quốc Tuấn đã quyết mở cuộc phản công và tiến hành mai phục trên sông Bạch Đằng, tạo nên chiến thắng quyết định số phận quân xâm lược.

Những đóng góp của Trần Quốc Tuấn trong 3 lần kháng chiến chống Mông - Nguyên:

- Nghĩ ra cách đánh sáng tạo

- Nhà quân sự tài ba

- Tổng chỉ huy quân đội

- Tác giả của bài '' Hịch tướng sĩ ''

Quân sư tài ba

- Âm mưu của nhà Nguyên:

                        +Rửa nhục  do thất bại lần thứ nhất .

                       +Quyết tâm chiếm bằng được  Đại Việt.

                       +Làm cầu nối xâm lược các nước khác  ở phía nam Trung Quốc .

-Năm 1279 vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt  xâm chiếm Nam Tống lập ra nhà Nguyên, mở rộng lãnh thổ xuống phương Nam.

-Năm  1283 Toa Đô chỉ huy  đường biển tấn công Champa để làm bàn đạp  tấn công phía Nam Đại Việt , sau đó phối hợp với Thoát Hoan đánh vào phía Bắc.

Vua Nguyên thực hiện âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt để làm cầu nối xâm lược và thôn tính các nước phía nam Trung Quốc.

- Chúng đánh Champa để làm bàn đạp tấn công vào phía nam Đại Việt

Hành động : 

- 1283, hơn 10 vạn quân Nguyên do tướng Toa Đô chỉ huy tiến đánh Champa => bị quân dân Champa đẩy lùi. Kế hoạch dùng Champa làm bàn đạp tấn công Đại Việt bước đầu tan vỡ.

ý nghĩa là:

-Đập tan ý đồ xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên bảo vệ được độc lập cho dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ

- Thắng lợi đó đã bồi đắp truyền thống quân sự Việt Nam

- Đập tan ý đồ xâm lược của các nước còn lại ở Châu Á của Hốt Tất Liệt

- Để lại bài học quý báu cho dân tộc đó là: Đại đoàn kết toàn dân, lấy dân làm gốc, làm ý chí để chiến đấu vì nước vì dân và vì toàn dân tộc VIỆT NAM

chúc bạn học tốt

Lần thứ ba tấn công Đại Việt, quân Nguyên đã chuẩn bị rất công phu và kĩ lưỡng. Chúng chở lương thực đi theo. Khác với hai lần trước, chúng rất khó khăn khi ta thực hiện "vườn không nhà trống". Nhưng ngay từ đầu cuộc chiến, đoàn thuyển chở lương thực của chúng bị quân ta phá tan tành tại Vân Đồn. Điều này rất có ý nghĩa vì địch mất phần lương thực dự trữ, rơi vào thế bị động, như vậy ngay từ đầu ta đã đánh bại âm mưu của địch, gây cho chúng hoang mang, tạo thế và lực cho ta trong việc chủ động đánh địch.