Ánh trăng - Nguyễn Duy

Biện pháp nhân hoá khiến vầng trăng sinh động và có hồn như con người.

Biện pháp so sánh: Vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường. Biện pháp so sánh nhấn mạnh sự hờ hững, vô tình của nhân vật trữ tình với vầng trăng.

Biện pháp liệt kê: Ánh điện, cửa gương. Biện pháp liệt kê tô đậm cuộc sống tiện nghi, hiện đại ở thành phố của nhân vật trữ tình.

Trước nay, từ văn chương dân gian đến văn học bác học, đã có nhiều sáng tác về trăng. Hình tượng " trăng" đã được các tác giả mô tả, phản ánh, bày tỏ với những phẩm chất, đặc điểm: là biểu tượng, chứng nhân, là cái cớ của tình yêu, là nguồn cảm hứng của sáng tạo nghệ thuật, là người tri kỉ...Nhưng vầng trăng trong bài thơ " Ánh trăng" của Nguyễn Duy thì thật đặc biệt.

Bài thơ gồm sáu khổ, mỗi dòng năm chữ là cả một tâm sự trĩu nặng. Mở đầu là những hồi tưởng về quá khứ: " Hồi nhỏ", " Hồi chiến tranh", " Từ hồi về thành phố", trong đó nhân vật trữ tình sống với thiên nhiên, sống giữa thiên nhiên và gắn bó máu thịt " với đồng", " với sông", " với bể", " với rừng". Trong sự cộng sinh chan hòa ấy, tác giả tự nhận xét mình " hồn nhiên như cây cỏ" giữa mẹ tự nhiên, như là một bộ phận của Tự nhiên.Theo thời gian, vầng trăng xuất hiện đặc biệt về hoàn cảnh " chiến tranh", về địa điểm " ở rừng". Hoàn cảnh, địa điểm và thời gian đặc biệt gian lao vất vả ấy đã khiến cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị và hồn hậu. Vầng trăng là biểu tượng đẹp đẽ của những năm tháng ấy, đã trở thành " vầng trăng tri kỉ" ngỡ như không bao giờ, không thể nào quên được, không được phép quên! Tố Hữu đã có lần nhắc nhở mình, nhắc nhở mọi người trong một hoàn cảnh tương tự. Tháng 10 năm 1954, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, trung ương đảng rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội, " ta" đã nhắc " mình":

Mình về thành thị xa xôi

Nhà cao còn thấy núi đồi nữa chăng?

Phố đông còn nhớ bản làng

Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?

Và rồi hoàn cảnh đã khác:

Từ hồi về thành phố

Quen ánh điện cửa gương

Lòng người cũng đã khác:

Vầng trăng đi qua ngõ

Như người dưng qua đường

Đây là ời tự thú thứ nhất. Câu thơ so sánh " tri kỉ", " tình nghĩa" là vầng trăng tưởng như rất bền chặt, sông cạn núi mòn cũng không thay đổi mà bỗng nhiên hóa " người dưng". Thật bội bạc và phũ phàng là nhân tình thế thái! Tiện nghi đầy đủ hơn, con người sống đời sống vật chất đầy đủ hơn nhưng đâu ngờ những cái đó đang gặm nhấm, xói mòn nhân tính và tha hóa ( sự tha hóa về tinh thần- chỗ con người khác con vật- kinh khủng hơn gấp nghìn lần sự tha hóa về thể xác)

Đọc tới những dòng này, ta nhớ đến một truyện ngụ ngôn phương Tây. Đại ý: Một hôm, một con chim sẻ quí tộc bay về đồng nội chơi, chẳng may bị gãy chân. Nó đã được một cô sẻ thôn dã cưu mang, chữa lành vết thương. Hôm tạm biệt về thành phố, chàng không quên cảm ơn và tha thiết mời ân nhân của mình có dịp tới chơi. Thời gian sau, nhân có việc, nàng chim thôn dã cả tin theo địa chỉ tìm đến. Đang là một buổi dạ hội linh đình vui vẻ. Con chim quí tộc bội bạc đã nhận ra nhưng nó làm ngơ và nhẫn tâm sai lũ người làm đuổi ân nhân của mình ra đường...

Hình ảnh vầng trăng trong bài thơ mang nhiều tầng ý nghĩa. Vầng trăng trước hết là trăng của thiên nhiên, của đất trời, trăng vẫn tỏa ánh sáng dịu hiền khắp nhân gian. Trăng là biểu tượng cho những gì gắn bó với con người lúc gian khổ, là người bạn tri âm tri kỉ, vẫn luôn thầm lặng dõi theo và chia sẻ mọi buồn vui. Là tuổi thơ ngọt ngào: trăng còn là biểu tượng cho thời quá khứ, cái thời con người được ngụp lặn trong dòng sông tuổi thơ của cuộc đời mình. Là biểu tượng cho tình nghĩa thuỷ chung. Khổ thơ cuối thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của tác phẩm

Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi kẻ vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Khiến cho ta giật mình

Ánh trăng vẫn tròn đầy, im lặng trên cao. Trăng còn như oán trách con người, quên đi những gian khó khi có được cuộc sống đầy đủ với nhà lầu, cửa gương, với những tiện nghi vật chất.

- Bài thơ là một lời tự nhắc nhở của tác giả về những năm tháng gian lao của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.

- Gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ.

Ý nghĩa vầng trăng trong bài thơ ánh trăng, ý nghĩa hình ảnh vầng trăng, ý nghĩa biểu tượng của vầng trăng, ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, ý nghĩa hình tượng vầng trăng, ý nghĩa biểu tượng vầng trăng, ý nghĩa vầng trăng trong bài thơ ánh trăng, ý nghĩa của vầng trăng trong bài ánh trăng, ý nghĩa hình ảnh vầng trăng trong bài ánh trăng, ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, ý nghĩa của vầng trăng trong bài thơ ánh trăng, hình ảnh vầng trăng có ý nghĩa gì

Trăng được nhân hóa, lặng lẽ đi qua đường, trăng như người dưng đi qua, chẳng còn ai nhớ, chẳng còn ai hay. Người có lương tâm, lương tri mới biết sám hối. Biết sám hối để tự hoàn thiện nhân cách, tự vươn lên, hướng tâm hồn về ánh sáng và cái cao cả. Không đao to búa lớn, không đại ngôn, mà trái lại, giọng thơ thầm thì như trò chuyện, giãi bày tâm sự, nhà thơ đang trò chuyện với mình. Chất trữ tình của thơ ca trở nên sâu lắng, chân thành.

- “Vầng trăng đi qua ngõ – như người dưng qua đường”:

+ Vầng trăng bây giờ đối với người lính năm xưa giờ chỉ là dĩ vãng, dĩ vãng nhạt nhòa của quãng thời gian xa xôi nào đó.

+ Biện pháp nhân hóa, so sánh -> “Vầng trăng tình nghĩa” trở thành “người dưng qua đường”. Vầng trăng vẫn “đi qua ngõ”, vẫn tròn đầy, vẫn thủy chung tình nghĩa, nhưng con người đã quên trăng, hờ hững, lạnh nhạt, dửng dưng đến vô tình. Vầng trăng giờ đây bỗng trở thành người xa lạ, chẳng còn ai nhớ, chẳng còn ai hay biết.

-> Rõ ràng, khi thay đổi hoàn cảnh, con người có thể dễ dàng quên đi quá khứ, có thể thay đổi về tình cảm.Nói chuyện quên nhớ ấy, nhà thơ đã phản ánh một sự thực trong xã hội thời hiện đại.

Biện pháp nhân hoá khiến vầng trăng sinh động và có hồn như con người.

Biện pháp so sánh: Vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường. Biện pháp so sánh nhấn mạnh sự hờ hững, vô tình của nhân vật trữ tình với vầng trăng.

Biện pháp liệt kê: Ánh điện, cửa gương. Biện pháp liệt kê tô đậm cuộc sống tiện nghi, hiện đại ở thành phố của nhân vật trữ tình.

Hình ảnh vầng trăng trong bài thơ mang nhiều tầng ý nghĩa. Vầng trăng trước hết là trăng của thiên nhiên, của đất trời, trăng vẫn tỏa ánh sáng dịu hiền khắp nhân gian. Trăng là biểu tượng cho những gì gắn bó với con người lúc gian khổ, là người bạn tri âm tri kỉ, vẫn luôn thầm lặng dõi theo và chia sẻ mọi buồn vui. Là tuổi thơ ngọt ngào: trăng còn là biểu tượng cho thời quá khứ, cái thời con người được ngụp lặn trong dòng sông tuổi thơ của cuộc đời mình. Là biểu tượng cho tình nghĩa thuỷ chung. Khổ thơ cuối thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của tác phẩm

Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi kẻ vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Khiến cho ta giật mình

Ánh trăng vẫn tròn đầy, im lặng trên cao. Trăng còn như oán trách con người, quên đi những gian khó khi có được cuộc sống đầy đủ với nhà lầu, cửa gương, với những tiện nghi vật chất.

Hình ảnh vầng trăng trong bài thơ mang nhiều tầng ý nghĩa. Vầng trăng trước hết là trăng của thiên nhiên, của đất trời, trăng vẫn tỏa ánh sáng dịu hiền khắp nhân gian. Trăng là biểu tượng cho những gì gắn bó với con người lúc gian khổ, là người bạn tri âm tri kỉ, vẫn luôn thầm lặng dõi theo và chia sẻ mọi buồn vui. Là tuổi thơ ngọt ngào: trăng còn là biểu tượng cho thời quá khứ, cái thời con người được ngụp lặn trong dòng sông tuổi thơ của cuộc đời mình. Là biểu tượng cho tình nghĩa thuỷ chung. Khổ thơ cuối thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của tác phẩm

Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi kẻ vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Khiến cho ta giật mình

Ánh trăng vẫn tròn đầy, im lặng trên cao. Trăng còn như oán trách con người, quên đi những gian khó khi có được cuộc sống đầy đủ với nhà lầu, cửa gương, với những tiện nghi vật chất.

Trong bài thơ ” ánh trăng” của Nguyễn Duy, hình ảnh vầng trăng mang nhiều ý nghĩa, trước hết vầng trăng là hình ảnh của thiên nhiên, hồn nhiên tươi mát, là người bạn suốt thời nhỏ tuổi rồi thời chiến tranh ở rừng với con người, không chỉ vậy, vầng trăng còn là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống. Ở khổ cuối, ánh trăng tượng trưng cho quá khứ nguyên vẹn chẳng thể phai mờ, là người bạn, nhân chứng nghĩa tình mà nghiêm khắc nhắc nhở nhà thơ và mỗi chúng ta: con người có thể vô tình, có thể lãng quên, nhưng thiên nhiên nghĩa tình, quá khứ thì luôn tràn đầy, bất diệt. Với ý nghĩa như vậy nên ta hiểu được chủ đề của bài thơ, ánh trăng chính là tiếng lòng, là những suy nghĩ thấm thía, nhắc nhở ta về thái độ sống và những năm tháng quá khứ gian lao, tình nghĩa với thiên nhiên, đất nước bình dị, hồn hậu, bài thơ cũng có ý nghĩa nhắc nhở, củng cố người đọc thái độ sống ” uống nước nhớ nguồn”, thủy chung với quá khứ đặc biệt là quá khứ gian lao, tốt đẹp.

Bạn tham khảo :

Một tình huống bất ngờ làm chuyển mạch cảm nghĩ của nhân vật trữ tình ,ở đoạn thơ:

Thình lình đèn điện tắt

phòng buyn -đinh tối om

vội bật tung cửa sổ

đột ngột vầng trăng tròn

T