Đoạn truyện ngoài việc giới thiệu Lục Vân Tiên còn cho ta biết về Kiều Nguyệt Nga - một cô gái khuê các gặp bước hiểm nghèo, may được Lục Vân Tiên cứu thoát. Ở đoạn trích này, tính cách của Kiều Nguyệt Nga được biểu hiện thông qua những lời giãi bày của nàng với Lục Vân Tiên:
Trước xe quân tử tạm ngồi,
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa.
Chút tôi liễu yếu đào tơ.
Những chữ quân tử tạm ngồi đối lập với tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa, chút tôi... không chỉ nói lên thái độ mang ơn, chịu ơn mà còn bộc lộ rõ nét sự thùy mị, nết na của người con gái trước ân nghĩa là một đấng nam tử. Nhưng cao đẹp nhất là phẩm chất ân tình được bộc lộ sâu sắc trong nguyện vọng và cách trả ơn của Kiều Nguyệt Nga. Nàng muốn được đền ơn cho ân nhân của mình:
Hà Khê qua đó cũng gần,
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng.
Là một cô gái rất mực đằm thắm ân tình, Kiều Nguvệt Nga muốn được đền ơn một cách cụ thể, trả ơn một cách xứng đáng cho Lục Vân Tiên:
Gặp đây đương lúc giữa đàng,
Của tiền chẳng có, bạc vàng cũng không.
Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.
Cách trả ơn của Kiều Nguyệt Nga ở đây không chỉ bộc lộ ở tấm lòng chân thành của người mang ơn, mà còn nói lên quan niệm trả ơn của nhân dân ta: không chỉ bằng lời cảm ơn suông, mà còn bằng vật chất cụ thể, bởi chỉ có như vậy mới chứng tỏ được tấm lòng chân thành của mình đối với ân nhân.
Suy cho cùng nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga chính là hai mặt của một cách sống. Một là làm ơn không cần người khác đền ơn. Hai là chịu ơn thì phải nhớ ơn. Đó cũng là tính cách sống có tính truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam chúng ta. Một cách sống cần được giữ gìn và phát huy.
#tham khảo nhâ
Tác phẩm “ Truyện Lục Vân Tiên” là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà thơ mù yêu nước Nguyễn Đình Chiểu, trong tác phẩm nhà văn không chỉ xây dựng thành công bối cảnh truyện, nội dung đề cập sâu sắc, nhân văn mà tác giả đặc biệt thành công trong xây dựng chân dung nhân vật.
Bên cạnh nhân vật Lục Vân Tiên- nhân vật trung tâm, nòng cốt của tác phẩm thì hình ảnh Kiều Nguyệt Nga cũng được nhà thơ khắc họa một cách sinh động, chân thực, đặc biệt là thông qua đoạn trích “ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.
Trong chuyến đi về miền Hà Khê, Kiều Nguyệt Nga đã phải đối mặt với một mối nguy hiểm lớn từ đám “ bớ đảng hung đồ”. Thân gái yếu ớt không thể làm gì hơn nên khi bị bọn hung đồ chặn cướp thì nàng đã rất hoảng loạn, sợ hãi. Tuy nhiên, khi được những hành động nghĩa hiệp, nhân nghĩa của Lục Vân Tiên cứu giúp thì những lời nói, hành động sau đó của Kiều Nguyệt Nga đã bộc lộ được phẩm chất đoan trang, dịu dàng, có học thức của một tiểu thư khuê các:
“Thưa ràng: “Tôi thiệt người ngay”
Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ
Trong xe chật hẹp khôn phô
Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng”
Những lời nói Kiều Nguyệt Nga đáp lại Lục Vân Tiên ta có thể thấy nàng là một người có học thức, lời ăn tiếng nói đều rất rõ ràng, dịu dàng, mực thước kể lể sự tình của mình “ Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ”.
“ Thưa ràng” là cách nói đầy chuẩn mực, tôn trọng thể hiện được cung cách của một con người có gia giáo, có học thức.Nàng cũng là người biết điều phải trái, khi chứng kiến cảnh Lục Vân Tiên “ tả đột hữu xung” cứu mình thì nàng đã mang ơn và có hành động để thể hiện sự biết ơn ấy của mình:
“ Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng”
Nguyệt Nga muốn thể hiện sự biết ơn của mình đối với những hành động trượng nghĩa của Vân Tiên, nàng muốn “cúi đầu” để cảm tạ ơn sâu ấy. Đây là hành động được xem là rất “ phải đạo” cũng thể hiện được những suy nghĩ sâu sắc, chu đáo của nàng.
Qua những đoạn đối đáp với Lục Vân Tiên,ta không chỉ thấy Kiều Nguyệt Nga là người dịu dàng,lễ phép, chuẩn mực mà còn thấy đây là một cô gái rất có hiếu:
“Trước xe quân tử tạm ngồi
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa
Chút tôi liễu yếu đào thơ
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần
Hà Khê qua đó cũng gần
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng”
Ta thấy nàng là một người con gái hết mực đoan trang, dịu dàng; một người con có hiếu, luôn vâng lời cha “ làm con đâu dám cãi cha”. Và để làm theo mong muốn của cha là “tiện bề nghi gia” thì nàng cũng ngại thân con gái phải ngàn dặm xa xôi mà “ Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành”.Như vậy, ta có thể thấy, hình tượng Kiều Nguyệt Nga có thể coi là một hình mẫu lí tưởng của người con gái trong xã hội phong kiến xưa, nết na, hiền thục, có học thức và cũng là một người con có hiếu.
“Trước xe quân tử tạm ngồi
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa
Chút tôi liễu yếu đào thơ
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần
Hà Khê qua đó cũng gần
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng”
Trước ơn cứu mạng của Lục Vân Tiên, Nguyệt Nga tha thiết muốn được đền ơn và tỏ mong muốn mời Vân Tiên về nhà cùng mình để tiện bề báo đáp “Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng”. Qua lời nói của Nguyệt Nga ta cũng thấy một con người đầy chính nghĩa, đề cao tư tưởng “đền ơn, tạ nghĩa “đối với người “ân nhân” của mình.
Và đây cũng là lần thứ hai Kiều Nguyệt Nga muốn quỳ lạy tạ ơn đối với Vân Tiên “Xin cho tiện thiếp lạy rồi mới thưa”.Nếu lần đầu tiên nàng tỏ ý muốn lạy tạ ơn thì có thể coi là phép khách sáo, lịch sự.Song đây là lần thứ hai nàng bày tỏ mong muốn này, điều đó cũng chứng tỏ được tấm lòng chân thành, sâu sắc của nàng.
Vốn là một tiểu thư đài các, nhưng Nguyệt Nga tự xưng mình là “tiện thiếp”, thể hiện sự chuẩn mực, nề nếp, cũng thể hiện được sự khiêm nhường, từ tốn.
Cũng trong cuộc đối đáp với Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga thể hiện được tài năng văn thơ hết mực tài hoa, tinh tế.
“Nguyệt Nga ứng tiếng xin hầu
Xuống tay liền tả tám câu năm vần”
Có thể thấy người con gái này “ tài sắc vẹn toàn”, đoan trang thục nữ những cũng đầy tài hoa, học thức tinh thông.
Bằng những ngôn ngữ giản dị mà mộc mạc, Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng lên bức chân dung người thiếu nữ Kiều Nguyệt Nga đầy chân thực, gần gũi với những nét đẹp mang đậm dấu ấn của người phụ nữ Việt Nam: thùy mị, đoan trang, hiếu thảo, trọng ân nghĩa.
Tham khảo:
"Lục Vân Tiên" là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất của nhà thơ mù yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Thành công của nhà thơ không chỉ về bối cảnh truyện, nội dung sâu sắc, nhân văn mà còn đặc biệt thành công trong xây dựng nhân vật. Trong đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga", bên cạnh nhân vật Lục Vân Tiên, nhân vật Kiều Nguyệt Nga đã được nhà thơ khắc họa một cách sinh động, chân thực.
Trong chuyến đi về Hà Khê, Kiều Nguyệt Nga phải đối mặt với nạn cướp bóc nguy hiểm từ "bớ đảng hung đồ". Là thân gái yêu ớt nên khi bị bọn hung đồ chặn cướp nàng đã rất hoảng sợ và không biết làm gì. Rất may mắn khi đó nàng đã được Lục Vân Tiên hành động trượng nghĩa cứu giúp, những lời nói và hành động của Kiều Nguyệt Nga với Lục Vân Tiên sau đó đã bộc lộ phẩm chất đoan trang, dịu dàng có học thức của một tiểu thư khuê các Kiều Nguyệt Nga:
"Thưa rằng: "Tôi thiệt người ngay"
Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ
Trong xe chật hẹp khôn phô
Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng."
Những lời nói đó của Kiều Nguyệt Nga đã cho thấy rừng nàng là một người có học thức, lời ăn tiếng nói nhã nhặn, dịu dàng, kể lể sự tình của mình. Cách "thưa rằng" của nàng đầy chuẩn mực, tôn trọng, thể hiện con nhà gia giáo có học thức. Nàng cũng rất biết điều phải trái, khi thấy Lục Vân Tiên hành hiệp cứu mình đã mang ơn mà "Cúi đầu trăm lạy", nàng thể hiện sự biết ơn của mình với Lục Vân Tiên bằng cái cúi đầu ấy, đây là hành động rất đúng đạo lí đồng thời thể hiện cách suy nghĩ sâu sắc và chu đáo của nàng. Bên cạnh màn đối đáp với Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga hiện lên còn là một cô con gái rất có hiếu:
"Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành"
Nàng hiện lên là một người con gái rất có hiếu, luôn nghe lời cha, để làm theo mong muốn của cha thì nàng cũng chẳng ngại thân gái phải ngàn dặm xa xôi. Hình tượng Kiều Nguyệt Nga là hình mẫu lí tưởng của người con gái trong xã hội phong kiến đương thời, vừa nết na hiền thục, vừa có học thức lại hiếu thảo. Bên cạnh đó Kiều Nguyệt Nga còn là một người đầy chính nghĩa, đề cao tư tưởng đền ơn báo nghĩa đối với ân nhân của mình. Trước ơn cứu mạng của Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga tha thiết muốn được đền ơn và tỏ lòng mời Lục Vân Tiên về nhà cùng để tiện bề báo đáp "Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng". Kiều Nguyệt Nga lại một lần nữa quỳ lạy để thưa với Lục Vân Tiên "Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa", thể hiện tấm lòng chân thành sâu sắc của nàng. Vốn là tiểu thư đài các mà Kiều Nguyệt Nga lại xưng mình là "tiện thiếp" thể hiện chuẩn mực khiêm nhường và từ tốn của nàng. Ngoài tình nghĩa ra, trong cuộc đối đáp với Lục Vân Tiên ta nhận thấy Kiều Nguyệt Nga có tài năng văn thơ hết mực tài hoa và tinh tế, thể hiện rõ nàng có "tài sắc vẹn toàn", học thức tinh thông.
"Nguyệt Nga ứng tiếng xin hầu
Xuống tay liền tả tám câu năm vần"
Chẳng cần chau truốt về từ ngữ hình ảnh, nhưng Nguyễn Đình Chiểu đã vẽ nên bức chân dùng của người thiếu nữ Kiều Nguyệt Nga đầy chân thực, gần gũi, mang vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam.
Hình tượng nhân vật Kiều Nguyệt Nga
- Bên cạnh Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga cũng là một nhân vật lí tưởng của tác phẩm
- Những phẩm chất tốt đẹp của Kiều Nguyệt Nga được thể hiện qua lời giãi bày với Lục Vân Tiên:
+ Nàng là một cô gái thùy mị nết na, có học thức: cách xưng hô của nàng rất khiên nhường: “quân tử” “tiện thiếp”
+ Nàng sống mực thước khuôn phép: “làm con đâu dám cãi cha”
+ Nàng còn là một người cư xử có trước có sau: nàng coi trọng ơn nghĩa của Lục Vân Tiên với mình và muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê để nàng có thể: “gẫm câu báo đức thù công- lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi”
+ Kiều Nguyệt Nga đã nguyện gắn bó suốt đời mình với chàng trai hiệp nghĩa Lục Vân Tiên
⇒ Kiều Nguyệt Nga hiện lên là một nhân vật có lòng tự tôn và đức hạnh
