bài thơ tĩnh dạ tứ của Lí Bạch được làm vào lúc tác giả đang ở xa quê.bai thơ cho ta thấy tình yêu thiên nhiên, đất nước da diết sâu nặng của tác giả.
hai câu thơ mở đầu vẽ nên một không gian tràn ngập ánh trăng. đêm càng về khuya trăng càng trở nên thanh tĩnh. không gian bốn bề vắng lặng không một tiếng gió thổi, không một tiếng côn trùng kêu cũng chẳng có một tiếng chuông chùa ngân vang. nhà thơ chợt tỉnh giấc thấy mình nằm dưới ánh trăng ( đầu giường ánh trăng soi) . trong nguyên tác xuất hiện hai từ có nghĩa là sáng( minh, quang). trước mắt người đọc là cả một không gian ngập tràn ánh trăng, ánh sáng soi vào đầu giường. có lẽ vậy mà thi nhân đã tỉnh giấc nồng.
hai câu thơ cuối đã thể hiện tình yêu thiên nhiên da diết của tác giả. bằng nghệ thuật đối lập cử đầu, đê đầu, nhà thơ đã vẽ nên hai hành động trái ngược nhau trong tâm trạng của một con người. vọng minh nguyệt như một hành động tất yếu để kiểm tra trăng hay sương. khi nhận ra người bạn tri kỉ thủa nào nhà thơ bồi hồi nớ lại lúc nhỏ mình thường lên đỉnh núi Nga Mi quê nhà ngắm trăng, múa kiếm. cảm xúc chợt về trong lòng thi nhân để rồi đê đầu tư cố hương.hành động cúi đầu thể hiên tâm trạng buồn nhớ, muốn trở về quê cũ đã xa cách của tâm hồn đại thi hào Lí Bạch.
chỉ với bốn câu vỏn vẹn bài thơ đã cho ta thấy nỗi niềm mong nhớ quê hương của tác giả. qua đó người đọc cũng thấm thía tình cảm của những con người xa xứ.
Trong thơ ca, ánh trăng luôn là một đề tài được rất nhiều người sử dụng để làm nơi trút đầy những tâm tư, tình cảm của những thi nhân. Mỗi câu chữ, mỗi hình ảnh, ánh trăng lại mang những ý nghĩa khác nhau và đưa cho chúng ta những cảm xúc khác nhau. Và với Lý Bạch- người được coi là Thi tiên của Trung Quốc thì ánh trăng đối với ông lại là nguồn chỉ dẫn làm cho ông nhớ về quê hương của mình- nơi mình đã sinh ra và gắn bó trong suốt thời ấu thơ. Điều đó đã được thể hiện một cách rõ nét qua tác phẩm “ tĩnh dạ tứ”.
Bài thơ có một tiêu đề rất đẹp –“ tĩnh dạ tứ. tĩnh dạ tứ có nghĩa là đêm trăng tĩnh lặng. Hình ảnh của một buổi đêm với ánh trăng sáng soi rọi toàn bộ cảnh vật hiện lên trong mắt người đọc. Ánh trăng như dát bạc dát vàng, chiếu xuống khắp mọi nơi và làm cho con người cảm thấy như có sự ấm áp. Và trong hoàn cảnh đó, nhà thơ Lí Bạch cũng đã được ánh trăng soi rọi.
Đầu giường ánh trăng rọi
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Có lẽ vào thời khắc này, toàn bộ cảnh vật bên ngoài đều đã thấm đẫm hương trăng. Ánh trăng cũng đã len lỏi và đi vào trong căn phòng của tác giả. Nó chiếu những ánh vàng của mình xuống phía đầu giường và làm cho tác giả đã tưởng rằng mặt đất được phủ sương. Đó là một sự so sánh rất đắt giá. Hình ảnh mặt đất phủ sương cho chúng ta cảm nhận được ánh trăng vàng tới bên giường của tác giả rất nhiều, nhuộm vàng cả mặt đất, làm cho tác giả nghĩ ngay rằng có lẽ sương đêm đang rơi trong căn phòng của mình.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương
Hai câu thơ cuối tác giả đã sử dụng biện pháp những từ đối nhau: ngẩng đầu- cúi đầu. trong lúc bừng tỉnh, nhìn thấy ánh trăng vàng đi vào trong căn phòng của mình, tác giả không biết phải làm như thế nào. Và thế là ông đã nghĩ ngay có lẽ đó chính là ánh trăng đổ vào trong căn phòng của mình qua chiếc cửa sổ. tuy ba câu thơ đầu tiên không có bất cứ điều gì nói về tình cảm của tác giả, thế nhưng chỉ với việc miêu tả lên ánh trăng vàng cùng nhịp thơ chậm rãi mà chúng ta lại có cảm giác ánh trăng ấy sao mà thê lương và buồn tới vậy.
Tại sao chúng ta lại có thể có sự khẳng định như vậy. ví như trong truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du cũng có miêu tả ánh trăng như sau”:
Vầng trăng vằng vặc giữa trời
Đinh ninh hai miệng một lời song song
Chỉ với câu thơ đầu tiên chúng ta đã cảm nhận được trong ánh trăng của Nguyễn Du có gì đó rất thánh thiện và cũng rực sáng như thế tâm trạng con người giúp cho chính ánh trăng cũng đẹp như vậy. Còn với Lí Bạch thì lại khác, ánh trăng ở đây lại có nét man mác buồn và cô liêu, như sương như khói. Chính những hình ảnh ấy đã làm cho chúng ta có sự so sánh và để trong câu thơ cuối cùng, chúng ta đã hiểu ra tại sao trăng trong thơ của Lí Bạch lại buồn như vậy. Tất cả là bởi vì ông đang nhớ tới quê nhà, nhớ về những kỉ niệm của mình. Chúng ta cũng đã biết Lí Bạch là con người có nhiều ý tưởng lớn. do đó ông thường xuyên đi đây đi đó nên không thể tránh khỏi có những lúc ông lại khao khát được trở về với quê hương của mình.
Qua bài thơ, chúng ta thấy được cách làm thơ tài tình của vị Thi tiên bấy giờ. Chỉ là một bài thơ ngẫu hứng nhưng những tác phẩm của ông lại mang tình cảm sâu sắc như gợi nhớ cho mọi người những kỉ niệm của họ về thời ấu thơ cùng quê hương- nơi chôn rau cắt rốn của mình.
Chúc bn hk tốt!