Hoạt động 1. Tìm hiểu tư duy phản biện

"Tư duy phản biện" được hiểu một cách cốt lõi là gì?

1. Luôn luôn đồng ý với ý kiến của người khác
2. Chỉ trích và phản đối mọi ý kiến được đưa ra
3. Quá trình phân tích, đánh giá thông tin và lập luận một cách khách quan để đưa ra nhận định hoặc quyết định hợp lý
4. Suy nghĩ nhanh chóng mà không cần cân nhắc kỹ

Kỹ năng nào sau đây là một thành phần quan trọng của tư duy phản biện?

1. Khả năng ghi nhớ thuộc lòng thông tin
2. Khả năng nói chuyện hài hước
3. Khả năng phân tích và đánh giá các bằng chứng, lập luận
4. Khả năng vẽ tranh đẹp

Người có tư duy phản biện thường có đặc điểm nào sau đây?

1. Dễ dàng tin vào mọi thông tin nghe được
2. Luôn khăng khăng bảo vệ ý kiến ban đầu của mình
3. Tò mò, thích đặt câu hỏi, xem xét vấn đề từ nhiều góc độ và cởi mở với các ý tưởng mới
4. Tránh né các cuộc tranh luận hoặc thảo luận

Khi tiếp cận một vấn đề hoặc thông tin mới, bước đầu tiên của người có tư duy phản biện thường là gì?

1. Đưa ra kết luận cuối cùng ngay lập tức
2. Tìm kiếm những người đồng tình với mình
3. Xác định rõ vấn đề, mục tiêu hoặc đặt ra các câu hỏi cần làm rõ
4. Bác bỏ hoàn toàn thông tin đó

Việc nhận biết sự khác biệt giữa một thông tin dựa trên bằng chứng cụ thể (sự thật - fact) và một nhận định dựa trên cảm xúc hoặc niềm tin cá nhân (ý kiến - opinion) là một kỹ năng của hoạt động nào?

1. Tư duy sáng tạo
2. Tư duy phản biện
3. Trí nhớ siêu phàm
4. Giao tiếp phi ngôn ngữ

Tại sao nói rằng "tư duy phản biện" không đồng nghĩa với việc luôn luôn "phản đối" hay "chỉ trích" tiêu cực?

1. Vì phản biện là phải luôn khen ngợi
2. Vì phản biện là đánh giá dựa trên lý lẽ, bằng chứng một cách khách quan, có thể dẫn đến sự đồng tình nếu lập luận hợp lý, chứ không phải chống đối mù quáng
3. Vì chỉ người không có chính kiến mới hay phản đối
4. Vì chỉ trích làm mất lòng người khác

Vì sao việc xem xét thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, có cả những nguồn có quan điểm trái chiều, lại cần thiết khi rèn luyện tư duy phản biện?

1. Để làm cho vấn đề trở nên rối rắm hơn
2. Để chứng tỏ mình đọc nhiều
3. Để có cái nhìn toàn diện, đa chiều về vấn đề, tránh bị ảnh hưởng bởi thông tin phiến diện hoặc sai lệch từ một nguồn duy nhất
4. Để tìm ra nguồn tin nào nói giống ý mình nhất

Các "định kiến" cá nhân (ví dụ: thiên vị người cùng quê, ác cảm với một nhóm người) có thể ảnh hưởng đến khả năng tư duy phản biện như thế nào?

1. Giúp tư duy trở nên nhanh nhạy hơn
2. Không ảnh hưởng gì cả
3. Làm sai lệch quá trình đánh giá thông tin, khiến chúng ta nhìn nhận vấn đề không khách quan và đưa ra kết luận thiếu công bằng
4. Giúp đưa ra quyết định dễ dàng hơn

Tại sao thói quen đặt các câu hỏi như "Tại sao?", "Làm thế nào?", "Bằng chứng ở đâu?", "Nếu... thì sao?" lại rất quan trọng trong việc rèn luyện tư duy phản biện?

1. Để làm người khác cảm thấy khó chịu
2. Để kéo dài thời gian suy nghĩ
3. Vì những câu hỏi này giúp đào sâu vấn đề, khám phá nguyên nhân, tìm kiếm bằng chứng và xem xét các khía cạnh khác nhau
4. Để thể hiện mình là người hiểu biết

Tư duy phản biện giúp ích như thế nào khi chúng ta tiếp nhận hàng loạt thông tin trên mạng xã hội mỗi ngày?

1. Giúp chúng ta tin mọi thứ đọc được
2. Giúp chúng ta trở nên nổi tiếng hơn
3. Giúp nhận diện và cảnh giác với tin giả (fake news), đánh giá độ tin cậy của nguồn tin và hình thành quan điểm riêng dựa trên lý lẽ
4. Giúp chúng ta có nhiều bạn bè hơn trên mạng

Khi đọc một bài quảng cáo về một loại thực phẩm chức năng được cho là "thần kỳ", để thể hiện tư duy phản biện, bạn nên tự hỏi điều gì?

1. Sản phẩm này có đắt tiền không?
2. Mua sản phẩm này ở đâu là gần nhất?
3. Nguồn gốc thông tin này từ đâu? Có nghiên cứu khoa học nào chứng minh hiệu quả không? Có tác dụng phụ gì không?
4. Đã có bao nhiêu người nổi tiếng sử dụng sản phẩm này?

Một người bạn kể cho bạn nghe một câu chuyện không hay về một người bạn khác. Thay vì tin ngay và có ác cảm, người có tư duy phản biện nên làm gì?

1. Đi kể lại câu chuyện đó cho nhiều người khác
2. Tránh xa cả hai người bạn đó
3. Lắng nghe nhưng giữ thái độ khách quan, xem xét tính hợp lý của câu chuyện, có thể hỏi thêm chi tiết hoặc cân nhắc nghe từ phía người kia nếu có thể
4. Lập tức bênh vực người bạn đang kể chuyện

Trong một cuộc thảo luận nhóm, sau khi nghe các ý kiến khác, bạn nhận ra lập luận ban đầu của mình có điểm chưa chính xác. Người có tư duy phản biện sẽ làm gì?

1. Khăng khăng bảo vệ ý kiến sai của mình đến cùng
2. Im lặng và không tham gia thảo luận nữa
3. Thẳng thắn thừa nhận điểm chưa đúng, điều chỉnh lại lập luận của mình và tiếp thu các ý kiến hợp lý khác
4. Tìm cách lái cuộc thảo luận sang chủ đề khác

Bạn đang phân vân không biết nên tham gia câu lạc bộ nào trong hai câu lạc bộ mình cùng yêu thích. Tư duy phản biện có thể giúp bạn đưa ra quyết định bằng cách nào?

1. Chọn câu lạc bộ có nhiều bạn thân tham gia hơn
2. Tung đồng xu để quyết định
3. Liệt kê và phân tích ưu, nhược điểm của việc tham gia từng câu lạc bộ, cân nhắc sự phù hợp với mục tiêu và thời gian của bản thân
4. Hỏi xem câu lạc bộ nào dễ nổi tiếng hơn

Khi tìm kiếm thông tin trên mạng để làm bài tập, làm thế nào bạn có thể bước đầu đánh giá một trang web là tương đối đáng tin cậy để tham khảo?

1. Trang web có giao diện đẹp mắt nhất
2. Trang web xuất hiện đầu tiên trên kết quả tìm kiếm
3. Kiểm tra xem trang web có ghi rõ tác giả/tổ chức uy tín không, thông tin có nguồn dẫn chứng không, tên miền có phù hợp không (.gov, .edu...)
4. Trang web có nhiều quảng cáo hấp dẫn