Hướng dẫn soạn bài Tôi và chúng ta - Lưu Quang Vũ

Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

Câu 1: Đọc kĩ các chú thích để hiểu nội dung, chủ đề vở kịch, hiểu vị trí của các nhân vật.

=> Do đó, để phát triển sản xuất, phải thay đổi tư duy, thay đổi phương thức quản lí, tổ chức, từ đó đổi mới tư duy quản lí cũng như sản xuất.

Câu 2: Từ phần chú thích và đoạn trích này em hiểu mâu thuẫn cơ bản mà vở kịch Tôi và chúng ta thể hiện là gì? Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn phát triển của xã hội ta thời kì ấy như thế nào?

 - Mâu thuẫn cơ bản: Mâu thuẫn giữa hai phái đối lập, một bên là những tư tưởng bảo thủ, lạc hậu với một bên là những tư tưởng tiến bộ, khát khao đổi mới.

   - Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn phát triển của xã hội ta: Cần mạnh dạn đổi mới phương thức tổ chức, lề lối hoạt động.

Câu 3: Muốn thể hiện sự phát triển của xung đột kịch, tác giả cần tạo được tình huống. Trong cảnh ba này, tình huống đó là gì? Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ như thế nào?

- Tình huống: Khi xí nghiệp Thắng Lợi liên tục ngưng trệ sản xuất, tình hình xí nghiệp ngày càng đi xuống, giám đốc Hoàng Việt đã giải quyết bằng những biện pháp táo bạo. Đó cũng chính là lời tuyên chiến với phe của Nguyễn Chính. Sự phản ứng gay gắt của Nguyễn Chính làm cho tình huống kịch thêm căng thẳng và gay gắt.

   - Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ đến đỉnh điểm, quyết liệt giữa hai tuyến nhân vật : tiên tiến, dám nghĩ dám làm và bảo thủ, máy móc.

Câu 4: Qua đoạn trích, em hiểu như thế nào về tính cách của Giám đốc Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn, Phó giám đốc Nguyễn Chính, Quản đốc phân xưởng Trương?

Tính cách của các nhân vật:

   - Giám đốc Hoàng Việt: Người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, dám nghĩ dám làm, trung thực, thẳng thắn, kiên quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lí.

   - Kĩ sư Lê Sơn : Kĩ sư có năng lực, có trình độ chuyên môn giỏi, sẵn sàng cùng Hoàng Việt cải tiến toàn diện hoạt động của đơn vị.

   - Phó giám đốc Nguyễn Chính : máy móc, bảo thủ nhưng cũng gian ngoan, nhiều mánh khoé, nguyên tắc cứng nhắc, lạc hậu. Anh ta khéo luồn lọt, xu nịnh cấp trên.

   - Quản đốc phân xưởng Trương : suy nghĩ và làm việc như cái máy và khô cằn tình người, thích tỏ ra quyền thế, hách dịch với anh chị em công nhân.

Câu 5: Em có nhận xét gì về xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch.

Lưu Quang Vũ đã xây dựng thành công một tình huống kịch căng thẳng với những nút thắt, nhưng cuối cùng nút thắt lại được tháo bỏ và chiến thắng thuộc về phe đổi mới, tiến bộ.

Luyện tập

Tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫn kịch:

Sau một năm làm quyền giám đốc xí nghiệp Thắng Lợi, Hoàng Việt quyết định củng cố lại xí nghiệp và thực thi phương án làm ăn mới, dứt khoát không tuân thủ theo những nguyên tắc lạc hậu đã kìm hãm sự phát triển của xí nghiệp. Những ý kiến của Hoàng Việt không được sự đồng thuận và chia sẻ của những người cộng sự bảo thủ, tiêu biểu như Nguyễn Chính. Những mâu thuẫn đó đã tạo nên xung đột kịch, những mâu thuẫn dồn dập giữa hai tuyến nhân vật tiên tiến và bảo thủ đã làm cho cảnh diễn trở nên hấp dẫn.