Hoạt động 2. Tìm hiểu về quan điểm sống

1. Trình bày quan điểm của em về một trong các vấn đề sau:

Em hãy chọn một trong các vấn đề được gợi ý (Tình bạn, Tình yêu, Gia đình, Nghề nghiệp, Tài chính) và trình bày quan điểm cá nhân của mình về vấn đề đó.

- Quan điểm sống chính là những suy nghĩ, cách nhìn nhận của riêng em về những điều quan trọng xung quanh. Mỗi người sẽ có những quan điểm khác nhau, thể hiện giá trị sống và cách mà chúng ta định hướng tương lai. Em hãy chọn một lĩnh vực mà em cảm thấy có nhiều suy nghĩ nhất và mạnh dạn chia sẻ góc nhìn của mình. Hãy nhớ rằng, điều quan trọng là sự chân thành và những lý lẽ thuyết phục cho quan điểm đó.

+ VD (về Tình bạn): Theo em, "Tình bạn thật sự không chỉ là những lúc vui vẻ bên nhau, mà là sự tin tưởng, thấu hiểu và sẵn sàng ở bên cạnh khi bạn mình gặp khó khăn. Một người bạn tốt sẽ không ngần ngại nói thẳng những điều chưa tốt của mình để giúp mình tiến bộ, thay vì chỉ luôn đồng tình một cách dễ dãi."

+ VD (về Gia đình): Em nghĩ rằng, "Gia đình chính là nơi bình yên nhất, là điểm tựa vững chắc không gì thay thế được. Dù có đi đâu, làm gì, thì gia đình vẫn luôn là nơi chào đón, yêu thương và bao dung ta vô điều kiện. Vì vậy, mỗi người cần biết trân trọng và vun đắp tình cảm gia đình."

+ VD (về Nghề nghiệp): Quan điểm của em là, "Chọn nghề nghiệp không chỉ là chọn một công việc để kiếm sống, mà là chọn con đường để mình phát triển và đóng góp cho xã hội. Một công việc tốt là công việc phù hợp với đam mê, năng lực của bản thân và mang lại giá trị ý nghĩa, chứ không chỉ đơn thuần là mức lương cao."

+ VD (về Tài chính): Em cho rằng, "Tiền bạc là phương tiện cần thiết cho cuộc sống, nhưng không phải là mục đích cuối cùng. Biết cách quản lý tài chính thông minh, chi tiêu hợp lý là điều quan trọng. Tuy nhiên, không nên để đồng tiền chi phối mọi giá trị khác như sức khỏe, tình cảm gia đình, bạn bè."

- Lựa chọn hình thức thể hiện quan điểm:

Em hãy suy nghĩ và lựa chọn một hình thức phù hợp để trình bày quan điểm của mình một cách rõ ràng và hiệu quả nhất.

+ Sau khi đã có quan điểm của riêng mình, em cần chọn cách thể hiện sao cho người khác có thể hiểu được suy nghĩ của em. Có rất nhiều hình thức khác nhau, em có thể chọn cách phù hợp nhất với khả năng, sở thích và nội dung quan điểm của mình. Sách giáo khoa có gợi ý các hình thức như: Thuyết trình, Hùng biện, Đóng vai, Tranh luận,... Ngoài ra, em hoàn toàn có thể sáng tạo thêm các hình thức khác.

+ VD:

• Nếu em muốn trình bày quan điểm của mình một cách logic, mạch lạc, có dẫn chứng rõ ràng trước lớp, em có thể chuẩn bị một bài Thuyết trình ngắn.
• Nếu vấn đề em chọn có nhiều ý kiến trái chiều và em muốn bảo vệ quan điểm của mình, tham gia vào một cuộc Tranh luận hoặc Hùng biện sẽ rất thú vị.
• Để làm cho quan điểm trở nên sinh động, dễ hình dung qua một tình huống cụ thể, em và các bạn có thể cùng nhau xây dựng kịch bản và Đóng vai.
• Nếu em thích viết, em có thể viết một bài luận ngắn hoặc một bức thư ngỏ để chia sẻ quan điểm của mình.
• Nếu em có năng khiếu nghệ thuật, việc vẽ một bức tranh cổ động, sáng tác một đoạn rap/bài hát ngắn, hoặc làm một infographic cũng là những cách thể hiện quan điểm độc đáo và hiệu quả.

2. Chia sẻ cách hiểu của em về quan điểm sống và ảnh hưởng của quan điểm sống đến suy nghĩ, cách ứng xử của mỗi người.  

- Theo em, "quan điểm sống" là gì?

Sau khi đã trình bày quan điểm về một vấn đề cụ thể, bây giờ chúng ta hãy cùng suy nghĩ sâu hơn về khái niệm "quan điểm sống". Theo cách hiểu của em, cụm từ này có ý nghĩa như thế nào? Nó bao gồm những gì? Em hãy thử định nghĩa bằng lời lẽ của mình nhé.

+ VD: Em hiểu "quan điểm sống" là hệ thống những suy nghĩ, niềm tin, giá trị cốt lõi mà một người cho là đúng đắn và quan trọng, dùng làm cơ sở để nhìn nhận mọi việc xung quanh và định hướng cho hành động của mình. Nó giống như một "kim chỉ nam" nội tâm giúp ta đưa ra các lựa chọn và quyết định trong cuộc sống thường ngày. Ví dụ như quan điểm về sự trung thực, lòng tốt, sự nỗ lực, ý nghĩa của hạnh phúc...

- Quan điểm sống ảnh hưởng đến suy nghĩ và cách ứng xử của một người như thế nào? Em hãy nêu ví dụ.

Những niềm tin và giá trị cốt lõi (quan điểm sống) không chỉ tồn tại trong suy nghĩ mà còn chi phối mạnh mẽ đến cách chúng ta hành động và tương tác với thế giới bên ngoài. Em hãy thử phân tích xem quan điểm sống định hình suy nghĩ và cách ứng xử của một người ra sao. Hãy lấy ví dụ cụ thể để minh họa cho sự ảnh hưởng này. Em có thể liên hệ với các quan điểm về tình bạn, gia đình... đã nêu ở phần 1, hoặc lấy ví dụ từ những người em biết, những câu chuyện em đã đọc/xem.

+ VD 1 (Ảnh hưởng của quan điểm "Sống có trách nhiệm"): Một người có quan điểm sống đề cao trách nhiệm sẽ luôn suy nghĩ về hậu quả của hành động mình làm đối với bản thân và người khác. Trong ứng xử, họ sẽ cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, giữ lời hứa, không đổ lỗi cho người khác khi gặp thất bại và sẵn sàng nhận trách nhiệm về mình. Ví dụ, khi được giao làm bài tập nhóm, họ sẽ chủ động đóng góp và hoàn thành phần việc của mình đúng hạn.

+ VD 2 (Ảnh hưởng của quan điểm "Lòng biết ơn"): Người có quan điểm sống coi trọng lòng biết ơn sẽ luôn suy nghĩ và ghi nhớ sự giúp đỡ của người khác, dù là nhỏ nhất. Cách ứng xử của họ thể hiện qua việc thường xuyên nói lời cảm ơn chân thành, trân trọng những gì mình đang có và tìm cách đáp lại sự giúp đỡ của mọi người bằng những hành động thiết thực. Họ thường có thái độ sống tích cực và các mối quan hệ tốt đẹp.

+ VD 3 (Ảnh hưởng của quan điểm "Không ngừng học hỏi"): Người có quan điểm này tin rằng kiến thức là vô hạn và việc học tập là suốt đời. Suy nghĩ này thúc đẩy họ luôn tò mò, tìm tòi cái mới. Trong ứng xử, họ sẽ chăm chỉ đọc sách, chủ động đặt câu hỏi, lắng nghe người khác, không ngại thử thách bản thân ở những lĩnh vực mới và xem thất bại là bài học để trưởng thành.