Bài 21: Hô hấp tế bào

I. Hô hấp tế bào

- Khái niệm: Hô hấp tế bào là quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể. 

- Tốc độ hô hấp tế bào nhanh hay chậm tùy thuộc vào nhu cầu năng lượng của tế bào. 

Hình. Hô hấp tế bào

II. Mối quan hệ hai chiều giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

- Quá trình tổng hợp tạo chất hữu cơ là nguyên liệu cho quá trình phân giải trong hô hấp tế bào. Quá trình hô hấp tế bào phân giải các chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho quá trình tổng hợp. 

Hình. Sơ đồ mối quan hệ giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

- Sự khác nhau giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở sinh vật:

III. Thí nghiệm về hô hấp tế bào cần oxygen ở hạt nảy mầm

1. Chuẩn bị

• Mẫu vật: 100g hạt đậu (hoặc hạt lúa, hạt ngô,...) nảy mầm.
• Dụng cụ:

2. Tiến hành

3. Kết quả

• Bình A (hạt sống): Khi đưa cây nến đang cháy vào bình thì nến bị dập tắt.
• Bình B (hạt chết): Khi đưa cây nến đang cháy vào bình thì nến vẫn duy trì sự cháy.

4. Giải thích và kết luận

Do trong bình A, hạt mầm diễn ra quá trình hô hấp tế bào, hạt mầm lấy oxygen (chất khí duy trì sự cháy) từ môi trường và thải khí carbon dioxide. Còn trong bình B, hạt mầm đã chết nên không diễn ra quá trình hô hấp tế bào. 

Vậy quá trình hô hấp tế bào ở thực vật có sử dụng khí oxygen và thải khí carbon dioxide. 

1. Hô hấp tế bào là quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể. Trong quá trình này, tế bào sử dụng khí oxygen và thải ra khí carbon dioxide, nước. Phương trình hô hấp tổng quát dạng chữ:

Glucose + Oxygen ➜ Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP và nhiệt)

2. Quá trình tổng hợp và hô hấp tế bào có mối quan hệ hai chiều. Trong đó, quá trình tổng hợp tạo chất hữu cơ là nguyên liệu cho phân giải trong hô hấp tế bào; quá trình phân giải các chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho quá trình tổng hợp.