Bài 20: Thực hành về quang hợp ở cây xanh

Nội dung lý thuyết

I. Chuẩn bị

1. Mẫu vật

2. Dụng cụ

3. Hóa chất

  • Dung dịch iodine 1% (là thuốc thử nhận biết tinh bột).
  • Ethanol 70%.
  • Nước cất.
  • Nước vôi trong (có khả năng hút khí carbon dioxide trong không khí).

Lưu ý: Đặc biệt cẩn thận khi làm thí nghiệm với dụng cụ thủy tinh và lửa. 

II. Các bước tiến hành

1. Thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây

Bước 1. Lấy một chậu trồng cây khoai lang, để vào chỗ nối hai ngày. Dùng băng giấy đen bịt kín một phần ở cả hai mặt của chiếc lá. Đem chậu cây đó ra đặt ở ngoài sáng khoảng 4 - 6 giờ.

Bước 2. Ngắt chiếc lá đã bịt băng giấy đen. Gỡ bỏ băng giấy đen trên bề mặt lá. Cho lá đó vào ống nghiệm đựng ethanol 70%. Đặt ống nghiệm đó vào cốc đựng nước lớn, để lên kiềng rồi đun cách thủy bằng bếp đèn cồn cho đến khi lá mất màu xanh (chất diệp lục ở lá bị tẩy hết). 

Bước 3. Tắt đèn cồn, dùng kẹp gắp lá ra khỏi ống nghiệm đựng ethanol 70%, nhúng lá vào cốc nước ấm để rửa sạch cồn. 

Bước 4. Đặt lá vào trong đĩa petri, nhỏ vài giọt dung dịch iodine loãng lên bề mặt lá.  

2. Thí nghiệm chứng minh khí carbon dioxide cần cho quang hợp

Bước 1. Đặt hai chậu cây khoai lang (hoặc khoai tây hoặc vạn niên thanh) vào chỗ tối trong 3 - 4 ngày.

Bước 2. Lấy hai tấm kính, đổ nước lên toàn bộ bề mặt tấm kính. Sau đó, đặt mỗi chậu cây lên một tấm kính ướt, dùng hai chuông thủy tinh (hoặc hộp nhựa trong suốt) úp vào mỗi chậu cây. 

Bước 3. Trong chuông A đặt thêm 1 cốc nước vôi trong. Đặt cả hai chuông thí nghiệm ra chỗ có ánh sáng.

Bước 4. Sau 4 - 6 giờ, ngắt lá của mỗi cây để thử tinh bột bằng dung dịch iodine (như thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây).

​@2611755@@2611807@@2611898@

III. Kết quả

Thí nghiệmHiện tượng/Kết quả
Thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây

Phần lá bị bịt băng giấy đen không đổi màu xanh tím.

Phần lá không bịt băng giấy đen đổi màu xanh tím.

Thí nghiệm chứng minh khí carbon dioxide cần cho quang hợp

Lá cây ở chuông A không đổi màu khi tiếp xúc với dung dịch iodine.

Lá cây ở chuông B đổi màu xanh tím khi tiếp xúc với dung dịch iodine.

IV. Giải thích thí nghiệm/kết quả thí nghiệm và rút ra kết luận

1. Thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây

Giải thích: Tinh bột là một trong những sản phẩm của quá trình quang hợp.

Sau khi để chỗ tối 2 ngày, cây thí nghiệm bị loại bỏ hoàn toàn tinh bột ra khỏi lá cây. Phần lá bịt băng đen bị ngăn cản quá trình quang hợp do không được tiếp xúc với ánh sáng và không khí. 

Tại phần lá bị bịt giấy đen, lá không thể quang hợp, không tổng hợp chất hữu cơ nên không có tinh bột nên không có phản ứng đổi màu với dung dịch iodine.

Tại phần lá không bịt giấy đen, lá có thể quang hợp tạo ra tinh bột nên có phản ứng đổi màu với dung dịch iodine.

​@2611965@

2. Thí nghiệm chứng minh khí carbon dioxide cần cho quang hợp

​@2612016@

Giải thích:

Cây thí nghiệm được loại bỏ hoàn toàn tinh bột khỏi lá cây khi để chậu cây vào chỗ tối 3 - 4 ngày. Việc đặt cốc nước vôi trong vào chuông A nhằm hấp thụ hết lượng khí carbon dioxide (CO2 có trong không khí ở chuông A.

Tại chuông A, lá cây không đổi màu khi tiếp xúc với dung dịch iodine chứng tỏ lá không có tinh bột → Lá cây không quang hợp. 

Tại chuông B, lá cây bị đổi màu xanh tím khi tiếp xúc với dung dịch iodine chứng tỏ lá có tinh bột → Lá cây có quang hợp. 

1. Tinh bột là một sản phẩm của quang hợp. 

2. Ánh sáng là điều kiện thiết yếu của quá trình quang hợp.

3. Carbon dioxide là nguyên liệu của quá trình quang hợp, không có khí carbon dioxide thì lá cây không thể quang hợp.