Bài tập (Chủ đề 8)

1. Cho các chất sau: 

a. Nước; b. Chất thải; c. Chất khoáng; d. Khí oxygen; e. Khí carbon dioxide; g. Vitamin; h. Chất hữu cơ; i. Năng lượng ánh sáng.

Hãy chọn các chất đã cho điền vào bảng sau sao cho phù hợp: 

2. Vẽ sơ đồ khái quát về sự trao đổi chất ở thực vật và động vật. 

• Trao đổi chất ở thực vật

• Trao đổi chất ở động vật 

3. Phương trình tổng quát dạng chữ của quang hợp ở thực vật dưới đây còn thiếu những yếu tố nào?

Carbon dioxide + Nước ➞ Chất hữu cơ + Oxygen

Phương trình còn thiếu yếu tố: Ánh sáng, diệp lục.

Phương trình đúng là:

4. Cường độ ánh sáng có ảnh hưởng đến quang hợp ở thực vật như thế nào? Tại sao quang hợp ở thực vật phụ thuộc vào nhiệt độ?

- Ánh sáng mạnh hoặc yếu và thời gian chiếu sáng có thể làm quang hợp của cây tăng lên hoặc yếu đi. Nhu cầu ánh sáng của các loài cây không giống nhau, có cây ưa ánh sáng mạnh, có cây ưa ánh sáng yếu.

- Nhiệt độ không khí có ảnh hưởng đến các phản ứng trong quang hợp của thực vật. Quang hợp của thực vật chỉ diễn ra bình thường ở nhiệt độ trung bình là 20 - 30 ^oC. Khi nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, quang hợp của hầu hết các loài cây đều bị giảm hoặc ngừng trệ. Vì thế, quang hợp ở thực vật phụ thuộc vào nhiệt độ. 

5. Phương trình tổng quát dạng chữ của hô hấp tế bào dưới đây có đúng không? Vì sao?

Chất hữu cơ + Oxygen ➞ Carbon dioxide + Nước

Phương trình chưa đúng vì thiếu yếu tố năng lượng (ATP và nhiệt) ở phần sản phẩm. 

Phương trình đúng là:

Chất hữu cơ + Oxygen ➞ Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP và nhiệt)

6. Lập bảng so sánh quá trình hô hấp của một vận động viên lúc đang tập luyện với lúc nghỉ ngơi (gợi ý tiêu chí so sánh: nhịp thở, lượng oxygen và glucose, lượng carbon dioxide và nhiệt thải ra,...)

7. Vì sao các biện pháp bảo quản nông sản, thực phẩm đều nhằm một mục đích giảm đến mức tối thiểu cường độ hô hấp tế bào?

Hô hấp tế bào phân giải chất hữu cơ của tế bào, làm giảm số lượng và chất lượng của lương thực, thực phẩm sau một thời gian bảo quản. Vì vậy, người ta thường thực hiện các biện pháp bảo quản nông sản, thực phẩm để khống chế sao cho hô hấp luôn ở mức tối thiểu. 

8. Giải thích tại sao nhiệt độ môi trường, hàm lượng nước trong tế bào ảnh hưởng đến hô hấp tế bào.

- Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến hoạt động của các enzyme trong các phản ứng hóa học của quá trình hộ hấp tế bào. Vì thế, nhiệt độ ảnh hưởng đến hô hấp tế bào. Nhiệt độ thuận lợi cho quá trình hô hấp tế bào ở các sinh vật là khoảng 30 - 35 ^oC.

- Nước vừa là môi trường, vừa tham gia trực tiếp vào các pản ứng hóa học trong hô hấp tế bào. Hàm lượng nước trong tế bào liên quan trực tiếp đến cường độ hô hấp. Tế bào thừa nước hay thiếu nước đều làm cho hô hấp tế bào giảm. 

9. a) Trình bày sự khác nhau giữa quá trình quang hợp và hô hấp tế bào theo bảng sau:

Tiêu chí so sánh	Quang hợp	Hô hấp tế bào
Bào quan (nơi diễn ra)	Lục lạp	Ti thể
Yếu tố tham gia	Năng lượng ánh sáng, nước, khí carbon dioxide	Khí oxygen, chất hữu cơ
Sản phẩm tạo thành	Chất hữu cơ, khí oxygen	Năng lượng (ATP, nhiệt), khí carbon dioxide, các phân tử nhỏ
Sự chuyển hóa vật chất	Nước và khí carbon dioxide qua quá trình quang hợp tổng hợp nên chất hữu cơ và giải phóng khí oxygen.	Chất hữu cơ qua quá trình hô hấp trở thành các phân tử nhỏ.
Sự chuyển hóa năng lượng	Năng lượng ánh sáng → Năng lượng hóa học	Năng lượng hóa học trong chất hữu cơ → Năng lượng nhiệt + Năng lượng hóa học trong ATP
Phương trình tổng quát	Nước + Carbon dioxide  Chất hữu cơ + Oxygen	Chất hữu cơ + Oxygen ➞ Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP và nhiệt)

b) Chứng mình quang hợp là tiền đề của hô hấp tế bào. 

- Quang hợp là quá trình thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước, khí carbon dioxide, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí oxygen. 

- Hô hấp tế bào là quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể. Trong quá trình này, tế bào sử dụng oxygen và thải ra carbon dioxide, nước. 

Do sản phẩm của quang hợp (chất hữu cơ và oxygen) là nguyên liệu và chất oxi hóa cho quá trình hô hấp nên quang hợp là tiền đề cho quá trình hô hấp tế bào.