xác định và nêu ngắn gọn hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong những đoạn trích sau:
a,
Tiếng chim vách núi nhỏ dần
Rì rầm tiếng suối khi gần, khi xa
Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng (Trần Đăng Khoa-Đêm Côn Sơn)
b,
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng
(Tế Hanh- Nhớ con sông quê hương)
c,
Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa
Tia nắng tia nháy hoài trong ruộng lúa
Núi uốn mình trong chiếc áo the xanh
Đồi thoa son phấn nằm dưới ánh bình minh
(Đoàn Văn Cừ- Chợ Tết)
d,
Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy,
Mất ổ bầy chim lác dác bay
(Nguyễn Đình Chiểu- Chạy giặc)
e,
Giữa đoàn quân nhạc, bỗng rộn lên bốn mươi cây sáo trúc.
(Thép Mới- Cây tre Việt Nam)
g,
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
(Thanh Hải-Mùa xuân nho nhỏ)
a) "tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng"
➡ So sánh
➡ dùng để đối chiếu cách rơi này mỏng với rơi nghiêng
b) "nước gương trong soi tóc những hàng tre"
➡ Nhân hóa
➡ làm cho những hàng tre trông gần gũi, thân thiết với con người
"tâm hôn tôi là một buổi trưa hè"
➡ So sánh
➡ Đối chiếu tâm hồn tôi với trưa hè
c) "sương nắng rõ đầu cành như giọt sữa"
➡ So sánh
➡ Đối chiếu sương nắng với giọt sữa.
"núi uốn mình trong chiếc áo the xanh"
➡ Nhân hóa
➡ Làm cho núi non trở nên thân thiện, gần gũi với con người.
"đồi thoa son phấn nằm dưới ánh bình minh"
➡ Nhân hóa
➡ Làm cho đồi trở nên thân thiện, gần gũi với con người.
d) "bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy
mất ổ bầy chim lác dác bay"
➡ đảo ngữ
➡ nhấn mạnh cảnh tán loạn khi phải chạy giặc.
e) "giữa đoàn quân nhạc, bỗng rộn lên bốn mươi cây sáo trúc"
➡ hoán dụ
➡ lấy dấu hiệu của sự vật để chỉ sự vật, tăng sức gợi hình gợi cảm
"mọc giữa dòng sông xanh
một bông hoa tím biếc"
➡ đảo ngữ
➡ nhân mạnh sự xuất hiện của bông hoa.
a) Nghệ thuật: đảo ngữ & ẩn dụ
Tiếng chim vách núi nhỏ dần Nghệ thuật đảo ngữ: từ “vách núi” được đặt lên trước “nhỏ dần” tạo nên sự hài hoà, đăng đối cho câu thơ đồng thời gợi không gian bao la, tĩnh lặng trong đêm ở Côn Sơn. Ta cảm nhận được sự nhỏ bé, cô đơn, lẻ loi của tiếng chim trước sự hùng vĩ của thiên nhiên, núi rừng.Rì rầm tiếng suối khi gần, khi xa Nghệ thuật đảo ngữ: từ láy “rì rầm” được đặt lên trước từ “tiếng suối” tạo nên âm điệu dìu dặt, nhịp nhàng, nhấn mạnh âm thanh nhẹ nhàng, êm dịu của tiếng suối lúc gần, lúc xa trong đêm vắng. Câu thơ khắc hoạ bức tranh đêm Côn Sơn vừa thơ mộng vừa huyền ảo và huyền bí .Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Cũng là nghệ thuật đảo ngữ: động từ “rơi” được đưa lên trước “chiếc lá đa” vừa tạo sự nhịp nhàng cho câu thơ, vừa gợi tả sự vận động thật dịu nhẹ, khẽ khàng của chiếc lá.Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. Nghệ thuật ẩn dụ (thuộc kiểu ẩn dụ chuyển đổi cảm giác): “mỏng” chỉ đặc điểm, kích thước của sự vật (được cảm nhận bằng thị giác, xúc giác) → “mỏng” (tiếng rơi được cảm nhận qua thính giác). Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng nghệ thuật so sánh, miêu tả trạng thái rơi của chiếc lá thật độc đáo “rơi nghiêng”, tạo ra hình ảnh thơ vừa giàu chất tạo hình vừa mang giá trị biểu cảm cao. Chiếc lá đa lìa cành không chỉ được cảm nhận bằng xúc giác, thị giác, thính giác mà bằng cả tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của nhà thơ.
