Bài 39. Bài tiết nước tiểu

Quá trình này diễn ra ở ống thận .

Ở nang cầu thận . Do sự chênh lệch áp suất .

Thamkhao

Thói quen: tiểu đúng lúc, không ăn quá mặn, quá chua, không ăn nhiều chất có khả năng tạo sỏi, uống nhiều nước, khẩu phần ăn uống hợp lý.

Giải thích cơ sở khoa học của thói quen ấy:

- Tiểu đúng lúc: Để lượng nước tiểu được bài thải ra ngoài hoàn toàn, không tích tụ chất cặn bã lại => không tích tụ sỏi thận.

- Không ăn quá mặn, quá chua vì trong những món mặn chua có nhiều thứ làm hại hệ bài tiết nước tiểu.

- Uống nhiều nước để quá trình lọc máu, thải bỏ các chất độc dại diễn ra một cách trôi chảy, dễ dàng, không ê buốt.

Thói quen : tiểu đúng lúc, không ăn quá mặn, quá chua, không ăn nhiều chất có khả năng tạo sỏi, uống nhiều nước, khẩu phần ăn uống hợp lý.

Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận 

- Đi qua ống dẫn nước tiểu tới bóng đái và tích trữ .

- Lượng nước tiểu ở bóng đái lên tới khoảng 200ml sẽ làm căng bóng đái , gây ra phản xạ buồn tiểu .

- Nước tiểu được thải ra ngoài nhờ cơ vòng bóng đái , cơ bóng đái và cơ bụng .

* Sự hình thành nước tiểu gồm các quá trình sau:

- Quá trình lọc máu và tạo ra nước tiểu đầu diễn ra ở cầu thận.

- Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, H₂O và các ion còn cần thiết như Na+, Cl^-….

Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã (axit uric, crêatin, các chất thuốc, các ion thừa (H+, K+...)

Cả hai quá trình này đểu diễn ra ở ống thận và kết quả là biến nước tiểu đầu thành nước tiểu chính thức.

Tham khảo

* Sự hình thành nước tiểu gồm các quá trình sau:

- Quá trình lọc máu và tạo ra nước tiểu đầu diễn ra ở cầu thận.

- Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, H₂O và các ion còn cần thiết như Na+, Cl^-….

Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã (axit uric, crêatin, các chất thuốc, các ion thừa (H+, K+...)

Cả hai quá trình này đểu diễn ra ở ống thận và kết quả là biến nước tiểu đầu thành nước tiểu chính thức.

* Nước tiểu đầu và máu khác nhau như sau:

- Nước tiểu đầu: Không có các tế bào máu và protein

- Máu: Có chứa các tế bào máu và prôtêin.

* Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ

* Sự hình thành nước tiểu gồm các quá trình sau:

- Quá trình lọc máu và tạo ra nước tiểu đầu diễn ra ở cầu thận.

- Quá trình hấp thụ lại các chất dinh dưỡng, H2O và các ion còn cần thiết như Na+, Cl-….

Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã (axit uric, crêatin, các chất thuốc, các ion thừa (H+, K+...)

Cả hai quá trình này đểu diễn ra ở ống thận và kết quả là biến nước tiểu đầu thành nước tiểu chính thức.

Việc uống đủ nước có vài trò như thế nào đến bài tiết nước tiểu ?

 - Việc uống đủ nước có vài trò cung cấp lượng nước cho cơ thể và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lọc máu và tiết mồ hôi giúp duy trì cơ thể và cân bằng nhiệt độ giữa cơ thể với môi trường.

- Việc đó còn giúp thận hoạt động tốt và giúp cơ thể đào thải các độc tố trong cơ thể ra ngoài thông qua nước tiểu.

- Uống đủ nước có vai trò tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lọc máu được liên tục.

tham khảo nha bạn!

Giống nhau:

- điều tạo ra từ đơn vị chức năng của thận

 - đều có chứa nước và một số chất bài tiết giống nhau như urê, axit uric..

Khác nhau:

- Nước tiểu đầu:

+ nồng độ các chất hòa tan loãng hơn

+còn chứa nhiều chất dinh dưỡng

+ chứa ít các chất cặn bã và các chất độc hơn

+ được tao ra trong quá trình lọc máu ở nang cầu thận thuộc đoạn đầu của đơn vị thận

- Nước tiểu chính thức

+ nồng độ các chất hòa tan đậm đặc hơn

+ gần như không coàn các chất dinh dưỡng

+ chứa nhiều các chất cặn bã và các chất độc

+ được tạo trong quá trình hấp thụ lại và bài tiết tiếp ở đoạn sau của đơn vị thận

Vì ở trẻ nhỏ cơ vân bóng đái phát triển chưa hoàn chỉnh nên khi lượng nước tiểu nhiều gây căng bóng đái, sẽ có luồng xung thần kinh gây co cơ bóng đái và mở cơ trơn ống đái để thải nước tiểu.

Ở người lớn phía dưới vòng cơ trơn của ống đái còn có vòng cơ văn đã phát triển hoàn thiện , cơ này có khả năng co rút tự ý. Chính vì thế ngời lớn có thể cho nước tiểu ra ngoài theo ý muốn

- Bóng đái là cơ quan chứa nước tiểu trước khi bài xuất ra ngoài qua ống đái . Chỗ bóng đái thông với ống đái có cơ vòng thuộc loại cơ trơn đóng chặt , cơ trơn hoạt động theo cơ chế phản xạ thần kinh ( không theo ý muốn ) , khi lượng nước tiểu trong bóng đái tăng lên khoảng 200ml sẽ làm căng bóng đái tăng áp suất trong bóng đái và cảm giác buồn đi tiểu , lúc này có luồng xung thần kinh làm mờ cơ vòng để nước tiểu thoát ra ngoài . + Ở người lớn phía dưới vòng cơ trơn của ống đái còn có vòng cơ vân đã phát triển hoàn thiện , cơ này có khả năng co rút tự ý . Vì vậy , khi ý thức hình thành , cơ thể có thể bài xuất nước tiểu theo ý muốn . + Ở trẻ nhỏ , do cơ vân thắt bóng đái phát triển chưa hoàn chỉnh nên khi lượng nước tiểu nhiều gây căng bóng đái , sẽ có luồng xung thần kinh gây co cơ bóng đái và mở cơ trơn ống đái để thải nước tiểu , điều này thường xãy ra ở trẻ nhỏ đặc biệt là ở giai đoạn sơ sinh .

Vì ở ống đái có 2 cơ vòng bịt chặt, cơ nằm ngoài là cơ vân hoạt động theo ý muốn giúp ta có thể đi tiểu hoặc không đi tiểu tùy thích, còn đối với trẻ nhỏ (thêm người già) thì hay đái dầm là vì cơ bóng đái của trẻ em chưa phát triển hoàn chỉnh, còn yếu nên vào buổi đêm là lúc trẻ con không dám đi tè vì sợ (sợ ma,..) mà buổi đêm thận sẽ hoạt động trong vòng 10 tiếng (nếu ngủ từ 9 h), lọc được khá nhiều nước tiểu làm căng bóng đái, do 2 cơ vòng và cơ vân nằm ngoài không chịu được áp lực do đầy nước tiểu nên nước tiểu sẽ trào ra ngoài.

Bài tiết là một quá trình mà chất thải trao đổi chất được loại bỏ ra khỏi một sinh vật. Ở động vật có xương sống, điều này chủ yếu được thực hiện bởi phổi, thận và da. Điều này trái ngược với cất giấu, trong đó chất đi ra có thể có nhiệm vụ cụ thể sau khi rời khỏi tế bào.

Quá trình tạo thành nước tiểu ở cơ thể người được thực hiện tại cơ quan thận và phải trải qua ba giai đoạn sau:

–Giai đoạn lọc ở cầu thận

–Giai đoạn tái hấp thu các chất dinh dưỡng từ ống thận vào máu

–Giai đoạn bài tiết các chất thải từ máu vào ống thận và đưa ra ngoài cơ thể

Kết thúc cả ba giai đoạn trên là sự hình thành của nước tiểu mà chúng ta thường thấy. Vậy ở mỗi giai đoạn, quá trình hình thành nước tiểu được diễn ra như thế nào. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong phần dưới đây.

Quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận:

– Máu theo động mạch đến tới cầu thận với áp lực cao tạo ra lực đẩy nước và các chất hòa tan có các kích thước nhỏ qua lỗ lọc (30 – 40Ả) trên vách mao mạch vào nang cầu thận, các tế bào máu và các phân tử prôtêin có kích thước lớn nên không qua lỗ lọc. Kết quả là tạo nên nước tiểu đầu trong nang cầu thận.

– Nước tiểu đầu đi qua ống thận, ở đây xảy ra 2 quá trình : quá trình hấp thụ lại nước và các chất còn cần thiết (các chất dinh dưỡng, các ion Na+, Cl- quá trình bài tiết tiếp các chất độc và các chất không cần khác (axit uric, creatin, các chất thuốc, các ion H+, K+…). Kết quả là tạo nên nước tiểu chính thức.

Bài tiết là quá trình loại bỏ chất thải , độc hại ra cơ thể , ổn định môi trường trong cơ thể , tạo điều kiện các hoạt động diễn ra bình thường.