1. Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữa trời,
Dầu kêu ra máu có người nào nghe.
- Các từ in đậm là các từ có sử dụng điệp ngữ. thuộc điệp ngữ cách quãng .có tác dụng thể hiện sự đồng cảm xót thương trước thân phận thấp hèn của người nông dân lao động và tố cáo xã hội phong kiến
2. Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục...cục tác cục ta"
nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
- Đây là điệp ngữ cách quãng . có tác dụng nói lên tiếng gà trưa đã gọi về những cảm xúc tuổi thơ trong lòng tác giả
3. Người ta đi cấy lấy công,
Tôi đây đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm,
trời yên biển lặng mới yên tấm lòng.
- Đây là điệp ngữ cách quãng. có tác dụng nói lên sự cần cù ,lo lắng trăm bề của người dân lao động để tạo ra hạt gạo.
“Thằng Bờm có cái quạt mo,
Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu.
Bờm rằng Bờm chẳng lấy trâu
Phú ông xin đổi ao sâu cá mè.
Bờm rằng Bờm chẳng lấy mè
Phú ông xin đổi một bè gỗ lim.
Bờm rằng Bờm chẳng lấy lim
Phú ông xin đổi con chim đồi mồi.
Bờm rằng Bờm chẳng lấy mồi
Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười.”
Cấu trúc điệp ngữ giúp bài thơ có vẻ như đangđối đáp nhau, tạo cảm giác vui vẻ cho bài thơ