STT |
Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) |
Tác giả |
Thể loại |
Tóm tắt nội dung (đại ý) |
1 |
Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) |
Tô Hoài |
Truyện đồng thoại |
Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt và ân hận. |
2 |
Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) |
Đoàn Giỏi |
Truyện dài |
Bức tranh thiên nhiên rộng lớn, hoang dã và cuộc sống ở vùng sông nước Cà Mau độc đáo. |
3 |
Bức tranh của em gái tôi |
Tạ Duy Anh |
Truyện ngắn |
Tình cảm hồn nhiên,trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Phương đã giúp người anh nhận ra phần hạn chế của chính mình. |
4 |
Vượt thác (trích Quê nội) |
Võ Quảng |
Truyện dài |
Cảnh vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy trên sông Thu Bồn. |
5 |
Buổi học cuối cùng |
An -phông-xơ Đô-đê. |
Truyện ngắn |
Buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh của thầy Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. |
6 |
Cô Tô |
Nguyễn Tuân |
Kí |
Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng và sinh hoạt đông vui của con người trên vùng đảo Cô Tô. |
7 |
Cây tre Việt Nam |
Thép Mới |
Kí |
Cây tre - người bạn thân thiết của dân tộc Việt Nam, là một biểu tượng của đất nước, dân tộc Việt Nam. |
8 |
Lòng yêu nước |
I-li-a Ê-ren-bua |
Kí |
Lòng yêu nước tha thiết của tác giả và người dân Xô viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc. |
9 |
Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng) |
Duy Khán |
Kí |
Bức tranh sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê. |
I. Truyện và kí:
1. Hệ thống hóa những truyện và kí đã học:
STT |
Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) |
Tác giả |
Thể loại |
Tóm tắt nội dung (đại ý) |
1 |
Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) |
Tô Hoài |
Truyện đồng thoại |
Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt và ân hận. |
2 |
Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) |
Đoàn Giỏi |
Truyện dài |
Bức tranh thiên nhiên rộng lớn, hoang dã và cuộc sống ở vùng sông nước Cà Mau độc đáo. |
3 |
Bức tranh của em gái tôi |
Tạ Duy Anh |
Truyện ngắn |
Tình cảm hồn nhiên, trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Phương đã giúp người anh nhận ra phần hạn chế của chính mình. |
4 |
Vượt thác (trích Quê nội) |
Võ Quảng |
Truyện dài |
Cảnh vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy trên sông Thu Bồn. |
5 |
Buổi học cuối cùng |
An -phông-xơ Đô-đê. |
Truyện ngắn |
Buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh của thầy Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. |
6 |
Cô Tô |
Nguyễn Tuân |
Kí |
Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng và sinh hoạt đông vui của con người trên vùng đảo Cô Tô. |
7 |
Cây tre Việt Nam |
Thép Mới |
Kí |
Cây tre - người bạn thân thiết của dân tộc Việt Nam, là một biểu tượng của đất nước, dân tộc Việt Nam. |
8 |
Lòng yêu nước |
I-li-a Ê-ren-bua |
Kí |
Lòng yêu nước tha thiết của tác giả và người dân Xô viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc. |
9 |
Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng) |
Duy Khán |
Kí |
Bức tranh sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê. |
2. Những yếu tố có chung ở truyện và kí:
STT |
Tên tác phẩm hoặc đoạn trích) |
Cốt truyện |
Nhân vật |
Nhân vật kể chuyện |
1 |
Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) |
Kể theo trình tự thời gian |
Có nhân vật chính và nhân vật phụ (Dế Mèn, Dế Choắt, chị Cốc...) |
Mèn- ngôi kể thứ nhất. |
2 |
Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) |
Cảnh miêu tả theo sự di chuyển của không gian |
Ông Hai, thằng Cò, thằng An... |
Nhân vật thằng An- ngôi kể thứ nhất. |
3 |
Bức tranh của em gái tôi |
Theo trình tự thời gian |
Anh trai, em gái Kiều Phương, chú Tiến Lê, bố mẹ Kiều Phương... |
Người anh trai- ngôi kể thứ nhất. |
4 |
Vượt thác ( trích Quê nội) |
Cảnh miêu tả theo sự di chuyển của không gian |
Dượng Hương Thư và các bạn chèo thuyền |
Hai chú bé Cục và Cù Lao- ngôi kể thứ nhất, xưng chúng tôi |
5 |
Buổi học cuối cùng |
Theo trình tự thời gian |
Chú bé Phrăng , thầy Ha-men, cụ Hô-de... |
Chú bé Phrăng- ngôi kể thứ nhất. |
6 |
Cô Tô |
Không |
Anh hùng Châu Hòa Mãn và vợ con, những người dân trên đảo, tác giả... |
Tác giả-ngôi kể thứ nhất. |
7 |
Cây tre Việt Nam |
Không |
Cây tre và họ hàng của tre, nông dân, bộ đội.... |
Giấu mình- ngôi kể thứ ba. |
8 |
Lòng yêu nước |
Không |
Nhân dân các dân tộc thuộc Liên Xô |
Giấu mình- ngôi kể thứ ba. |
9 |
Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng) |
Không |
Các loài hoa, ong, bướm, chim.... |
Tác giả-ngôi kể thứ nhất. |
II. Thơ:
STT |
Tên bài thơ- năm sáng tác |
Tác giả |
Phương thức biểu đạt |
Nội dung (đại ý) |
1 |
Đêm nay Bác không ngủ (1951) |
Minh Huệ- Nguyễn Đức Thái (1927-2003) |
Tự sự, miêu tả |
Bài thơ thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc rộng lớn của Bác Hồ với bộ đội, nhân dân và tình cảm kính yêu cảm phục của người chiến sĩ đối với Bác. |
2 |
Lượm (1949) |
Tố Hữu (1920-2002) |
Miêu tả, tự sự |
Bài thơ khắc họa hình ảnh Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em vẫn còn sống mãi với chúng ta. |
3 |
Mưa (đọc thêm- 1967) |
Trần Đăng Khoa (1958) |
Miêu tả |
Bài thơ miêu tả sinh động cảnh vật thiên nhiên trước và trong cơn mưa rào ở làng quê. |
III. Văn bản nhật dụng:
STT |
Tên bài |
Tác giả |
Nội dung |
1 |
Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử |
Thúy Lan (báo Người Hà Nội) |
Hơn một thế kỉ, cầu Long Biên đã chứng kiến bao sự kiện hào hùng, bi tráng của Hà Nội. Hiện nay, cầu Long Biên vẫn mãi mãi trở thành một chứng nhân lịch sử. |
2 |
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ |
x |
Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình. |
3 |
Động Phong Nha |
Trần Hoàng |
Động Phong Nha là kì quan thứ nhất. Vẻ đẹp của hang động đã và đang thu hút khách trong và ngoài nước tham quan. Chúng ta tự hào về vẻ đẹp của Phong Nha và những thắng cảnh khác. |
STTTên tác phẩmTác giảThể loạiTóm tắt nội dung
1 | Bài học đường đời đầu tiên | Tô Hoài | Truyện dài |
Dế Mèn là chàng dế mới lớn có vẻ đẹp về ngoại hình, nhưng tính tình kiêu căng, xốc nổi. Trò nghịch dại của Dế Mèn khiến Dế Choắt phải bỏ mạng/ Dế Mèn ân hận rút ra bài học đường đời đầu tiên |
2 | Sông nước Cà Mau | Đoàn Giỏi | Truyện dài | Miêu tả cảnh Cà Mau có nhiều sông ngòi kênh rạch chằng chịt, rừng đước trùng điệp |
3 | Bức tranh của em gái tôi | Tạ Duy Anh | Truyện ngắn | Khi phát hiện ra tài năng của cô em gái, người anh có mặc cảm tự ti, ghen tị với em. Nhờ lòng nhân hậu của em gái, người anh nhận ra lỗi lầm |
4 | Vượt thác | Võ Quảng | Truyện dài | Con người có vẻ đẹp rắn rỏi, mạnh mẽ như dượng Hương Thư đã chiến thắng con thác dữ trên sông Thu Bồn. |
5 | Buổi học cuối cùng | An-phông-xơ-đô-đê | Truyện ngắn | Buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở ngôi trường nhỏ thuộc vùng quê An-dát bị cắt cho nước Phổ, hình ảnh thầy giáo Ha-men và cậu bé Phrăng |
6 | Cô Tô | Nguyễn Tuân | Truyện kí | Vẻ đẹp tinh khiết, độc đáo của thiên nhiên cùng con người lao động chất phác, chịu khó ở vùng đảo Cô Tô. |
7 | Cây tre Việt Nam | Thép Mới | Kí | Cây tre ngay thẳng, kiên trung, chịu khó tượng trưng cho con người Việt Nam. Cây tre gắn bó với đời sống lao động và chiến đấu. |
8 | Lòng yêu nước | I- li- a Ê renbua | Tùy bút(kí) | Lòng yêu nước bắt nguồn từ những điều nhỏ bé, bình dị, gần gũi với quê hương ,gia đình |
9 | Lao xao | Duy Khán | Kí ( Hồi kí) | Các loài chim ở vùng quê rất phong phú, đa dạng, chúng được miêu tả gắn với kỉ niệm tuổi thơ đậm màu sắc văn hóa. |
STT | Tên tác phẩm (đoạn trích) | Tác giả | Thể loại | Nội dung chính |
1 | Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) | Tô Hoài | kí | Bài học về tính kiêu căng, xốc nổi cho chàng Dế Mèn. |
2 | Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) | Đoàn Giỏi | truyện dài | Vẻ đẹp vùng sông nước Cà Mau, nổi bật chợ Năm Căn. |
3 | Bức tranh của em gái tôi | Tạ Duy Anh | truyện ngắn | Tình cảm anh em trong sáng và ngợi ca tâm hồn nhân hậu người em. |
4 | Vượt thác (trích Quê nội) | Võ Quảng | truyện dài | Vẻ đẹp, sức mạnh con người giữa thiên nhiên hùng vĩ. |
5 | Buổi học cuối cùng | An-phông-xơ Đô-đê | truyện ngắn | Buổi học tiếng Pháp cuối cùng vì chiến tranh. Ca ngợi tình yêu nước. |
6 | Cô Tô | Nguyễn Tuân | kí | Vẻ đẹp độc đáo của đảo Cô Tô và sinh hoạt người dân. |
7 | Cây tre Việt Nam | Thép Mới | kí | Hình tượng cây tre giàu sức sống, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm, thân thiết. |
8 | Lòng yêu nước (trích Thời gian ủng hộ chúng ta) | I-li-a Ê-ren-bua | tùy bút | Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc. |
9 | Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng) | Duy Khán | truyện dài | Miêu tả sinh động, chi tiết các loài chim vùng quê đậm sắc màu dân gian. |
STT |
Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) |
Tác giả |
Thể loại |
Tóm tắt nội dung (đại ý) |
1 |
Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí) |
Tô Hoài |
Truyện đồng thoại |
Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt và ân hận. |
2 |
Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) |
Đoàn Giỏi |
Truyện dài |
Bức tranh thiên nhiên rộng lớn, hoang dã và cuộc sống ở vùng sông nước Cà Mau độc đáo. |
3 |
Bức tranh của em gái tôi |
Tạ Duy Anh |
Truyện ngắn |
Tình cảm hồn nhiên,trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Phương đã giúp người anh nhận ra phần hạn chế của chính mình. |
4 |
Vượt thác (trích Quê nội) |
Võ Quảng |
Truyện dài |
Cảnh vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy trên sông Thu Bồn. |
5 |
Buổi học cuối cùng |
An -phông-xơ Đô-đê. |
Truyện ngắn |
Buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh của thầy Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. |
6 |
Cô Tô |
Nguyễn Tuân |
Kí |
Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng và sinh hoạt đông vui của con người trên vùng đảo Cô Tô. |
7 |
Cây tre Việt Nam |
Thép Mới |
Kí |
Cây tre - người bạn thân thiết của dân tộc Việt Nam, là một biểu tượng của đất nước, dân tộc Việt Nam. |
8 |
Lòng yêu nước |
I-li-a Ê-ren-bua |
Kí |
Lòng yêu nước tha thiết của tác giả và người dân Xô viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc. |
9 |
Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng) |
Duy Khán |
Kí |
Bức tranh sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê. |