| a) | Một mặt người bằng mười mặt của |
| b) | Cái răng, cái tóc là gốc con người |
| c) | Đói cho sạch, rách cho thơm |
| d) | Học ăn, học nói, học gói, học mở |
| e) | Không thầy đố mày làm nên |
| g) | Học thầy không tày học bạn |
| h) | Thương người như thể thương thân |
| i) | Ăn quả nhớ kẻ trồng cây |
| k) | Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. |
a) Hãy chỉ ra các câu tục ngữ trên thành các nhóm phù hợp và nhận xét về nội dung, nghệ thuật của mỗi câu trong nhóm.
b) Theo em, nội dung của hai câu tục ngữ sau đây mâu thuẫn hay bổ sung cho nhau? Vì sao?
(1) Không thầy đố mày làm nên
(2) Học thầy không tày học bạn
c) Nhận xét về các câu tục ngữ chủ đề con người và xã hội, có ý kiến cho rằng: Những câu tục ngữ này thường rất giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ, hàm súc, về nội dung, luôn chú ý tôn vinh giá trị con người, đồng thời hướng mỗi người tới các phẩm chất và lối sống tốt đẹp.
EM CÓ TÁN THÀNH Ý KIẾN TRÊN KHÔNG ? VÌ SAO ?
Câu a:
| Câu | Nghĩa của câu tục ngữ | Giá trị kinh nghiệm được thể hiện | TH ứng dụng câu tục ngữ |
| 1 | Con người quý hơn tiền bạc | Đề cao giá trị con người | Cha mẹ yêu con, muốn con được sống và học tập tốt. Xã hội quan tâm tới quyền con người. |
| 2 | Răng và tóc là các phần thể hiện hình thức, tính nết con người. | Phải biết chăm chút từng yếu tố thể hiện hình thức, tính nết tốt đẹp của con người. | Rèn luyện từ cái nhỏ nhất. Chú ý lời nói, cử chỉ, bước đi... |
| 3 | Dù khó khăn về vật chất, vẫn phải trong sạch, không làm điều xấu. | Dù nghèo khó vẫn phải biết giữ gìn nhân cách tốt đẹp. | Giữ mình, tránh xa cám dỗ như: nghiện hút, trò chơi điện tử, đua đòi ăn diện bỏ bê học hành... |
| 4 | Cần phải học cách ăn, nói,... đúng chuẩn mực. | Cần phải học các hành vi ứng xử văn hoá. | Khéo léo đúng mực trong nói năng, giao tiếp với thầy cô, cha mẹ, bạn bè. |
| 5 | Muốn làm được việc gì cũng cần có người hướng dẫn. | Đề cao vị thế của người thầy. |
Tìm thầy học để có cơ hội hiểu biết, thành công. Tôn trọng và biết ơn thầy bằng những việc làm cụ thể. |
| 6 | Học thầy không bằng học bạn. | Đề cao việc học bạn. |
Học hỏi bạn bè trong lớp, ở những người có kiến thức hơn mình. Tự học để nâng cao hiểu biết |
| 7 | Khuyên con người biết yêu người khác như chính bản thân mình. | Đề cao cách ứng xử nhân văn. | Cần nhắc ai đó biết giúp đỡ mọi người trong cuộc sống hàng ngày khi có thể, nhất là những người gặp khó khăn, hoan nạn. |
| 8 | Được hưởng thành quả, phải nhớ ơn người tạo ra thành quả đó. | Phải biết ơn với người có công lao giúp đỡ, gây dựng, tạo nên thành quả. | Nói về phong trào đền ơn đáp nghĩa. Nhận xét khi thấy một việc làm tốt thể hiện lòng biết ơn. |
| 9 | Việc lớn, việc khó không thể do một người làm được, mà phải cần nhiều người hợp sức. | Khẳng định sức mạnh của tình đoàn kết. | Nhắc nhở về tinh thần tập thể trong lối sống và làm việc tránh lối sống cá nhân. |
Câu b:
Hai câu tục ngữ 5, 6 nêu mối quan hệ thầy trò, bình luận, đánh giá vai trò của người thầy và xác định việc tiếp thu học hỏi từ bạn bè được nhân dân đúc kết:
+ Không thầy đố mày làm nên.
+ Học thầy không tày học bạn.
Mới đọc tưởng chừng hai câu tục ngữ đối lập nhau nhưng thực chất lại bổ sung chặt chẽ cho nhau. Cả hai câu, câu nào cũng đề cao việc học, chỉ có học tập, biết tìm thầy, tìm bạn mà học thì con người mới có thể thành tài. CHúng ta phải biết kết hợp học ở cả hai sẽ đem lại hiệu quả hơn.
Câu c:
Em đồng ý với ý kiến đó bởi vì mỗi con người cần phải học tâp,rèn luyện bản thân, phải hướng mình đến những điều tốt đẹp. Mà những điều tôt đẹp ấy là do những câu tục ngữ của ông cha ta răn dạy nên chúng ta càng phải học tập để sửa đổi bản thân thành một con người có nhân cách hoàn thiện, thanh cao.
