Việt Nam nằm ở vị trí "yết hầu" của Đông Nam Á, nơi giao thoa giữa các nền văn minh Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Á. Vị trí này mang lại nhiều lợi thế:
– Khả năng tiếp nhận sớm các tinh hoa văn hoá, khoa học kỹ thuật từ nhiều trung tâm văn minh, giúp xã hội phát triển và mở mang.
– Thuận lợi cho giao lưu buôn bán trên đường biển, mở ra cơ hội trao đổi hàng hoá, kinh tế phong phú.
– Thiên nhiên đa dạng, khí hậu nhiệt đới ẩm giúp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, hải sản.
Tuy nhiên, vị trí đó cũng đưa lại không ít thách thức:
– Nơi giao thoa các cường quốc nên dễ trở thành đối tượng xâm lược, phải thường xuyên bảo vệ độc lập và bản sắc dân tộc.
– Sự giao thoa văn hoá cũng khiến xã hội dễ bị pha loãng, cần có sự chọn lọc để giữ giòn nền văn hoá dân tộc.
– Khí hậu nhiệt đới gây nạn bão lũ, hạn hán; điều kiện tự nhiên trù phú cũng bịp chặt bởi địa hình dài và hẹp, khó khăn cho giao thông và khai thác tài nguyên.
Như vậy, vị trí địa lý độc đáo giúp Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển song cũng đặt ra những thách thức phải vượt qua.