Bài 41. Cấu tạo và chức năng của da

Bảo vệ cơ thể gồm:

+Lớp mỡ dưới da->là tấm đệm giúp cơ thể hạn chế tổn thương.

+Tuyến nhờn->ngăn các vi sinh vật xâm nhập vào cơ thể.

Do đặc điểm cấu tạo từ các sợi của mô liên kết, lớp mỡ dưới da và tuyến nhờn giúp da bảo vệ cơ thể

lớp da động vật có khả năng chặn âm thanh và làm cho âm thanh bên trong trống tạo ra tiếng động lớn hơn và to hơn

Chúng ta không nên nặn mụn trứng cá vì:

- Mụn giống như một chiếc túi nhỏ dưới da chứa dầu nhờn, vi khuẩn và viêm nhiễm

- Nặn mụn đồng nghĩa với việc bạn ép những tác nhân này vào vùng da xung quanh. Vấn đề sẽ trở nên tồi tệ hơn. Nó sẽ dẫn đến nhiễm trùng và làm đen sạm vùng da xung quanh.Việc nặn mụn cx có thể giúp cho vi khuẩn xâm nhập gây nên viêm, có mủ

Trời lạnh, mao mạch co lại, lưu lượng máu qua da ít nên da tím tái,đồng thời cơ chân lông co lại nên sởi gai ốc làm giảm thiểu sự toả nhiệt qua da.

Mùa đông, khi trời rét, các cơ chân lông co làm sởn gai ốc để giảm thiểu sự tỏa nhiệt qua da.

bảo vệ và điều hòa thân nhiệt

Chức năng:

- Bảo vệ cơ thể chống lại các yếu tố gây hại của môi trường

- Sắc tố da có tác dụng chống lại các tác hại của tia tử ngoại

- Chất nhờn do tuyến nhờn tiết ra có tác dụng diệt khuẩn

- Là những mô xốp cách nhiệt với môi trường ngoài

- Điều hòa thân nhiệt

- Nhận biết các kích thích từ môi trường nhờ cơ quan thụ cảm

- Bài tiết qua tuyến mồ hôi

Da có những chức năng gì? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện những chức năng đó?
- Bảo vệ cơ thể chống lại các yếu tố gây hại của môi trường như sự va đập, sự xâm nhập của vi khuẩn, chống thấm nước và thoát nước, do dặc điểm cấu tạo từ các sợi của mô liên kết, lớp mỡ dưới da và tuyến nhờn. Chất nhờn do tuyến nhờn tiết ra còn có tác dụng diệt khuẩn, sắc tố da góp phần chống tác hại của tia tử ngoại. - Điều hoà thân nhiệt nhờ sự co, dãn của mạch máu dưới da, tuyến mồ hôi, cơ co chân lông. Lớp mỡ dưới da góp phần chống mất nhiệt.
- Nhận biết các kích thích của môi trường nhờ các cơ quan thụ cảm. - Tham gia hoạt động bài tiết qua tuyến mồ hôi.
- Da và sản phẩm của da tạo nên vẻ đẹp của người.

- Da có chức năng:

+ Bảo vệ chống các yếu tố gây hại do môi trường: va đập, sự xâm nhập của vi khuẩn, chống thấm nước và thoát nước.

+ Điều hòa thân nhiệt.

+ Cảm nhận các kích thích từ môi trường ngoài

+ Tham gia hoạt động bài tiết

+ Da và sản phẩm của da tạo vẻ đẹp của con người.

- Đặc điểm của da thực hiện chức năng bảo vệ: Do đặc điểm cấu tạo từ các sợi mô liên kết, lớp mỡ dưới da và sắc tố giúp da thực hiện chức năng bảo vệ.

- Bộ phận của da tiếp nhận các kích thích và thực hiện chức năng bài tiết:

+ Cơ quan thụ cảm là những đầu mút tế bào thần kinh giúp da tiếp nhận các kích thích.

+ Tuyến mồ hôi ở lớp bì giúp da thực hiện chức năng bài tiết

- Da điều hòa thân nhiệt bằng cách co hoặc dãn mao mạch ở lớp bì, tuyến mồ hôi, cơ co chân lông, lớp mỡ

C ( cơ quan bài tiết không phải cơ quan cảm thụ)

Đáp án đúng là :

C ( cơ quan bài tiết không phải cơ quan cảm thụ).

a. Lớp biểu bì: tầng sừng và tầng tế bào sống

* Tầng sừng - Đặc điểm:

+ Nằm ở ngoài cùng của da.

+ Gồm những tế bào chết đã hóa sừng xếp sít nhau và dễ bong ra.

- Vì vậy, vào mùa hanh khô, ta thường thấy những vảy nhỏ trắng bong ra như phấn trắng đó chính là tế bào lớp ngoài cùng của da đã chết và hóa sừng bong ra.

* Lớp tế bào sống

- Đặc điểm:

+ Nằm dưới lớp sừng.

+ Lớp tế bào có khả năng phân chia tạo ra các tế bào mới thay thế lớp tế bào ở lớp sừng đã bong ra.

+ Có chứa sắc tố qui định màu sắc da. Tạo nên các màu da khác nhau

- Các tế bào ở lớp tế bào sống dễ hấp thụ tia UV của ánh sáng mặt trời \(\rightarrow\) sạm da, đen da (hình thành sắc tố mealin) … thậm chí có thể gây ung thư da \(\rightarrow\) cần phải bảo vệ da, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời quá lâu.

- Biện pháp bảo vệ da:

+ Đội mũ, nón, đeo khẩu trang. + Mặc áo chống nắng, áo dài tay. + Bôi kem chống nắng …

b. Lớp bì

- Đặc điểm:

+ Cấu tạo từ các sợi mô liên kết bện chặt

+ Gồm có: thụ quan, tuyến nhờn, cơ co chân lông, lông và bao lông, tuyến mồ hôi, dây thần kinh và mạch máu

+ Ngoài ra còn có rất nhiều các thành phần khác. Ví dụ: sợi collagen giúp da đàn hồi tạo nên sự săn chắc của da. Mức độ đàn hồi của các sợi collagen phụ thuộc vào từng lứa tuối làm biến đổi hình thái của da.

- Lớp biều bì có vai trò giúp cho:

+ Da chúng ta luôn mềm mại và không thấm nước vì: các sợi mô liên kết bện chặt với nhau và trên da có nhiều tuyến nhờn tiết chất nhờn.

+ Trên da có các thụ cẩm nằm dưới da, có dây thần kinh nên ta nhận biết được nóng, lạnh, độ cứng, mềm của vật mà ta tiếp xúc.

+ Da có phản ứng khi trời quá nóng hoặc quá lạnh: .) Khi trời nóng: mao mạch dưới da dãn \ (\rightarrow\) tuyến mồ hôi tiết nhiều mồ hôi. .) Khi trời lạnh: mao mạch dưới da co \ (\rightarrow\) cơ chân lông co lại

c. Lớp mỡ dưới da

- Đặc điểm: chứa mỡ dự trữ, có vai trò cách nhiệt

* Các sản phẩm của da - Lông và móng là sản phẩm của da.

- Chúng được sinh ra từ các túi cấu tạo bởi các tế bào của tầng tế bào sống.

- 1 số sản phẩm của da:

+ Tóc tạo nên lớp đệm không khí để chống tia tử ngoại, điều hòa nhiệt độ

+ Lông mày ngăn mồ hôi và nước

* Lưu ý: ta không nên lạm dụng kem, phấn, nhổ bỏ lông mày, dùng bút chì kẻ lông mày tạo dáng vì

+ Khi lạm dụng kem, phấn sẽ gây bít các lỗ chân lông và lỗ tiết chất nhờn, tạo điều kiện cho vi khuẩn bám vào da và phát triển gây bệnh da cho.

+ Không nên nhổ bỏ lông màu vì lông mày có vai trò ngăn không cho mồ hôi và nước chảy xuống mắt nếu nhổ bỏ lông mày thì nước và mồ hôi chảy xuống mắt có thể gây đau mắt và các bệnh về mắt