Bài 31. Thụ tinh, kết quả và tạo hạt

quả do bầu nhụy của hoa tạo thành

Thụ tinh xảy ra ở noãn.

Ở noãn

Thụ tinh xảy ra ở noãn

_Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên là sự sinh sản ở một số thực vật có khả năng tạo ra những cơ thể mới từ một bộ phận của cơ thể như: thân bò, thân rễ, thân củ, lá, rễ củ, ... 
Ví dụ : dâu tây, rau má, cỏ gấu, khoai tây, thuốc bỏng, khoai lang, ... 

_ Sinh sản sinh dưỡng nhân tạo là sự sinh sản, trong đó con người chủ động nhân lên hoặc tạo ra cơ thể mới từ một bộ phận cắt rời của cơ thể bố hoặc mẹ 
Ví dụ : giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô - tế bào
--       Sinh sản hữu tính là kết hợp giữa 2 tế bào sinh dục đức và cái có quá trình thụ tinh
 

Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản mà cơ thể mới được sinh ra do tế bào đực kết hợp với tế bào cái. Còn sinh sản sinh dưỡng là kiểu sinh sản mà cơ thể mới được sinh ra từ một bộ phận được tách ra từ cơ thể ban đầu.

 - Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy .                                                                                                                          

- Thụ tinh là hiện tượng TBSD đực ( tinh trùng ) của hạt phấn kết hợp với TBSD cái ( noãn ) của đầu nhụy thành một tế bào mới gọi là hợp tử .                                                                                                                                                                                                    - Quá trình thụ phấn xảy ra trước.  Vì  để có sự thụ tinh giữa TBSD đực ( tinh trùng ) với TBSD cái ( noãn ) thì phải có sự tiếp xúc của hạt phấn ( chứa tinh trùng )  với đầu nhụy ( chứa noãn )  trước .                                                                                                      

- Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy .                                                                                                                           - Thụ tinh là hiện tượng TBSD đực ( tinh trùng ) của hạt phấn kết hợp với TBSD cái ( noãn ) của đầu nhụy thành một tế bào mới gọi là hợp tử .

-cây sinh sản bằng rễ:cây tre,cây chuối,cỏ tranh,....

-cây sinh sản bằng củ:khoai tây,khoai lang,cà rốt,...

-cây sinh sinh sản bằng thân:rau má,sắn(khoai mì),thanh long,...

-cây sinh sản bằng lá:cây thuốc bỏng,hoa nhật bản,...

Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ

Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực kết hợp với tế bào sinh dục cái tại tế bào noãn và tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử.

Thụ phấn có quan hệ với thụ tinh là muốn có hiện tượng thụ tinh thì phải có hiện tượng thụ phấn, với điều kiện hạt phấn phải nảy mầm. Như vậy, thụ phấn là hiện tượng cần thiết cho thụ tinh. Nếu không có thụ phấn thì không có thụ tinh.

Câu 1. Phân biệt hiện tượng thụ phấn và hiện tượng thụ tinh. Thụ phấn có quan hệ gì với thụ tinh ?

Trả lời:

Hiện tượng thụ phấn

Hiện tượng thụ tinh

Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy

Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực kết hợp với tế bào sinh dục cái tại tế bào noãn tạo thành một tế bào mới là hợp tử.

* Thụ phấn có quan hệ với thụ tinh là: muốn có hiện tượng thụ tinh thì phải có hiện tượng thụ phấn, nhưng với điều kiện hạt phấn phải nảy mầm. Như vậy, thụ phấn là điều kiện cần thiết cho thụ tinh. Nếu không có thụ phấn thì không có thụ tinh.

Câu 2. Quả và hạt do bộ phận nào của hoa tạo thành ? Em có biết những cây nào khi quả đã hình thành vẫn còn giữ lại một bộ phận của hoa ? Tên của bộ phận đó ?

Trả lời:

Qủa do bầu nhụy chứa noãn được thụ tinh;

Hạt do noãn đã được thụ tinh tạo thành

Một số loại cây, khi quả đã hình thành mà vẫn còn giữ lại một bộ phận của hoa là: cây cà chua, cây hồng, cây thị... (giữ lại đài hoa); cây chuối, cây ngô... (giữ lại phần đầu nhụy và vòi nhụy).

Câu 1:

- Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy, còn hiện tượng thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực kết hợp với tế bào sinh dục cái tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử.

- Thụ phấn có quan hệ với thụ tinh: muốn có hiện tượng thụ tinh thì phải có hiện tượng thụ phấn, nhưng với điều kiện hạt phấn phải nảy mầm. Như vậy, thụ phấn là điều kiện cần thiết cho thụ tinh. Nếu không có thụ phấn thì không có thụ tinh.

Câu 2:

- Quả do bầu nhụy chứa noãn được thụ tinh.

- Hạt do noãn đã được thụ tinh tạo thành.

Ví dụ một số loại cây như sau:

+ Cây cà chua, cây hồng, cây thị,... . Những cây này giữ lại đài hoa.

+ Cây chuối, cây ngô,... . Những cây này giữ lại đầu nhụy và vòi nhụy.

Thụ phấn nhờ gió là một dạng thụ phấn của thực vật, trong đó các hạt phấn được gió phân tán. Các loại hoa thụ phấn nhờ gió thường nhỏ, không có mùi thơm, màu sắc không mấy sặc sỡ, không có tuyến mật, tràng hoa đơn giản hoặc không có. Mày hoa cực nhỏ, tách các mày ra để bao phấn bật tung ra ngoài. Đặc điểm: Hoa thường tập trung ở ngọn cây, bao hoa thường tiêu giảm, chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng, hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ, đầu hoặc vòi nhụy dài, có nhiều lông. Một số loài thực vật thụ tinh nhờ gió là bồ công anh, cây lúa và cây lau.

+Hiện tượng hạt phấn hút chất nhầy ở đầu nhụy,trương lên,nảy mầm.Ống phấn xuyên qua đầu nhụy,vòi nhụy vào bầu,tiếp xúc với noãn.Tế bào sinh dục đực ở đầu ống phấn tiếp xúc với noãn.Hiện tượng này được gọi là hiện tượng nảy mầm cửa hạt phấn.

Sau khi thụ phấn đến lúc thụ tinh có những hiện tượng xảy ra:

+ Mỗi hạt phấn nảy mầm thành ống phấn. Tế bào sinh dục đực được chuyển đến phần đầu của ống phấn.

+ Ống phấn xuyên qua bầu đến noãn.

+ Tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái kết hợp tạo thành hợp tử.

thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực kết hợp với tế bào sính dục cái tại tế bào noãn tạo thành một tế bào mới là hợp tử

- Sinh sản hữu tính là sự hợp nhất của các giao tử đực (n) và cái (n) thành hợp tử (2n) khởi đầu của các cá thể mới.

- Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa được thực hiện trong hoa:

+ Sự hình thành giao tử ở thực vật: giao tử được hình thành từ thể giao tử, thể giao tử lại được sinh ra từ bào tử đơn bội qua giảm phân.

+ Thụ tinh kép là hiện tượng cả 2 nhân tham gia thụ tinh, nhân thứ nhất hợp nhất với trứng, nhân thứ hai hợp nhất với nhân lưỡng bội (2n) tạo nên tế bào nhân tam bội (3n). Thụ tinh kép chỉ cây ở thực vật hạt kín (thực vật có hoa).

- Hạt do noãn đã được thụ tinh chuyển hoá thành. Hạt chứa phôi và có nội nhũ hoặc không có nội nhũ.

- Quả do bầu nhụy sinh trưởng dày lên chuyển hoá thành. Quả được hình thành không qua thụ tinh noãn gọi là quả đơn tính.

- Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về mặt sinh lí, sinh hoá làm cho quả chín có độ mềm, màu sắc, hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phát tán của hạt.

Trứng kết hợp với tinh trùng tạo thành hợp tử.

a ) Kết hạt :

- Noãn sau khi thụ tinh sẽ phát triển thành phôi.

- Vỏ noãn phát triển thành vỏ hạt .

- Phần còn lại của noãn sẽ phát triển thành chất dự trữ cho hạt .

b ) Tạo quả :

- Noãn phát triển thành hạt , bầu nhuỵ sẽ phát triển thành vỏ quả .

- Những bộ phận khác của hoa sẽ héo và rụng dần .

*hình thành hạt

+\(x = {-b \pm \sqrt{b^2-4ac} \over 2a}\)Hạt do noãn tạo thành:

+Vỏ noãn biến đổi thành vỏ hạt

+Tế bào hợp tử phân chia thành phôi

+phần còn lại của noãn biến đổi thành bộ phận dự tữ cho hạt

*tạo quả

quả do bầu nhụy biến đổi thành

chức năng của quả: bảo vệ hạt