Bài 12: Alkane

- Alkane là những hydrocarbon mạch hở chỉ chứa liên kết đơn trong phân tử và có công thức chung \(C_nH_{2n+2}\) (n ≥ 1).

- Alkane được sử dụng làm nhiên liệu, dung môi, dầu nhờn, … và nguyên liệu để tổng hợp các chất hữu cơ khác nhau.

Do methane là thành phần chính trong những các bong bóng khí ở các vùng đầm lầy, ao hồ, vũng nước lớn nên methane còn có tên gọi là khí ao hồ.

Nhận xét: Các alkane chỉ chứa liên kết đơn.

Trong phân tử của các alkane chỉ chứa liên kết đơn nên alkane còn được gọi là hydrocarbon bão hoà hay hydrocarbon no.

Alkane có mạch phân nhánh là (b)

Công thức chung của alkane: C_nH_2n + 2.
Do alkane có 52 nguyên tử hydrogen nên 2n + 2 = 52 ⇒ n = 25.
Vậy alkane này có 25 nguyên tử carbon.

Nhiệt độ sôi của 4 chất đầu bé hơn nhiệt độ phòng.

CH₃ – : methyl

C₂H₅ – : ethyl

CH₃CH₂CH₂ – : propyl 

Tham khảo:
Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (5.2 + 2 - 12) / 2 = 0
Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn C₅H₁₂ có 3 đồng phân mạch cacbon:
1. CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₃ - n- pentan
2. 2- metylbutan

 3. 2,2 – đimetylpropan

Vậy C₅H₁₂ có 3 đồng phân.

Tham khảo:
Khi số nguyên tử carbon tăng, kích thước phân tử alkane tăng, cùng theo đó là số electron cũng tăng, dẫn đến tương tác van der Waals giữa các phân tử cũng tăng → thể của các alkane chuyển dần từ khí sang lỏng rồi đến rắn.

Dầu mỡ là hỗn hợp hydrocarbon dễ bị hòa tan trong dung môi xăng cũng là hỗn hợp hydrocarbon.

-> Đồ dùng bị bẩn dầu mỡ người ta thường dùng xăng hoặc dầu hỏa để lau rửa.