Đọc thông tin dưới đây, quan sát hình 9.1 và lược đồ 9.2, em hãy:
- Xác định vùng cư trú chủ yếu của cư dân Trung Quốc thời cồ đại
- Cho biết Hoàng Hà và Trường Giang đã tác động như thế nào đến cuộc sống của cư dân Trung Quốc thời cổ đại?
Cho biết Hoàng Hà và Trường Giang đã tác động như thế nào đến cuộc sống của cư dân Trung Hoa thời cổ đại?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Sự hiện diện của 2 dòng sông Hoàng Hà và Trường Giang đã có nhiều tác động tích cực và tiêu cực tới cuộc sống của cư dân Trung Quốc thời cổ đại:
+ Tác động tích cực:
· Cung cấp nguồn nước dồi dào cho đời sống sinh hoạt và sản xuất.
· Cung cấp nguồn thủy sản phong phú.
· Bồi tụ nên các đồng bằng, màu mỡ (đồng bằng Hoa Bắc, Hoa Trung và Hoa Nam) thuận lợi cho sự phát triển của nông nghiệp.
· Thượng nguồn các dòng sông là vùng đất cao, có nhiều đồng cỏ, thuận lợi cho việc chăn nuôi gia súc.
· Là những tuyến giao thông huyết mạch, liên kết giữa các vùng, các khu vực trong cả nước.
+ Tác động tiêu cực: lũ lụt do 2 con sông gây nhiều khó khăn cho nhân dân đồng thời đặt ra nhu cầu phải tiến hành trị thủy (đào – đắp kênh/ mương; xây các công trình thủy lợi…).
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Đọc thông tin bên dưới và quan sát lược đồ 9.3, em hãy nêu những nét chính về quá trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Quá trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng:
+ Khoảng thế kỉ VIII TCN, nhà Chu suy yếu, các nước ở lưu vực Hoàng Hà, Trường Giang nổi dậy và đánh chiếm lẫn nhau trong suốt 5 thế kỉ tiếp theo – sử sách gọi là thời Xuân Thu – Chiến Quốc.
+ Nửa sau thế kỉ III TCN, nước Tần mạnh lên, lần lượt đánh bại các nước khác (Hàn, Triệu, Ngụy, Sở, Yên, Tề) và thống nhất Trung Quốc vào năm 221 TCN.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Quan sát hình 9.4, em hãy cho biết: Tần Thủy Hoàng đã làm những gì để thống nhất toàn diện Trung Quốc?
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảiTham Khảo
- Để thống nhất toàn diện Trung Quốc, Tần Thủy Hoàng đã:
+ Tiêu diệt các nước: Hàn, Triệu, Ngụy, Sở, Yên, Tề, thống nhất Trung Quốc về mặt lãnh thổ. Chia đất nước thành các quận, huyện, đặt các chức quan cai quản (thống nhất về mặt hành chính).
+ Thống nhất chế độ đo lường, tiền tệ, chữ viết và pháp luật chung trên cả nước. (Trả lời bởi Phương_52_7-23 Uyên)
Quan sát sơ đồ hình 9.5, em hãy kể tên những giai cấp mới xuất hiện ở Trung Quốc và mối quan hệ của các giai cấp đó.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Các giai cấp mới xuất hiện ở Trung Quốc là: Địa chủ và Nông dân lĩnh canh,
- Quan hệ giữa các giai cấp là quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ với nông dân lĩnh canh (nông dân lĩnh canh nhận ruộng đất của địa chủ để cày cấy và nộp lại một phần hoa lợi cho địa chủ).
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Quan sát sơ đồ 9.6, em hãy kể tên các triều đại phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Từ nhà Hán đến nhà Tùy, trải qua 5 triều đại lần lượt là : Hán (năm 1), Tam quốc (220 - 228), Tấn (280 - 420), Nam - Bắc triều (420 - 589), Tùy (589 - 618).
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Em hãy kể tên một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Trung Quốc thời cổ đại?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số thành tựu văn minh tiêu biểu của người Trung Quốc cổ đại:
- Tư tưởng: có nhiều thuyết học, tư tưởng, chính trị học, nổi bật nhất là: Nho gia, Pháp gia, Đạo gia, Mặc gia.
- Phát minh ra nông lịch.
- Sử học: các bộ sử nổi tiếng, ví dụ: Sử kí của Tư Mã Thiên, Hán Thư của Ban Cố,...
- Chữ viết:
+ Sáng tạo ra chữ viết từ sớm.
+ Chữ thường được viết trên mai rùa/ xương thú (giáp cốt văn); hoặc trên thẻ tre, gỗ…
- Văn học:
+ Phong phú, đa dạng về thể loại và phương thức thể hiện.
+ Nhiều tác phẩm nổi tiếng, như: Kinh Thi (thời Xuân Thu),…
- Về y học:
+ Biết dùng cây cỏ tự nhiên để làm thuốc chữa bệnh.
+ Các danh y nổi tiếng như Hoa Đà, Biển Thước...
- Kỹ thuật: phát minh kĩ thuật làm giấy, la bàn, kĩ thuật in; dụng cụ đo động đất (địa động nghi)...
- Kiến trúc: xây dựng Vạn lý trường thành.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Em có đồng ý với quan điểm: “Tiên học lễ, hậu học văn” không? Lí giải sự lựa chọn của em?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ “Tiên học lễ, hậu học văn”:
+ “Tiên học lễ” có nghĩa là: việc đầu tiên khi bắt đầu sự học là mỗi người phải học các đức tính tốt đẹp, học cách cư xử, đối nhân xử thế…. Học và tu dưỡng đạo đức để trở thảnh người tốt, người có tấm lòng nhân ái, vị tha, biết kính trên nhường dưới, hiểu lễ nghĩa…
+ “Hậu học văn” có nghĩa là: sau khi học, tu dưỡng về đạo đức mới học về văn hóa, học về tri thức, chiếm lĩnh và làm chủ tri thức…
=> Ý nghĩa của câu tục ngữ “Tiên học lễ, hậu học văn” là: khuyên mỗi chúng ta nên học cách ứng xử, tu dưỡng đạo đức trước rồi mới bàn đến vấn đề học hỏi kiến những kiến thức văn hóa.
- Em đồng ý với quan điểm “Tiên học lễ, hậu học văn”, vì: đạo đức, lễ nghĩa là nền tảng nhân cách của mỗi con người: cho dù một người tài giỏi, có hiểu biết sâu rộng nhưng phẩm chất đạo đức không tốt; thì những kiến thức họ có được sẽ dễ mang lại những điều xấu, không có lợi cho mọi người xung quanh. Tuy đề cao việc tu dưỡng đạo đức, song chúng ta cũng cần học tập, trau dồi tri thức. Bởi, nếu một người có phẩm chất đạo đức tốt nhưng lại không học hỏi kiến thức văn hóa thì không giúp ích được nhiều cho bản thân và xã hội.
(Trả lời bởi datcoder)
Theo em, tại sao sông Hoàng Hà được coi là “sông Mẹ” của Trung Quốc? Từ đó, em hãy kể tên “sông Mẹ” của Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Sông Hoàng Hà được coi là sông Mẹ của Trung Quốc vì tầm quan trọng của Hoàng Hà đối với người Trung Quốc, điều này được thể hiện như sau: Phù sa của sông Hoàng Hà màu mỡ, tạo nên một vùng đồng bằng châu thổ màu mỡ phì nhiêu, thuận lợi cho việc trồng trọt khi công cụ sản xuất còn tương đối thô sơ. Chính vì vậy nơi đây đã trở thành cái nôi của văn minh Trung Quốc.
- Sông Mẹ của các quốc gia Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Sông Mẹ
Quốc gia
Sông Nin
Ai Cập
Sông Ơ-phơ-rát và sông Ti-gơ-rơ
Lưỡng Hà
Sông Ấn, sông Hằng
Ấn Độ
Em hãy nêu vai trò của nhà Tần đối với lịch sử Trung Quốc.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNhà Tần có vai trò quan trọng đối với lịch sử Trung Quốc. Nhà Tần dưới sự lãnh đạo của Tần Thủy Hoàng đã chấm dứt tình trạng chia cắt, thống nhất Trung Quốc vê mặt lãnh thổ, tiền tệ, đơn vị đo lường, chữ viết, đặt nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ và lâu đời của văn minh Trung Quốc.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)