Ta đã biết rằng nếu một vật bị biến đổi chuyển động (có gia tốc) thì phải có lực tác dụng lên nó. Điều này khá dễ hình dung khi ta tác dụng lực lên xe đẩy thì xe tăng tốc. Khi ngừng đẩy, xe sẽ chuyển động như thế nào?
Bài 3: Ba định luật Newton về chuyển động
Mở đầu (SGK Cánh Diều trang 57)
Thảo luận (2)
Câu hỏi 1 (SGK Cánh Diều trang 57)
Một vật đang chuyển động có cần lực để giữ cho nó tiếp tục chuyển động không?
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảiNếu như vật chuyển động mà còn chịu tác dụng của lực ma sát giữa vật và bề mặt tiếp xúc thì khi đó vẫn cần lực để giữ cho nó chuyển động.
Tuy nhiên nếu như lực ma sát trên là rất nhỏ hoặc không đáng kể thì khi vật đang chuyển động sẽ không cần lực tác dụng để giữ cho nó tiếp tục chuyển động.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 2 (SGK Cánh Diều trang 58)
Hãy giải thích vì sao khi xe phanh gấp thì người ngồi trên ô tô bị nghiêng về phía trước và nêu ý nghĩa của việc đeo dây an toàn khi ngồi trên ô tô.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiDo khi bình thường thì vận tốc của ta trên xe bằng với vận tốc ô tô đang chạy. Khi ô tô phanh gấp, phần trên của người ta bị bảo toàn vận tốc nên bị nghieng về phía trước.
(Trả lời bởi YangSu)
Luyện tập 1 (SGK Cánh Diều trang 58)
Vận dụng mối liên hệ ở phương trình (1) để giải thích các hiện tượng sau:
a) Xe đua thường có khối lượng nhỏ.
b) Người chơi quần vợt muốn bóng chuyển động thật nhanh để ghi điểm thì đánh càng mạnh.
c) Hãy giải thích lí do tốc độ giới hạn quy định cho xe tải thường nhỏ hơn của xe con.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Do gia tốc tỉ lệ nghịch với khối lượng nên xe đua có khối lượng càng nhỏ thì gia tốc sẽ càng lớn giúp dễ dàng thay đổi tốc độ hơn => xe chuyển động nhanh hơn.
b) Do lực tác dụng và gia tốc tỉ lệ thuận với nhau nên muốn tăng gia tốc thì phải tăng lực tác dụng => Muốn bóng chuyển động nhanh thì đánh càng mạnh.
c) Gọi khối lượng của xe tải là m1; khối lượng của xe con là m2.
Dưới tác dụng của cùng một lực F, ta có:
\(\left\{ \begin{array}{l}{m_1} = \frac{F}{{{a_1}}}\\{m_2} = \frac{F}{{{a_2}}}\end{array} \right.\) (1)
Mà \({m_1} > {m_2}\) (2)
Từ (1) và (2) suy ra: \({a_1} < {a_2}\)
Do đó, tốc độ giới hạn quy định cho xe tải thường nhỏ hơn của xe con.
(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Câu hỏi 3 (SGK Cánh Diều trang 59)
Biểu diễn hợp lực và gia tốc của người nhảy dù khi đang rơi chưa bung dù và khi dù đã bung ra.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Luyện tập 2 (SGK Cánh Diều trang 59)
Một vật rơi xuống, khi va chạm với mặt đất thì giảm tốc độ đột ngột về không trong khoảng thời gian rất ngắn.a) Hãy xác định hướng của hợp lực tác dụng lên vật khi va chạm với mặt đất.b) Hãy giải thích vì sao một cốc thủy tinh nếu rơi xuống đệm cao su thì không bị vỡ như khi rơi xuống mặt sàn cứng. Biết thời gian nếu cốc va chạm với mặt sàn cứng là 0,01 giây, thời gian nếu cốc va chạm với đệm cao su là 0,20 giây.
Đọc tiếp
Một vật rơi xuống, khi va chạm với mặt đất thì giảm tốc độ đột ngột về không trong khoảng thời gian rất ngắn.
a) Hãy xác định hướng của hợp lực tác dụng lên vật khi va chạm với mặt đất.
b) Hãy giải thích vì sao một cốc thủy tinh nếu rơi xuống đệm cao su thì không bị vỡ như khi rơi xuống mặt sàn cứng. Biết thời gian nếu cốc va chạm với mặt sàn cứng là 0,01 giây, thời gian nếu cốc va chạm với đệm cao su là 0,20 giây.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Hợp lực cùng hướng với trọng lực, hướng thẳng đứng xuống dưới.
b) Do thời gian va chạm với mặt sàn cứng nhanh hơn rất nhiều lần so với khi va cham với đệm cao su. Thời gian va chạm ngắn => vận tốc nhanh => lực tác dụng mạnh làm cốc vỡ. Còn khi va chạm với đệm cao su, thời gian va chạm dài để cho cốc kịp thay đổi vận tốc nên cốc không bị vỡ.
(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Câu hỏi 4 (SGK Cánh Diều trang 60)
Hãy biểu diễn cặp lực – phản lực giữa hai cực từ gần nhau của hai nam châm ở hình 3.3.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Vận dụng (SGK Cánh Diều trang 60)
Hãy chỉ ra cặp vật tương tác và hướng của lực tương tác giữa chúng trong các trường hợp sau:
a) Khi đóng đinh, tay ta cảm nhận được lực dội lại.
b) Bóng đập vào tường bị bật ra.
c) Chân ta đạp vào mặt đất để bước đi.
d) Quả bóng bay bơm căng được thả ra khi không buộc kín thì sẽ bay vụt đi.
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảia)
- Cặp vật tương tác: búa - đinh
- Hướng lực tương tác: ngược nhau
b)
- Cặp vật tương tác: bóng – tường
- Hướng lực tương tác: ngược nhau
c)
- Cặp vật tương tác: bàn chân – mặt đất
- Hướng lực tác dụng: ngược nhau
d)
- Cặp vật tương tác: quả bóng bay – không khí
- Hướng lực tương tác: ngược nhau
(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)