Diễn biến chính của cuộc kháng chiến của nhân dân Nam Bộ chống thực dân Pháp xâm lược trở lại (1945):
(*) Giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 12 năm 1945:
- 23/9/1945: Pháp nổ súng tấn công Sài Gòn - Chợ Lớn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam lần thứ hai.
- Tháng 9 - 10/1945: Quân và dân Nam Bộ chiến đấu anh dũng, đẩy lùi quân Pháp ra khỏi một số khu vực.
- 11/1945: Pháp tăng cường quân lực, tấn công các tỉnh lỵ Nam Bộ.
- 12/1945: Pháp chiếm được hầu hết các tỉnh lỵ Nam Bộ, nhưng gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát vùng nông thôn.
(*) Giai đoạn từ đầu năm 1946 đến tháng 6 năm 1946:
- Tháng 1 - 3/1946: Quân và dân Nam Bộ tiếp tục chiến đấu anh dũng, bám trụ từng địa phương, đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của Pháp.
- 3/1946: Hiệp định Sơ bộ 6/3 được ký kết, tạm thời đình chỉ chiến tranh ở Việt Nam.
- 4 - 6/1946: Pháp tăng cường lực lượng, mở rộng chiếm đóng Nam Bộ, vi phạm Hiệp định Sơ bộ 6/3.
(*) Giai đoạn từ tháng 7 năm 1946 đến tháng 12 năm 1946:
- Tháng 7/1946: Hội nghị lần thứ hai của Đảng họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) quyết định phát động toàn quốc kháng chiến chống Pháp.
- 19/12/1946: Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.
- Nam Bộ là địa bàn trọng điểm của cuộc kháng chiến toàn quốc.
- Quân và dân Nam Bộ đã chiến đấu anh dũng, kiên cường, đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của Pháp.
- Một số trận đánh tiêu biểu:
+ Trận tập kích Sài Gòn - Chợ Lớn (25/12/1945).
+ Trận chiến đấu ở vành đai thành phố Sài Gòn - Chợ Lớn (1946 - 1947).
+ Trận Giồng Riềng (1948).