Ca dao tục ngữ về mưa nắng bão lụt, thời tiết, dự báo thời tiết
1.
Hòn Hèo đội mũ thì trời sắp mưa
Hòn Đỏ là tên một hòn đảo nhỏ nằm ở phía Đông Bắc thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, cách đất liền khoảng 500m. Đảo này cùng với Hòn Chồng được xem là biểu tượng du lịch của Nha Trang. Đây là câu ca dao dự báo thời tiết ở tỉnh Khánh Hòa.
2.
Sắp gồng sắp gánh ta về kẻo mưa
"Vẩy tê"là đám mây có dạng như vẩy con tê tê. Con tê tê. Mây vẩy tê tê. Tua rua: Tên gọi dân dã trong tiếng Việt của cụm sao phân tán M45 trong chòm Kim Ngưu), ở Việt Nam thường thấy được vào lúc sáng sớm đầu tháng 6 dương lịch. Khi người ta thấy đám mây này thì trời sẽ sắp mưa.
3.
Câu tục ngữ ám chỉ những củ quả dự báo được trước thời tiết.
4.
Không bão thì mưa
5.
Ếch nhái kêu lia, trời mưa như trút
Chóp chai là một ngọn núi cao 391 mét, nổi lên giữa đồng bằng Tuy Hòa, thuộc địa phận xã Bình Kiến, ngoại ô thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Núi Chóp Chài có hình dáng khá vuông vức, trông tựa như một kim tự tháp. Đứng trên đỉnh núi sẽ có được tầm nhìn bao quát tới biển và vùng đồng bằng dưới chân núi. Lấy hình ảnh núi Chóp chai và ếch nhái kêu để dự báo được trời mưa ở tỉnh Phú Yên.
7.
8.
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm
Khi trời nắng, ko khí khô, nên thân và cánh chuồn chuồn rất nhẹ, có thể bay cao đc.Khi trời sắp đổ mưa, độ ẩm ko khí tăng cao, làm đôi cánh của chuồn chuồn trở nên ẩm và nặng. Vì thế lúc này chuồn chuồn bay cao không đc. Nên phải bay là là dưới thấp.Quan sát đc đặc điểm này của chuồn chuồn mà dân gian có thể dự đoán đc khi nào trới sắp mưa.
9.
Cò bay xuôi nước lui ra biển
10.
Ấy là điềm mưa gió tới nơi.
Đêm nào sao sáng xanh trời,
Ấy là nắng ráo yên vui suốt ngày.
Những ai chăm việc cấy cầy,
Điềm trời trông đó, liệu xoay việc làm.
11.
Ao chuôm đầy nước
Đây là một kinh nghiệm về việc dự đoán trời mưa. Ếch là một loài động vật rất mẫn cảm với việc đổi thay thời tiết, nhất là khi trời trở trời mưa. Khi trời chuẩn bị kéo cơn mưa, ếch thường cất tiếng kêu lên bờ ao, hồ, đồng ruộng. Chính vì thế mà dựa vào tiếng kêu của ếch, dân gian ta có thể biết trước trời sắp có mưa
12.
Thế nào cũng có mưa rào rất to.
Loài kiến có khả năng dự đoán trước mưa bão do đó khi thấy kiên tha trứng tức là mưa vì khi cảm nhân nguy hiểm đến tổ thì nó sẻ tìm nơi an toàn cho tổ, còn việc mưa rất to là do kiến cảm thấy mưa to đến mức có thể tiêu diệt hết gióng nòi mình nên phải di chuyển đến cây cao thật cao để có thể tránh dược mưa to
13.
Mây che Hòn Yến gió vô Chóp Chài
Vũng Rô, Hòn Yến, Chóp Chài là những địa danh nổi tiếng ở Phú Yên, đây là câu ca dao dự báo thời tiết ở vùng đất “Hoa vàng cỏ xanh”.
14.
Nắng tháng tám rám trái bưởi
Trám gọi là cà na từ cách phát âm của người Triều Châu, âm Hán Việt là cảm lãm, một loại cây thân gỗ thường đươc trồng để lấy gỗ và nhựa. Bưởi thì chắc ai ai cũng biết rồi. Hai câu ca dao dự báo thời tiết về mưa và nắng.
15.
Làm nên cái lụt hăm ba tháng mười
Câu này là tục ngữ của người dân miền Trung nghĩa là, dù có mưa gió, bão bùng trước đó bao nhiêu trận đi nữa, nhưng người dân vẫn chưa yên tâm nếu như chưa qua ngày 23 tháng 10 âm lịch.
17.
18.
19.
Sao ló trời nắng, sao vắng trời mưa Chúc bạn học tốt!
Những câu ca dao, tục ngữ về kinh nghiệm sản xuất của ông cha ta
1.Tấc đất tấc vàng
Qua câu tục ngữ, ông cha ta muốn khẵng định giá trị của đất. có đất có thể làm ra tất cả nhưng vàng thì không thể. Vì vậy khi có phải biết tôn trọng những gì mình có, đừng bỏ lãng phí nó một cách vô nghĩa.
2.Nhất canh trì, nhị canh viên , tam canh điền
Câu tục ngữ này đề cập đến giá trị kinh tế của các mô hình lao động của nhà nông. Theo đó, làm ao mang lại giá trị kinh tế lớn nhất, tiếp đến là làm vườn rồi mới đến làm ruộng.
3.Nhất nước , nhì phân , tam cần, tứ giống.
Câu tục ngữ này được đúc kết từ kinh nghiệm trồng trọt bao nhiêu năm của ông cha ta. Bốn yếu tố qua trọng nhất trong việc để cho thu hoạch cao là: nước, phân bón, sự cần cù, cuối cùng là giống có tốt hay không.
4.Nhất thì,nhì thục.
Câu tục ngữ này khẳng định tầm quan trọng của thời vụ, đất đai đã được khai phá, chăm bón đối với cây trồngNhất thì là ám chỉ phải đúng thời vụ, nhì tục là nói đến đất đai phải.
5.Thứ nhất cày nỏ, thứ nhì bỏ phân.
6.Tốt giếng tốt má, tốt mạ tốt lúa.
7. Trồng tre đất sỏi, trồng tỏi đất bồi.
Câu tục ngữ có nghĩa là khi trồng tre thì bạn nên trồng ở đất sỏi, còn trồng tỏi thì trồng ở đất bồi. Đây là kinh nghiệm mà ông cha ta quan sát và truyền lại cho con cháu.
8.Một cục đất ải bằng một bãi phân.
Câu tục ngữ này đối với bà con nông dân miền Bắc hay miền Trung thì khá tinh thông, ai ai cũng biết. Vì vậy, đã từ lâu kỹ thuật làm đất này đã được đúc kết thành câu nói này
9.Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Đây là câu ca dao mà ông cha đã truyền lại cho chúng ta rất chính xác nhờ vào những gì mà mình đã đúc kết được trong cuộc sống mà ngày nay nó vẫn rất khả thi.Ý nghĩa là tháng năm thì thời gian ban ngày dài hơn thời gian ban đêm, còn vào tháng mười thì thời gian ban ngày ngắn hơn thới gian ban đêm.
10.Mau sao thì nắng , vắng sao thì mưa
Câu tục ngữ này là một kinh nghiệm hay và đúng đắn về dự báo thời tiết khi trời đang ở vào lúc mùa hè.
11.Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.
Câu tục ngữ là một kinh nghiệm quý báu về dự báo thời tiết. Ráng mỡ gà là ráng vàng tươi óng ánh. Có ráng mỡ gà xuất hiện ở trên bầu trời, nhân dân ta biết trời sắp nói gió to, sắp bão, cần phải chuẩn bị giữ gìn, chằng buộc, chống đỡ, nhất là nhà gianh vách đá
12.Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt
13.Mây xanh thì nắng mây trắng thì mưa
Đây là kinh nghiệm dân gian về dự báo thời tiết : khi nhìn lên bầu trời thấy trời cao , mây trong xanh thì không có mưa , người lại thấy mây trắng bay đầy, bầu trời thấp thì sẽ có mưa .
14.Tháng bảy heo may chuồn chuồn bay thì bão
Tháng bảy (âm lịch) có gió bấc thổi và chuồn chuồn bay ra nhiều là trời sắp có bão. Đây là kinh nghiệm mà ông cha ta đã đúc kết được để nhắc nhở con cháu trong sản xuất
15.Gió nam đưa xuân sang hè
Khi thấy gió nam thì chúng ta sẽ biết được trời xuân đã chuyển sang hè, câu tục ngữ này giúp ta biết được thời tiết để có thể chuẩn bị cho việc sản xuất đạt kết quả tốt.
16.Nhai kĩ no lâu cày sâu tốt lúa
Đây là câu tục ngữ về kinh nghiệm sản xuất, cụ thể hơn là sản xuất nông nghiệp, mà trong canh tác nông nghiệp thì cây lúa là cây lương thực số một của người Việt nam ta. Muốn lúa sinh trưởng và phát triển tốt, một trong những điều quan trọng là cần chuẩn bị đất thật kĩ, điều này thể hiện qua vế câu: cày sâu tốt lúa.
17.Giàu nuôi lợn nái lụi bại nuôi bồ câu
Ông cha ta muốn nói là nuôi lợn thì sẽ giàu có và thành công hơn bồ câu, tuy nhiên đây là quan niệm đã quá xư cũ.
18.Tháng giêng là tháng ăn chơi
Tháng hai trồng đậu trồng khoai trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
Tháng tư đi tậu trâu bò
Để ta sắm sửa làm mùa tháng năm.
Với người Việt, cho dù làm nghề gì, cũng đều nhất thiết phải có thời gian nghỉ ngơi tích cực, dài ngắn khác nhau tùy mùa vụ cụ thể từng ngành nghề để bù lại thời gian lao động cực nhọc. Và bài thơ này đã nêu lên cụ thể về vấn đề ấy.
19.Đất thiếu trồng dừa đất thừa trồng cau
Đây là kinh nghiệm mà ông cha ta đã để lại cho con cháu, một sự quan sát rất tinh tế của người xưa.
20.Qua giêng hết năm qua rằm hết tháng
Ý muốn nói qua giêng là qua những ngày lễ nghỉ tết của dân tộc ta thì con người lại phải đi làm vất vả, còn qua rằm là ngày 15 đã nữa tháng phóng đại thành hết tháng ám chỉ sự nhanh chóng.
thời tiết :
-Đầu năm sương muối ,cuối nam gió nồm
-Ráng vàng thì nắng ráng trắng thì mưa...
trồng trọt
-Nhai kĩ no lâu cày sâu tốt lúa
-Đất thiếu trồng dừa đất thừa trồng cau...
chăn nuôi
-Giàu nuôi lợn nái lụi bại nuôi bồ câu
-Bán gà kiêng ngày gió bán chó kiêng ngày mưa...
giá trị con người
-Một mặt người bằng mười mặt của
-Đói cho sạch, rách cho thơm
-Người là vàng của là ngãi...
Ngày tháng mười chưa cười đã tối. Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ. Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt. Tấc đất, tấc vàng. Nhất canh tri, nhị canh viên, tam canh điền. Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Nhất thì, nhì thục.
Một số câu tục ngữ nói về kinh nghiệm thời tiết, chăn nuôi, trồng trọt và nói về giá trị của con người:
+ Tháng bảy kiến bò chỉ lo lại lụt
+ Tấc đất tấc vàng
+ Một mặt người bằng mười mặt của
+ Thương người như thể thương thân
+ Nhất thì, nhì thục
+ Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền
+ Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
+ Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ
+ Cái răng, cái tóc là góc con người
