Bài 9: Một nguồn sáng điểm S đặt tại tiêu điểm của một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 10 cm. Trên một màn đặt sau thấu kính một khoảng l = 20 cm, người ta thu được một vòng tròn sáng bán kính 3r. Hỏi phải dịch chuyển nguồn sáng S bao nhiêu và theo chiều nào để vòng tròn sáng trên màn có bán kính r ? (Cho phép sử dụng trực tiếp công thức thấu kính, nhưng phải chứng minh).
Ảnh a: Chùm ló hội tụ tại điểm \(S'\) cho ảnh thật hứng đc sau màn.
\(\Rightarrow\dfrac{CD}{AB}=\dfrac{r}{3r}=\dfrac{1}{3}\)
Mà \(\dfrac{CD}{AB}=\dfrac{S'O}{S'S}=\dfrac{d_1'-20}{d_1'}=\dfrac{1}{3}\Rightarrow d_1'=30cm\)
Ảnh b: Chùm ló hội tụ tại điểm \(S'\) trước màn kính cho ảnh thật:
\(\Rightarrow\dfrac{CD}{AB}=\dfrac{r}{3r}=\dfrac{1}{3}\)
Mà \(\dfrac{CD}{AB}=\dfrac{S'O}{SO}=\dfrac{20-d_2'}{d_2'}=\dfrac{1}{3}\Rightarrow d_2'=15cm\)
Vậy có hai cách dịch chuyển S để thỏa mãn theo ycbt.
Ảnh a: Chùm ló hội tụ tại điểm S′S′ cho ảnh thật hứng đc sau màn.
⇒CDAB=r3r=13⇒ABCD=3rr=31
Mà CDAB=S′OS′S=d1′−20d1′=13⇒d1′=30cmABCD=S′SS′O=d1′d1′−20=31⇒d1′=30cm
Ảnh b: Chùm ló hội tụ tại điểm S′S′ trước màn kính cho ảnh thật:
⇒CDAB=r3r=13⇒ABCD=3rr=31
Mà CDAB=S′OSO=20−d2′d2′=13⇒d2′=15cmABCD=SOS′O=d2′20−d2′=31⇒d2′=15cm
Vậy có hai cách dịch chuyển S để thỏa mãn theo ycbt.
Vậy có hai cách dịch chuyển S để thỏa mãn theo ycbt.
