Nam Cao là một nhà văn hiện thực tiêu biểu mà một trong những đề tài mà ông hướng tới đó là về những người nông dân khổ cực. Một trong những truyện viết rất thành công về nỗi khổ của người nông dân đó là truyện ngắn “Lão Hạc”. Đọc truyện ngắn, người đọc thấy vừa thương lại vừa mến nhân vật Lão Hạc- một ông lão nhiều khổ đau.
Ấn tượng đầu tiên của bạn đọc về Lão Hạc đó là một ông lão đáng thương tội nghiệp vì hoàn cảnh. Vợ ông đã mất, anh con trai vì gia cảnh mà bỏ đi đồn điền cao su, lão ở nhà với con chó Vàng bầu bạn cùng mảnh vườn mà lão để lại cho con. Thế nhưng vì hoàn cảnh nghèo túng, mất mùa liên miên mấy năm, lão lại mới ốm dậy, sức khỏe kém, không thể đi làm thuê như trước, lão đành phải bán con chó, người bạn duy nhất của mình rồi lại phải gửi mảnh vườn và tiền cho ông Giáo để bản thân không ăn vào mảnh vườn có ý để lại cho con. Lão đang rơi vào hoàn cảnh hết sức đánh thương.
Ấn tượng tiếp theo về lão Hạc đó là lão là một người lương thiện. Lão thương con chó Vàng vô cùng, phải bán nó đi là một niềm bất hạnh đối với lão. Cứ tưởng tượng đến cảnh mà “Mặt lão đột nhiên co dúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít” và cách mà lão kể chuyện bán chó với ông giáo thì cũng đủ hiểu lão đau đớn thế nào khi phải bán đi con chó, lão thấy mình ác khi lừa một con chó như vậy. Điều ấy khiến cho người đọc yêu quý lão vô cùng.
Và trên tất cả, lão Hạc là một người nông dân tự trọng vô cùng. Lão tuy nghèo nhưng lão cố đi làm những việc mình có thể để kiếm miếng ăn, không ăn không của ai bao giờ, càng không bao giờ nghĩ đến làm chuyện bất lương. Ngay cả ông giáo là người hàng xóm vô cùng thân thiết của Lão mà lão cũng không bao giờ chịu nhận sự giúp đỡ của ông. Đỉnh cao của lòng tự trọng của lão Hạc đó là lão tự tử để giữ lòng trong sạch. Tuy rằng nghèo, đã không thể kiếm ra gì để ăn nhưng lão không giống như Binh Tư nghĩ sẽ trở nên tha hóa mà cho dù trong hoàn cảnh nào, lão cũng quyết giữ lấy thiên lương trong sạch của mình, tuy rằng lão phải trả bằng cái giá rất đắt, trả bằng mạng sống của mình, vì lão biết, nếu còn sống tiếp, lão chỉ có thể làm nghề ăn trộm giống với Binh Tư và lão chọn cái chết để không bao giờ rơi vào hoàn cảnh ấy. Chúng ta thương biết bao cái cảnh: “Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị giật mạnh một cái, nẩy lên. Hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi đè lên người lão. Lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết”. Lão đã chết đau đớn có lẽ là muốn chuộc lỗi cho con chó Vàng chăng? Tình cảnh ấy thật khiến cho người ta vừa thương xót mà lại vừa cảm thấy cuộc đời này thật không đến nỗi quá đáng buồn bởi còn có những người tự trọng và lương thiện như lão Hạc.
Lão Hạc thật là một người nông dân lương thiện nhưng số phận thì khổ đau. Đây chính là số phận chung của những người nông dân trước cách mạng tháng Tám. Những số phận ấy khiến cho người ta phải thương xót biết chừng nào nhưng lại yêu quý bởi họ không bao giờ đánh mất đi phẩm chất tốt đẹp của mình dù trong bất kì hoàn cảnh nào.
+ Mở bài:
– Giới thiệu đôi nét về tác giả Nam Cao: Sinh ra và lớn lên ở miền quê nên trong văn của ông thường nhắc tới những người nông dân. Qua văn của Nam Cao hình ảnh người nông dân Việt Nam Trước và sau cách mạng tháng Tám 1945 hiện lên rõ nét, chân thực nhất.
– Truyện ngắn “Lão Hạc” là một truyện ngắn hay mà nhà văn Nam Cao đã viết tặng người nông dân. Qua tác phẩm này tác giả muốn tố cáo tội ác của chế độ phong kiến.
+ Thân bài:
– Phác họa về hình ảnh Lão Hạc một người đàn ông hơn 60 tuổi cũng như bao người đàn ông nông dân Việt Nam
– Hoàn cảnh gia đình của nhân vật Lão Hạc như thế nào? Ông có những đặc điểm tính cách như thế nào?
– Cuộc sống đói khổ lão ăn khoai, ăn hết khoai lão ăn củ chuối cái gì có thể ăn mà không chết thì lão ăn. Nhưng lão vẫn cầm cự được dù cái đói cái khổ luôn bủa vây xung quanh lão
– Phân tích tình cảm của Lão Hạc dành cho con chó của mình như thế nào? Lão thường gọi con chó bằng những tình cảm thương mến như cha đối với con.
– Lão Hạc là mẫu người chuẩn mực về đạo đức trong xã hội lúc bấy giờ. Một xã hội tha hóa về đạo đức và lối sống người ta thờ ơ với nỗi đau của người xung quanh mình.
Hình ảnh Lão Hạc trong tác phẩm của Nam Cao – Phản ánh tội ác của xã hội, một xã hội mà bọn cường hào ác bá, bọn địa chủ chỉ nhăm nhăm vơ vét cho bản thân mình tìm cách cướp đoạt của người dân khốn khổ để thỏa mãn mình.
– Phân tích nguyên nhân cái chết của Lão Hạc, cần nói rõ được cái chết của lão là do xã hội xô đẩy lão đến bước đường cùng. Tố cáo tội ác của chế độ một lần nữa.
– Phân tích về con đường tìm cách chất của Lão Hạc trước lúc chết lão đi tìm bả chó lão tìm đến Binh Tư một tên chuyên trộm cắp vặt của người khác, để xin bả chó tự giải thoát mình.
– Khái quát nhân vật Lão Hạc cũng là người cha điển hình trong văn học Việt Nam bởi lão là người yêu thương con trai mình hết mực. Lão làm gì thì làm vẫn luôn nhớ tới đứa con đang ở nơi xa.
– Lão Hạc còn là người có lòng tự trọng, tự tôn rất cao, cũng là người biết tiên đoán mọi việc trước khi chết lão còn sang nhà thầy giáo gửi gắm thư từ giấy tờ nhà và tiền bạc.
– Tác giả Nam Cao đã viết một cách rất chân thành, mộc mạc, chính lối viết giản dị mộc mạc đó đã xây dựng hình tượng Lão Hạc vừa gần gũi người dân vừa không kém phần bi tráng. Bi tráng trong cốt cách của nhân vật, còn giản dị trong lối sống. Từ ngữ nhà văn sử dụng trong tác phẩm sinh động, ấn tượng, giàu tính tạo hình và hết sức gợi cảm.
+ Kết bài:
– Qua nhân vật lão Hạc, nhà văn muốn lên án tội ác của chế độ cũ của chiến tranh đã làm con người Việt Nam khi đó một cổ hai tròng quá đáng thương .
– Đồng thời nó cũng thể hiện cái nhìn nhân sinh quan của tác giả với cuộc sống đó là một cái nhìn giàu lòng nhân văn, nhân đạo biết chia sẻ với nỗi khốn khổ của người dân xung quanh mình.
