Tham khảo
Nói về văn hóa tâm linh của người Việt không thể không nhắc đến những đền chùa cổ kính, linh thiêng. Nơi để con người ta bày tỏ niềm thành kính, sự biết ơn với những người xưa. Một trong những ngôi chùa cổ, nổi tiếng của nước ta là chùa Hương - danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa và tín ngưỡng của Việt Nam. Quần thể Hương Sơn nằm ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội. Quần thể văn hóa nổi tiếng bậc nhất này nằm trải dài ven bờ sông Đáy với nhiều động, đền, chùa khác nhau. Trung tâm đó là chùa Hương nằm tại động Hương Tích.
Hội chùa Hương là một trong những lễ hội lớn nhất ở miền Bắc nước ta, mỗi năm thu hút đến hàng triệu du khách cùng phật tử khắp mọi miền tổ quốc đổ về trẩy hội, thăm quan và dâng hương kính phật. Cứ mỗi độ xuân về, hoa mơ nở trắng núi rừng Hương Sơn thì cũng là lúc dòng người hành hương tụ hội về nơi đây. Lễ hội bắt đầu từ ngày mồng sáu tháng giêng âm lịch hằng năm, kết thúc vào khoảng hạ tuần tháng ba âm lịch. Đỉnh cao của lễ hội là từ ngày rằm tháng giêng đến 18 tháng 2 âm lịch. Đây là ngày lễ khai sơn của địa phương nhưng ngày nay nghi lễ khai sơn được hiểu theo nghĩa mở, tức là mở cửa chùa.
Lễ hội chùa Hương là sự kết hợp hài hòa giữa đạo giáo, Phật giáo và Nho giáo. Khai mạc lễ trẩy hội là tiết mục múa lân nghệ thuật như muốn thay lời kính chào đầy hiếu khách của bà con Hương Sơn cũng như trụ trì, tăng ni gửi đến các Phật tử gần xa đến nơi đây. Tiếp đó là lễ chính thức. Phần lễ của lễ hội diễn ra một cách đơn giản. Người đi dâng lễ chỉ chuẩn bị một ít nhang đèn, hoa quả và đồ ăn chay đặt lên điện thờ, thắp nén hương thơm, thành tâm khấn vái. Trong suốt lễ hội, định kỳ sẽ có các vị trụ trì thay nhau gõ mõ tụng kinh tại các chùa, miếu, đền. Tại các bàn thờ thánh lúc nào cũng nghi ngút khói hương và có người trông nom đèn dầu, nhang khói. Phần hội của lễ hội chùa Hương gồm có lễ rước và lễ văn. Người làng dinh kiệu tới nhà ông soạn văn tế, rước bản văn ra đền để chủ tế trịnh trọng đọc, điều khiển các bô lão của làng làm lễ tế rước các vị thần làng. Sau đó là các hoạt động vui chơi độc đáo bên ngoài như đua thuyền, rước rồng, hát chèo, hát văn... Có thể thấy, cả phần lễ và phần hội của lễ hội đều mang đến cảm giác yên bình, không quá nô nức, ồn ào và vẫn giữ được không khí thanh tịnh chốn cửa Phật.
Nét đẹp của chùa Hương không chỉ ở những kiến trúc cổ kính mà còn ở những giá trị văn hóa tâm linh, lịch sử của dân tộc từ xưa đến nay. Với những giá trị đó, chùa Hương chính là niềm tự hào của người dân Hà Nội nói riêng và người Việt Nam nói chung. Đến với chùa Hương là đến với sự thanh bình, sống chậm lại để cảm nhận sự nhẹ nhõm trong tâm hồn, buông bỏ hết những áp lực, những lo toan bộn bề trong cuộc sống ngoài kia. Giờ đây, chùa Hương đã và đang đóng góp một phần không nhỏ vào ngành du lịch nước nhà cũng như mang lại nguồn lợi không nhỏ cho người dân, giúp đất nước tăng trưởng, phát triển một cách toàn diện.
