Trong bối cảnh hiện tại nhất là thi cử đang có vấn đề thì việc để tỷ lệ tốt nghiệp năm 2019 thấp dưới 70% như năm 2007 là một điều khó có thể xảy ra.
Việc điều chỉnh tỷ lệ phần trăm quá bán vào bài thi thpt quốc gia đang là mối quan tâm của hàng nghìn học sinh theo học lớp 12 năm nay. Theo đó thay vì tính điểm xét tốt nghiệp dựa vào 50% điểm trung bình lớp 12 và 50% điểm của kỳ thi thpt quốc gia như các năm trước. Năm 2019 công thức tính tốt nghiệp được thay đổi khác hẳn. Dự kiến, điểm xét tốt nghiệp THPT gồm 70% điểm trung bình các bài thi THPT quốc gia dùng để xét tốt nghiệp THPT + 30% điểm trung bình cả năm lớp 12 của thí sinh + điểm ưu tiên, khuyến khích (nếu có).
Việc thay đổi công thức xét tốt nghiệp năm 2019 nhằm mục đích đưa việc đánh giá và công nhận tốt nghiệp, mục đích của kỳ thi thpt quốc gia về đúng tên gọi của nó theo chủ trương của Bộ GD&ĐT.
Nguyên nhân chính của việc này được cho rằng: “bấy lâu nay việc lấy điểm học bạ trung bình lớp 12 vào xét công nhận tốt nghiệp dường như là chiếc phao cứu sinh cho học sinh. Nhiều học sinh thậm chí điểm thi thpt quốc gia hàng năm dưới trung bình nhưng vẫn có thể tốt nghiệp nhờ vào điểm tổng kết trung bình năm lớp 12 cao. Khi mà việc đánh giá điểm ở các bậc học là một dấu hỏi lớn?
Theo thống kê ở 4 kỳ thi thpt quốc gia diễn ra từ năm 2014 cho đến năm vừa qua 2018. Việc xét tốt nghiệp THPT gồm 50% điểm trung bình các bài thi THPT quốc gia dùng để xét tốt nghiệp THPT + 50% điểm trung bình cả năm lớp 12 + điểm ưu tiên, khuyến khích (nếu có). Với công thức này, tỉ lệ tốt nghiệp THPT của cả nước đều trên 90%, thậm chí ở kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2014 đạt đến mức 99,09%.
Ở mặt ngược lại, nếu như chỉ dựa vào điểm của bài thi thpt quốc gia để xét tuyển tốt nghiệp trong 2 năm gần đây (2017, 2018) thì tỉ lệ tốt nghiệp của cả nước chỉ đạt gần 60% ở năm 2017 và chưa đến 50% ở năm 2018 (do đề thi năm 2018 khó hơn). Điều này cho thấy rõ điểm tổng kết năm 12 quyết định lớn như nào trong quá trình xét và công nhận tốt nghiệp.
Việc điều chỉnh kiến thức trong đề thi cũng như thay đổi công thức xét tốt nghiệp nhằm mục đích siết chặt kỳ thi thpt quốc gia năm 2019, điều này không có nghĩa tỷ lệ tốt nghiệp năm nay sẽ giảm. Dự báo sẽ khó có tỷ lệ tốt nghiệp đẹp của các tỉnh như những năm gần đây, 98% 99% thậm chí gần như tuyệt đối.
Tuy nhiên cũng theo các chuyên gia giáo dục, ở thời điểm hiện tại Bộ GD&ĐT sẽ không dám “nổ một quả bom” tương tự như năm 2007 để tỉ lệ tốt nghiệp giảm xuống dưới 70%, có 3 yếu tố để có thể dự đoán tỉ lệ tốt nghiệp 2019 tuy có thể giảm nhưng chỉ giảm ít, thậm chí vẫn ở mức trên 90%.
Một là như đã công bố, đề thi năm 2019 sẽ chỉ chủ yếu nằm trong chương trình lớp 12 và ở mức độ dễ hơn để đáp ứng mục tiêu xét tốt nghiệp THPT.
Hai là điểm khuyến khích và điểm ưu tiên vẫn tiếp tục được áp dụng và ba là, theo xu thế “nước lên thuyền lên”, nhiều trường THPT sẽ nâng điểm trung bình cả năm lớp 12 của học sinh lên cao hơn nữa.
Bộ GD-ĐT còn đang lắng nghe để quyết định tỉ lệ chính thức cuối cùng của điểm thi THPT quốc gia và điểm trung bình năm lớp 12. Do đó sắp tới chắc chắn Bộ sẽ có những công bố chính thức mà học sinh đáng lưu tâm các mục như, công thức xét và công nhận tốt nghiệp năm 2019, điểm liệt thi thpt quốc gia năm 2019 và giới hạn nội dung ôn thi thpt quốc gia của các năm học 10,11,12.