Nước Đại việt ta (trích Bình Ngô đại cáo)

NƯỚC ĐẠI VIỆT TA

(Trích Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)

I. Tìm hiểu chú thích

a. Tác giả

- Nguyễn Trãi (1380-1442) là nhà yêu nước, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới.

- Văn chính luận có vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp thơ văn NT.

b. Tác phẩm

*Thể loại : Cáo là thể văn nghị luận cổ do vua chúa hoặc thủ lĩnh viết để trình bày chủ trương hay công bố kết quả một sự nghiệp.

* Hoàn cảnh ra đời : Bài cáo này do Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết sau khi cuộc kháng chiến chống quân Minh thắng lợi, công bố 7-12-1428.

* Vị trí đoạn trích: là phần đầu bài Bình Ngô địa cáo.

* Bố cục : 2 phần

- Nêu nguyên lí nhân nghĩa.

- Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt.

- Nêu luận đề chính nghĩa

- Vạch rõ tội ác của kẻ thù

- Kể lại quá trình k/c

- Tuyên bố chiến thắng và nêu cao chính nghĩa.

II. Tìm hiểu văn bản

1. Tư tưởng nhân nghĩa

Việc nhân nghĩa .....yên dân

Quân điếu phạt.......

- Yên dân là làm cho dân có cuộc sống yên ổn, thái bình. Muốn yên dân phải diệt trừ thế lực bạo tàn (giặc Minh)

-> Nhân nghĩa là lo cho dân, vì dân -> tư tưởng rất tiến bộ của Nguyễn Trãi.

2. Chân lí về chủ quyền dân tộc:

- ...nước Đại Việt ta

...xưng nền văn hiến đã lâu

-> nền văn hiến lâu đời.

- Núi sông bờ cõi đã chia

-> Có lãnh thổ riêng

- Phong tục Bắc Nam...

-> Có phong tục tập quán riêng

- Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần…

-> Có lịch sử riêng

NT : từ ngữ mang tính khẳng định , văn biền ngẫu đối xứng như một cách so sánh sự ngang hàng  của dân tộc ta với  các triều đại Trung Hoa.

-> Thể hiện ý thức dân tộc, niềm tự hào dân tộc sâu sắc.

=> Lời tuyên ngôn độc lập của dân tộc.

3. Chứng cớ lịch sử làm sáng tỏ nguyên lí nhân nghĩa và chân lí độc lập

- Lưu Cung...thất bại

Triệu Tiết…tiêu vong

Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô.

Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.

-> Câu văn biền ngẫu làm nổi bật chiến công của ta và thất bại của địch.

-> Niềm tự hào về truyền thống đấu tranh vẻ vang của dân tộc ta.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật:

- Ngôn ngữ khẳng định,  kết hợp lí lẽ và thực tiễn.

- Sử dụng câu văn biền ngẫu tạo sự nhịp nhàng, cân đối.

- Biện pháp liệt kê, so sánh.

- Trình tự lập luận chặt chẽ, chứng cứ hùng hồn, lời văn trang trọng, tự hào.

2- Nội dung :

 - Đoạn trích là lời tuyên ngôn độc lập đầy tự hào của dân tộc Việt Nam.