Nội dung lý thuyết
a. Ý chí vượt khó là gì?
- Ý chí vượt khó là sức mạnh tinh thần, là sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân để vượt qua những trở ngại, thử thách nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Nó không chỉ là mong muốn thành công, mà là hành động kiên trì, bền bỉ ngay cả khi đối mặt với sự lười biếng, nản lòng hay những cám dỗ nhất thời.
- Ví dụ: Khi em gặp một bài toán rất khó, thay vì bỏ cuộc ngay, em vẫn kiên trì suy nghĩ, thử nhiều cách giải khác nhau hoặc tìm kiếm sự trợ giúp để giải bằng được. Đó chính là biểu hiện của ý chí vượt khó.
b. Vì sao cần rèn luyện ý chí vượt khó?
- Ý chí vượt khó là một trong những phẩm chất quan trọng nhất giúp chúng ta thành công trong cuộc sống.
+ Giúp vượt qua trở ngại: Cuộc sống và học tập luôn có những khó khăn. Ý chí mạnh mẽ sẽ là động lực giúp em không lùi bước mà tìm cách vượt qua.
+ Giúp đạt được mục tiêu: Những mục tiêu lớn lao thường đòi hỏi sự nỗ lực lâu dài và bền bỉ. Ý chí vượt khó giúp em duy trì sự cố gắng đó cho đến khi đạt được thành quả.
+ Rèn luyện bản lĩnh và sự tự tin: Mỗi lần vượt qua được một khó khăn bằng chính nỗ lực của mình, em sẽ trở nên mạnh mẽ, bản lĩnh và tự tin hơn vào khả năng của bản thân.
- Ví dụ: Việc em kiên trì tập luyện một môn thể thao khó, dù ban đầu rất vất vả, nhưng khi em thực hiện được những động tác khó, em sẽ cảm thấy rất tự hào và tin rằng mình có thể làm được nhiều điều hơn nữa.
a. Đóng vai xử lí tình huống
Bây giờ, em hãy thử đặt mình vào các tình huống sau và suy nghĩ cách thể hiện ý chí vượt khó để đưa ra quyết định đúng đắn.
- Tình huống 1 (Rửa bát):

+ Phân tích: Em đang đối mặt với sự lười biếng và muốn trì hoãn công việc đã hứa. Đây là lúc cần dùng ý chí để chiến thắng sự ngại ngần.
+ Cách thuyết phục bản thân: Em cần đưa ra các lý do để hành động ngay. Ví dụ: "Mình đã hứa với mẹ rồi, phải giữ lời hứa", "Rửa bát ngay bây giờ thì lát nữa sẽ có nhiều thời gian rảnh hơn để nghỉ ngơi", "Để bát đĩa bẩn lâu sẽ không vệ sinh và khó rửa hơn", "Hoàn thành công việc giúp mẹ cũng là thể hiện trách nhiệm của mình".
- Tình huống 2 (Làm bài tập):

+ Phân tích: Em đang đứng trước lựa chọn giữa việc đi chơi ngay lập tức (bằng cách gian lận) và việc nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ học tập (dù tốn thời gian hơn). Lòng tự trọng và ý chí vượt khó sẽ giúp em đưa ra quyết định đúng.
+ Cách xử lý thể hiện ý chí: Em nên quyết định từ chối việc xem lời giải và kiên trì tự mình giải bài tập. Ví dụ: "Không được, mình phải tự làm thì mới hiểu bài và tiến bộ được. Dù có mất thêm thời gian nhưng mình sẽ cố gắng hoàn thành". Việc tự mình vượt qua bài khó sẽ mang lại niềm vui và sự tự tin lớn hơn nhiều.
- Tình huống 3 (Ăn món không tốt cho sức khỏe):

+ Phân tích: Em đang đối mặt với sự cám dỗ của món ăn ngon nhưng lại đi ngược lại lời khuyên của bác sĩ và mục tiêu giữ gìn sức khỏe. Đây là lúc cần ý chí để kiểm soát bản thân.
+ Cách xử lý thể hiện ý chí: Em nên nhớ lại lời dặn của bác sĩ và nghĩ đến lợi ích sức khỏe lâu dài để từ chối món ăn đó. Ví dụ: "Món này ngon thật nhưng bác sĩ đã dặn mình không nên ăn. Mình phải cố gắng kiềm chế để đảm bảo sức khỏe".
b. Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân
- Cuối cùng, em hãy suy ngẫm và chia sẻ về những tình huống mà nhờ có sự nỗ lực và ý chí, em đã vượt qua được khó khăn để hoàn thành công việc hoặc đạt được một mục tiêu nào đó.
- Em có thể chia sẻ dựa trên các gợi ý sau:
+ Khó khăn em đã gặp phải là gì?
Ví dụ: "Em đã gặp rất nhiều khó khăn khi mới bắt đầu học bơi vì em sợ nước".
+ Em đã nỗ lực và dùng ý chí để vượt qua như thế nào?
Ví dụ: "Dù rất sợ nhưng em vẫn cố gắng đi học đều đặn, lắng nghe thầy hướng dẫn và tập luyện từng động tác nhỏ mỗi ngày".
+ Kết quả em đạt được là gì và em cảm thấy thế nào?
Ví dụ: "Sau hai tháng kiên trì, em đã biết bơi. Em cảm thấy rất vui và tự hào vì đã chiến thắng được nỗi sợ của bản thân".