Nhiệm vụ 7: Thể hiện sự chủ động của bản thân trong môi trường học tập, giao tiếp khác nhau

1. TÌM HIỂU VỀ SỰ CHỦ ĐỘNG

a. Sự chủ động là gì?

- Sự chủ động là khả năng bạn tự mình nhận ra những việc cần làm, những vấn đề cần giải quyết và hành động một cách tích cực, có trách nhiệm mà không cần đợi sự nhắc nhở hay yêu cầu từ người khác. Đó là thái độ làm chủ tình huống, luôn suy nghĩ trước một bước và sẵn sàng hành động vì lợi ích của bản thân và tập thể.

- Ví dụ: Khi thấy sân trường có rác, thay vì chờ bác lao công đến dọn, em tự mình nhặt và bỏ vào thùng rác. Đó chính là sự chủ động.

b. Vì sao cần rèn luyện sự chủ động?

- Sự chủ động là một phẩm chất vô cùng quan trọng, giúp em:

+ Nắm bắt cơ hội và giải quyết vấn đề hiệu quả: Người chủ động thường nhìn thấy cơ hội và vấn đề sớm hơn người khác, từ đó có thể hành động kịp thời để đạt được kết quả tốt hoặc ngăn chặn những hậu quả xấu.

+ Phát triển bản thân: Sự chủ động thúc đẩy em không ngừng học hỏi, tìm tòi và thử sức với những điều mới, giúp em trưởng thành và hoàn thiện hơn.

+ Xây dựng sự tin tưởng và tôn trọng: Một người luôn chủ động trong công việc và các mối quan hệ sẽ luôn được mọi người xung quanh tin tưởng, tôn trọng và đánh giá cao.

- Ví dụ: Trong học tập, một học sinh chủ động giơ tay phát biểu, chủ động tìm hiểu bài mới sẽ luôn được thầy cô đánh giá cao và có kết quả học tập tốt hơn. Trong cuộc sống, người chủ động hỏi han, giúp đỡ người khác sẽ luôn được yêu mến.

2. HƯỚNG DẪN RÈN LUYỆN SỰ CHỦ ĐỘNG

a. Đóng vai xử lí tình huống

Bây giờ, em hãy thử đặt mình vào các tình huống sau và suy nghĩ cách thể hiện sự chủ động của mình.

- Tình huống 1 (Đi học về muộn, nhà cửa lạnh tanh):

+ Phân tích: Em là người về nhà đầu tiên và thấy chưa có ai chuẩn bị bữa tối.

+ Cách thể hiện sự chủ động: Thay vì ngồi chờ, em nên bắt tay vào làm những việc mình có thể. Ví dụ, em có thể chủ động cắm nồi cơm, nhặt rau, hoặc dọn dẹp qua nhà cửa để phụ giúp bố mẹ.

- Tình huống 2 (Bà ốm, mẹ bận):

+ Phân tích: Bà đang cần người chăm sóc trong khi mẹ lại quá bận rộn.

+ Cách thể hiện sự chủ động: Em nên san sẻ gánh nặng với mẹ bằng cách đề nghị giúp đỡ. Ví dụ, em có thể nói: "Mẹ ơi, mẹ cứ đi làm đi ạ, để con ở nhà trông bà cho. Có việc gì con sẽ gọi mẹ ngay". Em cũng có thể chủ động hỏi han, lấy nước, lấy thuốc cho bà.

- Tình huống 3 (Bạn B. không hiểu bài):

+ Phân tích: Bạn B. đang gặp khó khăn trong học tập nhưng lại ngại hỏi.

+ Cách thể hiện sự chủ động: Em nên thể hiện sự quan tâm và đề nghị giúp đỡ bạn. Ví dụ, em có thể đến gần và nói nhỏ với bạn: "Phần này hơi khó hiểu nhỉ. Hay là giờ ra chơi tớ giảng lại cho cậu nghe nhé?".

- Tình huống 4 (Bạn T. buồn bã, ít nói):

+ Phân tích: Bạn T. có thể đang gặp chuyện buồn hoặc khó khăn nào đó.

+ Cách thể hiện sự chủ động: Em nên thể hiện sự quan tâm, hỏi han bạn một cách tế nhị. Ví dụ, em có thể lại gần và hỏi: "T. ơi, mấy hôm nay tớ thấy cậu có vẻ không vui. Cậu có chuyện gì muốn chia sẻ với tớ không?".

- Tình huống 5 (Đi làm thiện nguyện ở nơi lạ):

+ Phân tích: Nhóm em sắp đến một địa điểm mới lạ, chưa có nhiều thông tin.

+ Cách thể hiện sự chủ động: Thay vì chờ đợi, em và nhóm nên chủ động tìm hiểu trước. Ví dụ, em có thể đề xuất: "Hay là chúng mình lên mạng tìm hiểu trước về văn hóa và đường đi đến đó nhỉ? Mình cũng có thể liên hệ trước với người phụ trách ở địa phương để hỏi thêm thông tin".

b. Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân

- Cuối cùng, em hãy suy nghĩ và chia sẻ với thầy cô, các bạn về những cách mà em đã chủ động trong môi trường học tập và giao tiếp hàng ngày.

- Em có thể chia sẻ dựa trên các gợi ý sau:

+ Em đã chủ động làm quen với bạn mới như thế nào?

+ Em đã chủ động giúp đỡ bạn bè hoặc thầy cô trong những việc gì?

+ Em đã chủ động tìm hiểu kiến thức mới hoặc tham gia các hoạt động ngoại khóa ra sao?

+ Việc thể hiện sự chủ động đã mang lại cho em những kết quả và cảm xúc tích cực nào?