Nhiệm vụ 4: Thể hiện sự tự chủ để đạt được các mục tiêu đặt ra

1. TÌM HIỂU VỀ SỰ TỰ CHỦ TRONG VIỆC ĐẠT MỤC TIÊU

a. Sự tự chủ trong việc đạt mục tiêu là gì?

- Sự tự chủ trong việc đạt mục tiêu là khả năng bạn tự mình xác định rõ điều mình muốn hướng tới, lập ra kế hoạch hành động cụ thể, chủ động thực hiện kế hoạch đó và kiên trì vượt qua khó khăn để đạt được kết quả mong muốn. Người có sự tự chủ không chờ đợi sự thúc ép từ bên ngoài mà tự mình làm chủ quá trình phấn đấu của bản thân.

- Ví dụ: Thay vì đợi bố mẹ nhắc nhở, em tự đặt mục tiêu phải đạt điểm 8 môn Anh văn trong kỳ thi tới và tự lập ra lịch học từ vựng mỗi ngày. Đó chính là sự tự chủ trong việc đạt mục tiêu học tập.

b. Vì sao sự tự chủ lại quan trọng để đạt mục tiêu?

- Sự tự chủ là yếu tố then chốt quyết định việc bạn có thể biến mục tiêu thành hiện thực hay không.

+ Giúp xác định hướng đi rõ ràng: Khi tự chủ đặt ra mục tiêu, bạn sẽ biết mình cần phải đi đâu và làm gì, tránh được sự mông lung, mất phương hướng.

+ Tạo động lực nội tại mạnh mẽ: Mục tiêu do chính mình đặt ra sẽ tạo ra động lực lớn hơn nhiều so với các mục tiêu bị áp đặt từ bên ngoài.

+ Nâng cao khả năng giải quyết vấn đề: Quá trình tự chủ thực hiện kế hoạch giúp bạn rèn luyện khả năng đối mặt và tự tìm cách vượt qua các khó khăn, thử thách.

+ Mang lại sự tự tin và hài lòng: Khi tự mình nỗ lực và đạt được mục tiêu, bạn sẽ cảm thấy vô cùng tự tin vào năng lực của bản thân và hài lòng với thành quả đạt được.

- Ví dụ: Khi em tự đặt mục tiêu và kiên trì tập luyện để chạy được 5km, cảm giác tự hào khi hoàn thành mục tiêu đó sẽ lớn hơn nhiều so với việc bị bắt buộc phải chạy.

2. HƯỚNG DẪN RÈN LUYỆN SỰ TỰ CHỦ ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU

a. Trao đổi về cách thể hiện sự tự chủ

Em hãy cùng các bạn thảo luận về những cách cụ thể để thể hiện sự tự chủ trong quá trình phấn đấu đạt mục tiêu.

- Tự đặt ra mục tiêu học tập: Chủ động xác định những kết quả mình muốn đạt được trong từng môn học, từng học kỳ.

- Tự lập kế hoạch để hiện thực hoá mục tiêu: Vạch ra các bước đi cụ thể, thời gian biểu rõ ràng để thực hiện mục tiêu đó.

- Tự đưa ra các cách và điều kiện để có thể đạt mục tiêu: Suy nghĩ về những phương pháp học tập hiệu quả, những nguồn tài liệu cần thiết.

- Tự chủ trong giải quyết vấn đề, tự tin vào khả năng giải quyết của mình: Khi gặp khó khăn, không nản lòng mà bình tĩnh phân tích và tự tìm cách vượt qua.

- Tự nắm bắt cơ hội học tập: Chủ động tìm kiếm và tham gia các hoạt động học tập, ngoại khóa bổ ích.

- Tự điều chỉnh bản thân, làm chủ cảm xúc, ứng xử,...: Biết cách kiểm soát cảm xúc tiêu cực (như chán nản) và duy trì thái độ tích cực.

- Tự đánh giá mức độ đạt được mục tiêu học tập đề ra: Thường xuyên nhìn nhận lại quá trình để biết mình đã làm tốt điều gì và cần cải thiện điều gì.

- Tự quản lí bản thân, không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh: Giữ vững kế hoạch và mục tiêu của mình ngay cả khi có những yếu tố bên ngoài tác động (bạn bè rủ đi chơi...).

b. Đóng vai thể hiện sự tự chủ trong tình huống ra quyết định

Bây giờ, em hãy thử đóng vai bạn M. để thể hiện sự tự chủ trong tình huống khó khăn sau:

- Tình huống: M. là học sinh giỏi Toán, nhưng lại nhận được nhiều lời mời tham gia các đội tuyển khác nhau (Tin học, Toán, STEM). Để đảm bảo kết quả tốt nhất, M. chỉ muốn tham gia một môn.

- Cách thể hiện sự tự chủ của M.:

+ Lắng nghe và tôn trọng: M. cần lắng nghe và cảm ơn sự tin tưởng của các thầy cô và bạn bè. Ví dụ: "Con/Em cảm ơn cô/thầy và các bạn đã tin tưởng và muốn con tham gia đội tuyển ạ".

+ Phân tích tình hình: M. cần tự đánh giá lại năng lực, sở thích và mục tiêu của bản thân đối với từng môn học. Môn nào mình thực sự yêu thích nhất? Môn nào mình có khả năng đạt kết quả cao nhất?

+ Đưa ra quyết định: Dựa trên sự phân tích đó, M. cần đưa ra quyết định cuối cùng của mình. Ví dụ: "Sau khi suy nghĩ kỹ, con/em nhận thấy mình yêu thích và có khả năng tốt nhất ở môn Toán. Vì vậy, con/em xin phép được tập trung toàn bộ thời gian và sức lực cho đội tuyển Toán ạ".

+ Giải thích và mong sự thông cảm: M. cần giải thích rõ ràng lý do cho quyết định của mình và mong nhận được sự thông cảm từ các thầy cô và bạn bè ở các đội tuyển khác. Ví dụ: "Con/Em rất tiếc vì không thể tham gia cùng lúc nhiều đội tuyển, vì con/em lo rằng mình sẽ không thể đảm bảo kết quả tốt nhất cho tất cả các môn. Mong thầy/cô và các bạn hiểu cho con/em ạ".

c. Chia sẻ thêm các tình huống rèn luyện sự tự chủ

- Cuối cùng, em hãy suy nghĩ và chia sẻ thêm những tình huống khác trong học tập hoặc cuộc sống mà em đã hoặc có thể rèn luyện được sự tự chủ để đạt được mục tiêu của mình.

- Ví dụ: Tình huống em tự đặt mục tiêu phải đọc xong một cuốn sách dày trong một tuần và đã lập kế hoạch đọc mỗi ngày 50 trang; hoặc tình huống em quyết tâm dậy sớm tập thể dục mỗi ngày dù trời lạnh...