Nội dung lý thuyết
Đề bài : Trong "Chiếu dời đô", Lý Công Uẩn có viết : " Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này (Đại La) là thắng địa. Thât là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời". Hãy bình luận ?
Bài làm
Sau một năm lên làm vua, 1010, Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Đại La, sau đổi tên là Thăng Long. Đã hơn một nghìn năm trôi qua, Thăng Long - Hà Nội trở thành trái tim của đất nước Đại Việt, là nềm yêu mến, tự hào của dân tộc Việt Nam chúng ta.
Đọc phần 2 " Chiếu dời đô", ta vô cùng xúc động trước cách nói và cách viết của Lý Thái Tổ về sự thuận lợi của thành Đại La, nơi mà nhà vua dời đô đến đế xây dựng sự nghiệm lâu dài.
Lý Công Uẩn đã có một cái nhìn sáng suốt, sâu sắc và toàn diện về Đại La. Miền đất ấy không còn xa lại nữa, vốn là kinh đô cũ của Cao Vương. "Đại Việt sử kí toàn thư" cho biết Cao Vương là Cao Biền, Đô hộ sứ Giao Châu đã xây dựng thành Đại La vào năm 866.
Về vị trí địa lí, Đại La " ở vào nơi trung tâm trời đất...., đã đúng ngôi nam bắc đông tây", "lại tiện hướng nhìn sông dựa núi", "địa thế rộng mà bằng, đất đai mà cao thoáng". Là một vùng đất lí tưởng : " dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt' muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi".
Từ lời miêu tả, tác giả bài Chiếu đã dùng lối viết khẳng định và biểu cảm ca ngợi Đại La - kinh đô mới của Đại Việt là " thắng địa" của đất Việt ta, là " chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước", " là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời".
Cái nhìn của Lý Thái Tổ mang tầm chiến lược về Đại La - Thăng Long. Sau một nghìn năm, ta càng thấy rõ cách nhìn của nhà vua rất đúng đắn, sâu sắc.
Về nghệ thuật, "Chiếu dời đô" được viết bằng văn xuôi cổ, văn biến ngẫu. Ngôn ngữ trang trọng. Lời văn đẹp, giàu hình ảnh. Những vế đối chỉnh, gây ấn tượng : "Ở vào nơi trung tâm của trời đất; được cái thế rồng cuộn, hổ ngồi". Hoặc " địa hế rộng mà bằng, đất đai cao mà thoáng". Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm được kết hợp một cách hài hòa : "Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời"
Thăng Long - Hà Nội là trái tim Tổ quốc, nơi ngàn năm văn vật. Thăng Long - Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, quốc phòng, văn hóa của đất nước ta. Đọc "Chiếu dời đô", ta có thêm một cái nhìn sâu sắc, một tình yêu nồng hậu đối với Thăng Long mến yêu.
Nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết :
" Đêm đêm rì rần trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về..."
(Đất nước)
"Chiếu dời đô" là "tiếng đất" đang "rì rầm", đã và đang " vọng nói về" cùng với mỗi chúng ta trên đường đi tới ngày mai ấm no, hòa bình, ca hát.