''NGƯỜI DU HÀNH'' ĐÃ KHÁM PHÁ ĐƯỢC NHỮNG GÌ ?

Trước khi ''Người du hành'' đến được sao Mộc thì hành tinh lớn mà chúng ta nhìn thấy này chỉ là một điểm sáng trong bầu trời đêm như hàng triệu năm nay mà tổ tiên chúng ta đã nhìn thấy. Những số liệu mà ''Người du hành'' gửi về đã làm thay đổi tất cả và từ đó về sau sao Mộc trở thành một trong những mục tiêu thăm dò của con người. Từ những búc ảnh mà phi thuyền ''Người du hành'' số 2 gửi về có thể thấy được kỳ quan của vệ tinh số 2 sao Mộc mà lần đầu tiên nhân loại ghi lại được. Trong những bức ảnh này có thể nhìn thấy chi tiết đến độ rộng vài thước Anh, trên bề mặt vệ tinh số 2 này cái mà có người đã cho rằng giống như mạng lưới sông trên sao Hỏa là những đường thẳng và những đường cong ngang dọc cắt nhau tạo nên một mạng lưới rất phức tạp, chúng có thể là những gân núi hoặc những khe sâu và liệu chúng có giống với kết cấu tảng ghép của Trái Đất hay không? Theo kết quả xử lý của máy vi tính thì trên vệ tinh số 2 sao Mộc có một đặc trưng giống với hố sao băng nhưng hố sao băng này đã bị lấp đầy. Ngoài ra, việc xử lý trên máy vi tính cũng có tác dụng rất lớn với một phát hiện quan trọng khác của ''Người du hành'' đối với vệ tinh số 1 sao Mộc. Từ Trái Đất nhìn qua kính viễn vọng chúng ta có thể thấy vệ tinh này có ánh sáng rất kì lạ. Chúng ta biết lưu huỳnh đã từng thông qua một phương thức nào đó tràn ra bề mặt vệ tinh số 1 sao Mộc và bắn ra đến vòng mây lớn thể khí bao quanh sao Mộc và đây cũng là một trong những nguyên nhân mà ''Người du hành'' số 1 phải tiếp cận vệ tinh số 1 này. Ở một số chỗ trên vệ tinh số 1 giống như những miệng núi lửa, điều này rất khó khẳng định, sau đó một thành viên của tổ nhiệm vụ ''Người du hành'' đã dùng máy tính tăng cường đồ họa vùng rìa của vệ tinh số 1 sao Mộc để hằng tinh phía sau nó hiện rõ ra.

Ngày thứ tư sau khi ''Người du hành'' số 1 bay đến cận kề sao Mộc thì xuất hiện một cảnh tượng, cảnh tượng mà sau khi được phóng to lên có thể nhìn thấy ở góc phía trái có một vật hình trăng đầu tháng xuất hiện đúng vào chỗ được nghi ngờ là vị trí của núi lửa và trong thực tế cũng đúng là lần núi lửa đang phun. Đây là núi lửa hoạt động đầu tiên được phát hiện bên ngoài Trái Đất, về sau chúng ta còn phát hiện trên vệ tinh số 1 này có nhiều núi lửa trong đó có 9 núi lửa thường xuyên hoạt động và khoảng vài trăm núi lửa đã tắt. Khi núi lửa hoạt động, lưu huỳnh và các nguyên tố khác phun ra bên ngoài vệ tinh số 1 và đậy chính là câu trả lời tại sao xung quanh sao Mộc có một lớp mây lưu huỳnh. Dung nham tan ra thành những dòng sông nhỏ chảy khắp nơi và đây có thể là nguyên nhân làm cho vệ tinh này có màu sắc đặc biệt. Rất có thể dưới lòng đất có độ tuổi vài nghìn năm của vệ tinh này còn có một biển lưu huỳnh lỏng lớn mà núi lửa chính là cửa để lưu huỳnh phun ra.

Chúng ta biết được vòng sáng sao Thổ vào những năm 1980 theo các tư liệu mà ''Người du hành'' gửi về. Những tư liệu này đã tiết lộ bảy dải vòng của sao Thổ, trong mỗi dải vòng lại có hàng trăm vòng nhỏ. ''Người du hành'' đã ghi lại quá trình biến hóa thần bí này bất kể là nhỏ nhất và ghi chép lại từng vòng cũng như khoảng cách giữa chúng. Khe hở lớn nhất giữa các vòng mang tên Casini rộng 4.000km. Vòng sáng sao Thổ đến nay vẫn là một điều kì bí, chúng rất có thể là những mảnh vỡ nham thạch do ở sát sao Thổ nên không ngừng ngưng tụ lại thành vệ tinh và rất có thể vài trăm năm sau vòng sáng sao Thổ sẽ tan đi.

''Người du hành'' đã tiến hành quan sát sao Thổ và các vệ tinh của nó. Sao Thổ có 31 vệ tinh đã được phát hiện. Vệ tinh số 1 của nó là một trong những vệ tinh đặc biệt nhất được tạo thành do băng và nham thạch. Trên bề mặt của nó vẫn còn dấu vết của một hố thiên thạch và nếu như thiên thể tác giả của hố thiên thạch này lớn hơn một chút thì rất có thể vệ tinh số 1 này đã biến thành một vòng sáng sao Thổ rồi. Vệ tinh số 2 lớn gấp đôi nhưng cũng chỉ có 500km, bên trên là băng và rất có thể là do nước phía dưới tràn ra tạo thành. Vệ tinh số 3 có đường kính 400km và có một khe núi lớn, vệ tinh số 4 của nó cũng tương tự như vậy nhưng nó có nửa bán cầu đẹp hơn nửa bán cầu còn lại, bề mặt của nó có những dãy núi hình vòng và những khe nông bị băng tuyết che phủ. Vệ tinh số 8 có một nửa bán cầu có màu đen như than còn nửa bán cầu kia thì lại rất sáng. Vệ tinh nhỏ số 7 giống như một chiếc bánh hambơgơ. Vệ tinh lớn nhất của sao Thổ là vệ tinh số 6 lớn hơn cả sao Thủy, do nhà thiên văn học Huygens người Hà Lan phát hiện ra năm 1655, nó giống như Trái Đất thời kì đóng băng. Dù vệ tinh số 6 này bị mây che phủ nhưng ''Người du hành" vẫn thăm dò được ở đó có dấu vết của các phân tử hữu cơ - chính thứ hợp chất này đã tạo nên sự sống ngoài Trái Đất, tuy nhiên chúng ta chỉ có thể suy đoán còn đối với lớp mây dày đặc thì "Người du hành" cũng chẳng có cách nào phát hiện gì hơn được.

Sau khi bay qua sao Thổ "Người du hành" tiếp tục bay về phía sao Thiên Vương và sao Hải Vương. Máy thăm dò cũng tiếp tục gửi về Trái Đất diện mạo địa hình của các hành tinh này và thăm dò cấu tạo địa chất của chúng. Năm 1986, "Người du hành" số 2 cũng đã phát hiện ra sao Thiên Vương có tất cả 24 vệ tinh. Sao Hải Vương cũng được phát hiện có 11 vệ tinh. Cho đến hiện nay máy thăm dò của loài người vẫn chưa tới được sao Diêm Vương - sao xa nhất của hệ Mặt Trời.

Đọc truyện sau và trả lời các câu hỏi:

Đất quý, đất yêu

1. Ngày xưa, có hai người khách du lịch đến nước Ê-ti-ô-pi-a. Họ đi khắp đất nước thăm đường sá, núi đồi, sông ngòi. Vua nước Ê-ti-ô-pi-a mời họ vào cung điện, mở tiệc chiêu đãi và tặng họ nhiều vật quý. Sau đó vua sai một viên quan đưa khách xuống tàu. 

2. Lúc hai người khách định bước xuống tàu, viên quan bảo khách dừng lại, cởi giày ra. Ông sai người cạo sạch đất ở đế giày khách rồi mới để họ bước xuống tàu trở về nước. Hai người khách rất ngạc nhiên, hỏi :

  - Tại sao các ông lại phải làm như vậy ? Viên quan trả lời :

 - Đây là mảnh đất yêu quý của chúng tôi. Chúng tôi sinh ra ở đây, chết cũng ở đây. Trên mảnh đất này, chúng tôi trồng trọt, chăn nuôi. Đất Ê-ti-ô-pi-a là cha, là mẹ, là anh em ruột thịt của chúng tôi. Chúng tôi đã tiếp các ông như những khách quý. Nhà vua đã tặng các ông nhiều sản vật hiếm. Song đất Ê-ti-ô-pi-a đối với chúng tôi là thiêng liêng, cao quý nhất. Chúng tôi không thể để các ông mang đi, dù chỉ là một hạt cát nhỏ.  

3. Nghe những lời nói chân tình của viên quan, hai người khách càng thêm khâm phục tấm lòng yêu quý mảnh đất quê hương của người Ê-ti-ô- pi-a. - Ê-ti-ô-pi-a: Một nước ở phía đông bắc châu Phi. - Cung điện: nơi ở của vua. - Khâm phục: đánh giá cao và rất kính trọng.

Hai vị khách du lịch đã làm gì ở đất nước Ê-ti-ô-pi-a?

A. Họ ăn tất cả những món ngon ở nơi đây

B. Thăm đường sá, đồi núi, sông ngòi

C. Thăm con người và cuộc sống nơi đây

Trong dịp nghỉ hè năm học vừa rồi Bố Mẹ em đưa em đi chơi ở biển Nha Trang em rất vui và có nhiều ấn tượng sâu sắc.

Nha Trang là một vùng đất du lịch khá là nổi tiếng, với khí hậu mát mẻ và có đủ điều kiện để phát triển du lịch vì vậy đã thu hút mạnh mẽ những lượng khách trong và ngoài nước đến đây vui chơi và giải trí, những hình ảnh về biển ấn tượng nhất với em là những con sóng đánh làm cho nước xô vào bờ, những lúc thủy chiều lên, những gợn sóng lăn tăn ngoài biển đã tạo nên nhiều ảnh hưởng lớn trong tâm trí của người xem. Chắc hẳn khi ai đi qua miền đất này cũng có những ấn tượng rất đặc biệt bởi nó tạo nên những ảnh hưởng lớn đến lượng khách của chúng ta, những hình ảnh đó đã tạo nên những ấn tượng mạnh mẽ và điều đó đã thu hút tầm nhìn và sự chú ý của con người. Hình ảnh về một bờ biển thân thương đã tạo nên nhiều những ấn tượng lớn và nó đưa chúng ta đến những miền đất du lịch và tạo nên nhiều những dấu ấn sâu sắc.

Hình ảnh về một cảnh biển vào buổi sáng đẹp trời đã tạo nên những dấu ấn trong tâm hồn người xem, hình ảnh đó đã tạo nên cho chúng ta những ấn tượng sâu sắc, hình ảnh biển vào một buổi sáng đã tạo nên những dấu ấn nhẹ nhàng và tình cảm trong con người, hình ảnh đó đã tác động mạnh mẽ trong con người Việt Nam, hình ảnh về một bờ biển vào một buổi sáng bình minh đã tạo nên những dấu ấn sâu sắc, cảnh biển trong lành dưới ánh nắng ban mai, những hình ảnh về một buổi sáng trên biển thật mang dấu ấn tượng trưng trong hình ảnh của con người, những hình ảnh đó mang trong con người nhiều ấn tượng khi biển và con người hòa nhập với nhau nó đã đưa con người với những cảm xúc riêng và tiêu biểu cho một vùng thiên nhiên đẹp. Thiên nhiên ở vùng biển đã làm cho chúng ta không ngừng ngắm nó và tạo nên một vùng thiên nhiên rộng lớn hình ảnh đó đã làm cho chúng ta phát triển bản thân hơn khi những quang cảnh đó nổi bật trong tâm trí mỗi con người, hình ảnh về một vùng biển lộng lẫy đã tác động đến tâm trí của mỗi con người, hình ảnh về thiên nhiên đẹp đã tạo nên những cái nhìn sâu sắc trong tâm hồn của người xem.

Hình ảnh về một vùng biển đẹp đã tạo nên nhiều cung bậc trong tâm hồn của người đọc khi nó tác động trực tiếp đến tâm hồn của con người, những hình ảnh về một vùng biển nổi bật đó là những ấn tượng nhất, những hình ảnh đó mang dấu ấn ấn trong tâm hồn con người, hình ảnh đó đã mang cho con người những dấu ấn sâu sắc, vào những buổi sáng ban mai khi mặt trờ mới mọc con người ra biển ngắm cảnh thiên nhiên và con người rộng lớn, con người đông vui nhộn nhịp như một đàn ong vỡ tổ, hình ảnh đó đã tác động đến cảm xúc của con người, hình ảnh về một vùng biển đẹp với những con sóng dạt dào và những hình ảnh đó đã tác động mạnh mẽ trong tâm hồn người đọc hôm nay và mai sau khi đến nơi đây, hình ảnh đó đã tác động đến những khung cảnh thiên nhiên mang những ấn tượng sâu sắc, nhiều hình ảnh tạo nên những bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và nó đã làm cho chúng ta có nhiều khung cảnh đẹp để ngắm nhìn nó.

Những hình ảnh thiên nhiên đẹp tại một vùng biển đó đã tạo cho chúng ta nhiều những hình ảnh rộng lớn và mang những ấn tượng sâu sắc trong lòng người xem khi nó chưa đựng nhiều khung cảnh mang dấu ấn mạnh mẽ, những hình ảnh đó đã tạo nên những cảnh thiên nhiên trù phú, những núi cao và những dòng nước nhẹ trôi, hình ảnh đó đã tạo nên nhưng hình ảnh mang những ấn tượng mạnh mẽ khi con người đã đưa ra những lý tưởng lớn lao và nó mang những dấu ấn trong cách nhìn của tác giả về sự vật đó. Một vùng biển đã tạo nên nhiều ấn tượng đẹp trong tâm hồn của tôi, vào buổi sáng tôi có thể ngắm được cảnh mặt trời mọc ngoài biển, khi chiều tà ngắm những hình ảnh mặt trời xuống núi, và hình ảnh thủy triều lên đó là toàn bộ những hình ảnh đẹp và tạo nên những ấn tượng mạnh mẽ trong tâm hồn con người, nhiều những hình ảnh đó đã tạo nên những cung bậc cảm giác mong nhớ, khi ra về chúng ta cũng có thể hình dung và phát triển những cảm xúc mạnh mẽ trong con người mình.

Hình ảnh về một vùng đẹp đã tạo nên những cảm xúc đặc biệt trong tâm hồn tôi và gia đình, khi ra về tôi có cảm giác luyến tiếc về vùng đất nơi đây, đây là một vùng đất đẹp và nó tạo nên nhiều ấn tượng sâu sắc nhất trong tâm hồn của tôi, khi ra đi tôi mong ước sẽ có ngày được trở lại nơi đây để du lịch.

Những hình ảnh đó đã tạo nên những ấn tượng mạnh mẽ trong tâm hồn của tôi, những khoảnh khắc đó thật kì diệu và nó mang những ấn tượng trong quãng đời học sinh của tôi, tôi và bố mẹ đã có dịp đi chơi vui vẻ và hạnh phúc, những khoảng khắc đó in đậm trong tâm trí của em, em mong ước sẽ sớm ngày quay lại đây và du lịch cùng gia đình, những khoảnh khắc đó em sẽ không quên bởi nó rất tuyệt vời.

µ ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 03: Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Đọc thơ Lò Ngân Sủn ta như được khám phá những đỉnh núi xa thơ mộng và mãnh liệt. Vậy điều gì đã nuôi dưỡng và bồi đắp nên vẻ đẹp thơ mộng và mãnh liệt ấy trong thơ ông?

Trước khi trở thành nhà thơ, Lò Ngân Sủn là một người “con của núi”. Chú bé Lò Ngân Sủn sinh ra và lớn lên ở bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Từ nhỏ, chú bé ấy đã lắng nghe từng hơi thở của cỏ cây, hoa lá, của núi rừng biên cương, đã đắm mình trong vẻ đẹp hùng vĩ của sông suối, thác đổ, sườn non… nơi quê hương xứ sở:

Những đỉnh núi xa

Rừng thông gọi đàn dê hiện gọi mơ núi

Nâng niu hạt mạch

Rừng sa mộc vạm vỡ

Quay mình những vòng đường

(Đỉnh núi xa vùng mãnh liệt)

Khi lớn lên, thế giới của cậu bé sinh ra từ bản Qua chắc hẳn không chỉ giới hạn ở bản làng biên giới nữa. Mặt đất và bầu trời đã rộng mở, muôn dặm non sông từ bắc vào nam, từ miền ngược đến miền xuôi, từ đầu non đến bãi biển… đã ùa vào tâm hồn mộc mạc, thiết tha, phóng khoáng của Lò Ngân Sủn. Nhưng vùng đất Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, miền biên cương phía Bắc của Tổ quốc vẫn là mảnh đất mẹ nuôi dưỡng, bồi đắp nên chất thơ hào sảng, trầm hùng và mãnh liệt của Chiều biên giới – bài thơ đã được phổ nhạc và trở thành một ca khúc đi cùng năm tháng:

Chiều biên giới em ơi

Có nơi nào cao hơn

Như đầu sông đầu suối

Như đầu mây đầu gió

Như quê ta ngọn núi

Như đất trời biên cương.

(Chiều biên giới)

Dù có đi khắp mọi nẻo đường, những sườn non, dốc núi, những miền thác đổ réo sôi, vắt vẻo như dây leo của quê hương vẫn là con đường quyến rũ nhất với người con của núi. Dường như đó cũng chính là con đường thơ ca của Lò Ngân Sủn:

Ta đi trên chín khúc Bản Xèo

con đường là cái hạt ta gieo

con đường là cái rễ lan tỏa

dệt nên hoa trái, tiếng chim ca

(Đi trên chín khúc Bản Xèo)

Không có tình yêu tha thiết với núi rừng, với quê hương, với “chồi non cỏ biếc”, với “đầu sông đầu suối”, với những “bậc thang mây”… chắc hẳn không thể có nhà thơ Lò Ngân Sủn với những câu thơ “vạm vỡ” mà âm vang như “con suối thác đổ”.

(Theo Nhà thơ Lò Ngân Sủn – người con của núi, Minh Khoa, báo giaoduc.net.vn, ngày 12/11/2020)

Câu 1: Vì sao nhà thơ Lò Ngân Sủn được tác giả bài viết gọi là "người con của núi”?

Câu 2: Xác định câu nêu vấn đề chính trong văn bản.

Câu 3: Những đoạn thơ được dẫn đóng vai trò gì trong bài viết?

GIÚP MÌNH VỚI MÌNH CẦN GẤP

Một loài có quần thể phân bố rải rác từ chân núi lên đỉnh núi, lâu dần đã hình thành nên hai loài khác nhau và cách li sinh sản với nhau. Hai loài này đã được hình thành bằng?

A. Cách li tập tính

B. Cách li sinh thái

C. Cách li địa lí

D. Lai xa và đa bội hóa

Thay trong đoạn văn sau bằng một từ ngữ phù hợp trong ngoặc đơn:

Tôi sinh ra và lớn lên ở một (vùng quê, quê hương) rất thanh bình. Tuổi thơ của tôi  (gắn bó, gắn liền) với dòng sông mềm như dải lụa, với  (lối đi, con đường) uốn mình dưới những vòm cây, với những (mảnh vườn, luống rau) tốt tươi, mùa nào thức nấy. Lớn lên, tôi tạm biệt (miền quê, quê nhà) lên thành phố học tập và làm việc. Tuy đi xa nhưng lúc nào lòng tôi cũng hướng về nơi  (chôn rau cắt rốn, đất lành chim đậu) của mình.

                                                                                     Theo Thanh Phúc