Sơ đồ bộ máy nhà nước ở địa phương sau cải cách của Minh Mạng

Triều đình Trung ương:

Hoàng đế: Là người đứng đầu, có quyền lực tối cao trong chính trị và quân sự.Các quan chức trung ương: Bao gồm các bộ trưởng (Bộ Lại, Bộ Hình, Bộ Binh, v.v.) quản lý các lĩnh vực như nhân sự, hình sự, quân sự, và tài chính.Các cấp chính quyền địa phương:

Tỉnh (hoặc trấn):Tỉnh trưởng (hoặc trấn thủ): Là người đứng đầu tỉnh, do triều đình bổ nhiệm. Tỉnh trưởng là quan chức quan trọng nhất trong quản lý địa phương.

Các quan chức địa phương: Bao gồm các quan coi sóc hành chính, quân sự, và tài chính của từng vùng.

Huyện: Được chia thành nhiều huyện, mỗi huyện có một Huyện trưởng làm người đứng đầu, chịu trách nhiệm quản lý hành chính và các công việc khác trong huyện.

Xã: Đây là cấp thấp nhất trong hệ thống hành chính, được tổ chức quản lý bởi Lý trưởng hoặc Xã trưởng.

Tổ chức quân sự địa phương: Minh Mạng cũng tổ chức lại lực lượng quân đội tại địa phương, mỗi tỉnh và huyện đều có quân đội để bảo vệ và duy trì trật tự.

NX

-Tính tập trung hóa: Bộ máy hành chính địa phương sau cải cách của Minh Mạng đã thể hiện rõ tính tập trung hóa quyền lực. Các chức vụ ở địa phương đều được triều đình bổ nhiệm và giám sát chặt chẽ, giúp triều đình duy trì quyền kiểm soát trên toàn quốc.

-Tổ chức chặt chẽ: Các cấp chính quyền được phân chia rõ ràng từ trung ương xuống đến xã, với trách nhiệm cụ thể cho từng cấp. Điều này giúp đảm bảo hiệu quả trong việc quản lý, điều hành các công việc ở địa phương.

-Tăng cường quân sự: Minh Mạng chú trọng đến việc củng cố lực lượng quân đội tại địa phương, nhằm bảo vệ biên giới và duy trì trật tự, đồng thời phòng ngừa các cuộc nổi dậy từ các tỉnh miền núi.

* Nhà Tiền Lê :

Trung ương :

-Vua đứng đầu : Nắm giữ mọi quyền hành về quân sự và dân sự .

- Giúp vua việc nước có Thái sư , Đại sư : quan đầu triều và nhà sư có tiếng

- Quan văn , võ

Địa phương :

- Được chia ra làm 10 lộ

- Dưới lộ có phủ và châu

* Nhà Lý :

Trung ương
- Vua đứng đầu : nắm giữ mọi quyền hành , đi theo chế độ cha truyền con nối

- (Khác với nhà Tiền Lê, nhà Lý ko có Thái sư và Đại sư nằm trong bộ máy trung ương) Dưới vua là quan văn , võ :giúp việc cho vua . Đều do vua cử người thân cận đảm nhiệm .

Địa phương :

- Được chia thành 24 lộ, tri phủ và tri châu đứng đầu : Giao cho con cháu nhà vua hoặc đại thần cai quản .

- (Khác với nhà Tiền Lê) Dưới lộ , phủ (châu) là huyện , hương , xã .

NX

-Bộ máy chính quyền của nhà Tiền Lê tương đối đơn giản và chưa có sự phân chia rõ ràng. Nhà Tiền Lê chủ yếu dựa vào quân sự và gia tộc lớn để duy trì quyền lực.

-Trong khi đó, bộ máy chính quyền nhà Lý đã phát triển một cách bài bản hơn, với các cơ quan trung ương và hệ thống hành chính địa phương rõ ràng. Điều này giúp cho việc quản lý đất nước trở nên hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện cho sự ổn định và phát triển của đất nước trong suốt thời kỳ nhà Lý.

-Nhà Lý cũng đã tiến hành nhiều cải cách trong việc tổ chức bộ máy chính quyền, điều này thể hiện sự phát triển của xã hội và của quốc gia so với thời Tiền Lê.

1. Trung ương: Cả hai triều vua đều nắm quyền cao nhất, nhưng nhà Tiền Lê tập trung quyền lực vào vua, còn nhà Lý có quan lại giúp vua cai trị.

2. Hành chính địa phương: Nhà Tiền Lê chia đất nước thành lộ, phủ, châu, huyện nhưng chưa chặt chẽ. Nhà Lý tổ chức rõ ràng hơn, thêm cấp xã và quan cai trị.

3. Quân đội: Đều có cấm quân bảo vệ vua và quân địa phương, nhưng nhà Lý tổ chức tốt hơn.

4. Pháp luật: Nhà Tiền Lê chưa có luật cụ thể, nhà Lý ban hành Hình thư để quản lý đất nước.

Nhận xét: Bộ máy nhà Lý chặt chẽ hơn, cai trị hiệu quả và đất nước ổn định lâu dài hơn nhà Tiền Lê.

 

E4:

1. physically

2. education

3. marriage

4. independent

5. equality

6. equal

7. poverty

8. persuasive

9. developing

10. violence

E5:

1. B

2. C

3. A

E4:

1. Physically.

2. Education.

3. Marriage.

4. Independent.

5. Equality.

6. Equal.

7. Poverty.

8. Persuasive.

9. Developing.

10. Violence.

E5:

1. B

2. C

3. A

(Chi tiết)

Các nhân vật lịch sử nổi tiếng của Bắc Giang:

1. Đào Sư Tích

2. Quách Nhẫn

3. Đoàn Xuân Lôi

4. Thân Nhân Trung

5. Giáp Hải

 

1) Ảnh hưởng của Ấn Độ:

-Tôn giáo: Ấn Độ có ảnh hưởng sâu sắc đến Đông Nam Á, đặc biệt là thông qua sự truyền bá của Phật giáo và Ấn Độ giáo. Phật giáo được du nhập vào khu vực từ thế kỷ 1 sau Công Nguyên và nhanh chóng phát triển ở các quốc gia như Myanmar, Thái Lan, Lào và Campuchia. Các đền thờ, tượng Phật và các phong tục tín ngưỡng vẫn còn tồn tại mạnh mẽ đến ngày nay.

-Văn hóa và ngôn ngữ: Các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là Indonesia, Campuchia và Thái Lan, tiếp nhận nhiều yếu tố văn hóa Ấn Độ như văn học, nghệ thuật, và hệ thống chữ viết. Ví dụ, chữ viết Khmer và chữ Javanese có nguồn gốc từ chữ Phạn (Sanskrit).

-Chính trị: Một số vương quốc cổ đại ở Đông Nam Á như Srivijaya (ở Sumatra, Indonesia) và Khmer (Campuchia) chịu ảnh hưởng của hệ thống chính trị và tổ chức của các vương quốc Ấn Độ.

2)Ảnh hưởng của Trung Quốc:

-Kinh tế và thương mại: Trung Quốc đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền kinh tế và thương mại của Đông Nam Á qua con đường tơ lụa và các tuyến thương mại trên biển. Sự giao thương này không chỉ giúp Đông Nam Á phát triển mà còn tạo ra sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ, đặc biệt là ở các quốc gia ven biển như Việt Nam, Thái Lan và Malaysia.

-Văn hóa: Trung Quốc đã ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực như nghệ thuật, kiến trúc và ẩm thực. Ví dụ, kiến trúc đình chùa Trung Hoa có thể thấy rõ trong các công trình ở Việt Nam, Malaysia và Singapore. Bên cạnh đó, Tết Nguyên Đán và các phong tục liên quan đến âm lịch cũng được nhiều quốc gia Đông Nam Á du nhập từ Trung Quốc.

-Chính trị và tổ chức xã hội: Một số vương quốc như Đại Việt (Việt Nam) đã bị ảnh hưởng trực tiếp từ mô hình chính trị của Trung Quốc, từ hệ thống thi cử cho đến tổ chức hành chính.

3. Ảnh hưởng của phương Tây:

-Thương mại và thuộc địa: Các quốc gia phương Tây như Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh và Pháp đã có ảnh hưởng sâu rộng lên Đông Nam Á trong thời kỳ thuộc địa. Họ không chỉ mang đến những công nghệ mới mà còn thay đổi cấu trúc xã hội, nền kinh tế và hệ thống chính trị tại các quốc gia bị đô hộ.

-Văn hóa: Nền giáo dục phương Tây, các thể chế chính trị như chế độ dân chủ và các mô hình phát triển kinh tế thị trường đã ảnh hưởng đến các quốc gia Đông Nam Á trong thời kỳ hiện đại. Ví dụ, sự hiện diện của Anh và Pháp đã góp phần hình thành các nền giáo dục và hệ thống pháp lý ở Singapore, Malaysia và Việt Nam.

-Tôn giáo: Cùng với sự du nhập của các quốc gia phương Tây, Kitô giáo, đặc biệt là Công giáo, đã được phổ biến mạnh mẽ tại Philippines và Việt Nam.

1. **Ảnh hưởng của Ấn Độ**: Phật giáo và Ấn Độ giáo lan truyền rộng rãi, đặc biệt qua các quốc gia như Campuchia và Thái Lan. Ví dụ, đền Angkor Wat ở Campuchia thể hiện sự ảnh hưởng của Ấn Độ giáo và Phật giáo. Ngoài ra, văn học và nghệ thuật cũng mang đậm ảnh hưởng Ấn Độ.

2. **Ảnh hưởng của Trung Quốc**: Trung Quốc ảnh hưởng mạnh mẽ về chính trị, văn hóa và chữ viết. Ví dụ, chữ Hán được sử dụng ở Việt Nam, và Nho giáo ảnh hưởng đến hệ thống chính trị và xã hội ở nhiều quốc gia Đông Nam Á. 

Các hiểu biết khoa học thời Hy Lạp - La Mã đã đặt nền móng quan trọng cho sự phát triển khoa học hiện đại. Tuy nhiên, để trở thành khoa học hiện đại như ngày nay, cần có những bước tiến và chuyển biến significative trong cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu. Dưới đây là một số lý do chính:

 

# Điều kiện lịch sử và xã hội

1. *Thiếu sự hỗ trợ từ chính quyền*: Thời Hy Lạp - La Mã, khoa học chưa được coi trọng và hỗ trợ đầy đủ từ chính quyền.

2. *Tư duy thần bí và tôn giáo*: Tư duy thần bí và tôn giáo chi phối mạnh mẽ, hạn chế sự phát triển của tư duy khoa học.

3. *Thiếu cơ sở vật chất và công nghệ*: Thiếu thiết bị, công cụ và kỹ thuật hiện đại để thực hiện các thí nghiệm và nghiên cứu.

 

# Phương pháp nghiên cứu

1. *Tư duy triết học*: Khoa học thời Hy Lạp - La Mã tập trung vào tư duy triết học hơn là thực nghiệm.

2. *Thiếu phương pháp khoa học*: Chưa có phương pháp khoa học hệ thống, thiếu các thí nghiệm và quan sát chính xác.

3. *Sự phụ thuộc vào kinh nghiệm*: Nhiều kết luận dựa trên kinh nghiệm và quan sát cá nhân hơn là dữ liệu thực nghiệm.

 

# Các yếu tố kích thích sự phát triển

1. *Phát hiện của Galileo Galilei* (1564-1642): Sử dụng thí nghiệm và quan sát để chứng minh các lý thuyết.

2. *Phương pháp khoa học của Francis Bacon* (1561-1626): Đề xuất phương pháp khoa học dựa trên quan sát, thí nghiệm và phân tích.

3. *Cuộc cách mạng khoa học thế kỷ 17*: Sự phát triển của toán học, vật lý và hóa học đã tạo nền tảng cho khoa học hiện đại.

4. *Sự ra đời của các học viện khoa học*: Các học viện khoa học như Royal Society (1660) và Académie des Sciences (1666) đã thúc đẩy sự hợp tác và chia sẻ kiến thức.

 

# Kết luận

Khoa học thời Hy Lạp - La Mã đã đặt nền móng quan trọng, nhưng để trở thành khoa học hiện đại, cần có sự phát triển của phương pháp khoa học, công nghệ và tư duy thực nghiệm. Các nhà khoa học như Galileo, Bacon và Newton đã đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi từ tư duy triết học sang phương pháp khoa học hiện đại.

Những người hiểu biết khoa học thời cổ đại Hy Lạp - La Mã mới thực sự trở thành thành khoa học vì các nhà tư tưởng bắt đầu tiếp cận thế giới tự nhiên bằng lý thuyết và lý luận có hệ thống, thay vì dựa vào tín ngưỡng thần thoại. Họ bắt đầu tìm kiếm nguyên nhân và cơ sở giải thích các hiện tượng tự nhiên, sử dụng các phương pháp giám sát và phân loại. Mặc dù chưa có phương pháp thực thi hoàn chỉnh nhưng tinh thần phê phán, truy cầu sự thật, và xây dựng các lý thuyết có cơ sở đã tạo nền tảng cho khoa học

Những hiểu biết khoa học thời cổ đại Hy Lạp - La Mã trở thành khoa học vì họ áp dụng phương pháp lý luận, thực nghiệm và tư duy lý trí để giải thích hiện tượng tự nhiên. Các triết gia như Thales, Aristoteles đã phát triển các hệ thống phân loại và nghiên cứu có hệ thống, giúp kiến thức trở nên có cơ sở và có thể kiểm chứng, khác biệt với các nền văn minh trước đó.

1. Ảnh hưởng từ Ấn Độ

Ấn Độ có tác động sâu sắc đến văn minh Đông Nam Á, đặc biệt trong các lĩnh vực:

Tôn giáo:Ấn Độ giáo (Hindu giáo) và Phật giáo lan truyền mạnh mẽ, ảnh hưởng đến tín ngưỡng và đời sống tinh thần. Nhiều quốc gia như Campuchia, Indonesia (vương quốc Srivijaya, Majapahit) đã xây dựng các công trình đền tháp mang đậm dấu ấn Hindu giáo (Angkor Wat, Borobudur).Chữ viết:Đông Nam Á tiếp thu chữ Phạn (Sanskrit) và Pali từ Ấn Độ, làm cơ sở phát triển chữ viết riêng, như chữ Khmer, chữ Thái.Văn hóa và nghệ thuật:Kiến trúc, điêu khắc, và âm nhạc chịu ảnh hưởng mạnh từ phong cách Ấn Độ. Nghệ thuật múa và kịch (như múa Apsara) cũng được du nhập và phát triển.2. Ảnh hưởng từ Trung Hoa

Trung Hoa tác động rõ rệt đến các nước Đông Nam Á lục địa như Việt Nam, Lào, và Campuchia:

Hệ tư tưởng và chính trị:Nho giáo ảnh hưởng đến tổ chức nhà nước, hệ thống quan lại, và đạo đức xã hội, đặc biệt ở Việt Nam.Văn hóa và chữ viết:Hán tự và hệ thống chữ Hán được tiếp thu và địa phương hóa (chữ Nôm của Việt Nam).Tết Nguyên Đán, tập quán dùng lịch âm, và nhiều phong tục lễ nghi có nguồn gốc Trung Hoa.Kỹ thuật và kinh tế:Nông nghiệp, đặc biệt kỹ thuật trồng lúa nước và xây dựng hệ thống thủy lợi, được tiếp thu từ Trung Hoa.Nghề thủ công như làm gốm sứ, chế tác kim loại phát triển dựa trên ảnh hưởng từ Trung Hoa.3. Ảnh hưởng từ phương Tây

Sự tiếp xúc với phương Tây, đặc biệt từ thế kỷ 16 trở đi, mang đến những thay đổi lớn:

Tôn giáo:Thiên Chúa giáo và Tin Lành du nhập vào Đông Nam Á qua các nhà truyền giáo, đặc biệt tại Philippines và Việt Nam.Kinh tế:Hệ thống kinh tế thuộc địa làm thay đổi cách sản xuất truyền thống. Các loại cây công nghiệp như cao su, cà phê, và lúa mì được trồng quy mô lớn.Chính trị:Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân, dẫn đến những biến đổi trong tổ chức nhà nước và các phong trào đấu tranh giành độc lập.Khoa học và công nghệ:Phương Tây mang đến sự hiện đại hóa trong lĩnh vực giao thông, y tế, và giáo dục. Trường học kiểu phương Tây và chữ cái Latinh (chữ Quốc ngữ ở Việt Nam) được áp dụng.Văn hóa:Trang phục, lối sống và nghệ thuật kiến trúc (như các tòa nhà phong cách Gothic, Baroque) xuất hiện trong các đô thị lớn.

Trong các thành tựu của nền cách mạng công nghiệp lần thứ ba, một trong những thành tựu có ý nghĩa nhất đối với bản thân mình là sự phát triển của công nghệ thông tin và Internet.

Lý do là vì công nghệ thông tin và Internet đã thay đổi cách con người giao tiếp, học hỏi và làm việc. Nhờ có Internet, mình có thể truy cập vào một kho tàng kiến thức khổng lồ, kết nối với bạn bè và gia đình ở xa, cũng như tham gia vào các cộng đồng trực tuyến để chia sẻ sở thích và học hỏi từ những người khác.

Trong các thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ ba, công nghệ thông tin và internet là thành tựu có ý nghĩa nhất đối với em. Công nghệ này giúp em vì:

Học tập hiệu quả: Tìm kiếm thông tin, học trực tuyến và tiếp cận tài liệu dễ dàng.Giao tiếp nhanh chóng: Kết nối bạn bè, gia đình và mở rộng mối quan hệ.Tạo cơ hội nghề nghiệp: Mở ra nhiều ngành nghề mới, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ.

Công nghệ số là thành tựu quan trọng nhất đối với em trong Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba. Nhờ vào công nghệ này, em có thể học tập trực tuyến, kết nối với mọi người nhanh chóng và tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp dễ dàng. Nó giúp cuộc sống trở nên tiện lợi và tiết kiệm thời gian hơn.

1. **Văn hóa và triết học:** Những tư tưởng về tự do, công lý và đạo đức của các triết gia như Socrates, Plato, Aristotle vẫn được giảng dạy và ảnh hưởng đến chính trị, xã hội hiện đại.

2. **Kiến trúc và nghệ thuật:** Các công trình như đền Parthenon và đấu trường La Mã đã truyền cảm hứng cho kiến trúc hiện đại. Những yếu tố như cột Doric, Ionic vẫn xuất hiện trong các công trình ngày nay.

3. **Khoa học và toán học:** Các lý thuyết của các nhà khoa học như Pythagoras, Archimedes vẫn còn ảnh hưởng trong việc giảng dạy toán học, vật lý và công nghệ.

4. **Pháp luật:** Các nguyên lý pháp luật của La Mã đã ảnh hưởng đến hệ thống pháp lý của nhiều quốc gia hiện nay.

Sự bảo tồn, lưu giữ và phát huy những thành tựu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại trong thế giới hiện đại có vai trò rất quan trọng trong việc duy trì di sản văn hóa, phát triển khoa học và nghệ thuật, cũng như xây dựng những giá trị nhân văn lâu dài. Các thành tựu của nền văn minh này vẫn ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực trong xã hội ngày nay.

Tri thức và khoa học:

Triết học: Các nhà triết học như Socrates, Plato, Aristotle của Hy Lạp đã đặt nền tảng cho các lý thuyết triết học phương Tây, ảnh hưởng sâu rộng đến tư duy logic, đạo đức, chính trị và hình thành các trường phái triết học hiện đại. Những giá trị tư tưởng này tiếp tục được giảng dạy trong các trường đại học và trường phái triết học đương đại.Khoa học và toán học: Các nhà khoa học, toán học Hy Lạp như Euclid, Archimedes và Pythagoras đã phát triển các lý thuyết cơ bản trong toán học, hình học, vật lý học và thiên văn học. Những công trình này tiếp tục được nghiên cứu và ứng dụng trong các lĩnh vực khoa học hiện đại.

Chính trị và pháp lý:

Chế độ dân chủ Athens: Các nguyên lý về tự do, bình đẳng và quyền công dân của nền dân chủ Athens cổ đại đã ảnh hưởng lớn đến các hệ thống chính trị hiện đại, đặc biệt là các nước phương Tây. Các khái niệm về quyền lực dân sự và sự tham gia của công dân vào các quyết định chính trị vẫn là nền tảng của nhiều nền dân chủ hiện đại.Pháp luật La Mã: Hệ thống pháp lý của La Mã, đặc biệt là Luật La Mã (Roman Law), đã được kế thừa và phát triển trong nhiều hệ thống pháp lý của các quốc gia hiện đại. Các nguyên lý về quyền sở hữu, hợp đồng và công lý đã đóng góp vào việc hình thành các quy định pháp lý và công bằng xã hội.

Văn hóa và nghệ thuật:

Kiến trúc và nghệ thuật: Kiến trúc Hy Lạp và La Mã cổ đại, với các công trình như đền Parthenon, Colosseum, các công trình cầu, cổng vòm, và các tượng điêu khắc cổ điển, tiếp tục là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho nghệ thuật và kiến trúc hiện đại. Các yếu tố cổ điển này xuất hiện trong nhiều công trình lớn trên thế giới, đặc biệt trong các tòa nhà chính phủ, bảo tàng và tượng đài.Tượng điêu khắc và tranh vẽ: Các tác phẩm nghệ thuật của thời kỳ này vẫn tiếp tục được bảo tồn trong các bảo tàng lớn trên thế giới. Các tác phẩm nổi tiếng như bức tượng David của Michelangelo hay các bức tranh minh họa về thần thoại Hy Lạp - La Mã vẫn là những biểu tượng văn hóa và nghệ thuật trong thời đại ngày nay.

Thần thoại và văn học:

Thần thoại Hy Lạp và La Mã: Các câu chuyện thần thoại như thần Zeus, Hera, Hercules, Odysseus vẫn được truyền cảm hứng trong các tác phẩm văn học, phim ảnh và văn hóa đại chúng. Những nhân vật và cốt truyện thần thoại này vẫn được coi là phần quan trọng của kho tàng văn hóa thế giới.Văn học và ngữ pháp: Các tác phẩm văn học của Homer, Virgil, và các tác giả cổ điển khác vẫn là những tác phẩm kinh điển được nghiên cứu và giảng dạy trong các trường học và đại học trên toàn thế giới.

Giáo dục:

Giáo dục theo kiểu cổ điển: Các nền tảng giáo dục của Hy Lạp và La Mã, đặc biệt là về các môn học như triết học, toán học, ngữ văn và nghệ thuật, vẫn là những lĩnh vực cốt lõi trong chương trình học của nhiều trường học hiện nay. Hệ thống giáo dục truyền thống này ảnh hưởng đến việc giảng dạy và nghiên cứu trong các trường đại học.

Phát huy trong các lĩnh vực hiện đại:

Khoa học xã hội: Các lý thuyết về xã hội học, tâm lý học, chính trị học và nhân văn của các học giả cổ điển tiếp tục ảnh hưởng đến các nghiên cứu hiện đại. Tư tưởng về đạo đức, tự do và công lý của nền văn minh cổ đại vẫn là kim chỉ nam cho nhiều nghiên cứu xã hội.Công nghệ và kỹ thuật: Những phát minh kỹ thuật và tư duy logic của các nhà khoa học cổ đại vẫn ảnh hưởng đến các sáng chế và công nghệ hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực máy móc, cơ khí, và hệ thống giao thông.

Như vậy, các giá trị của nền văn minh Hy Lạp - La Mã không chỉ được bảo tồn mà còn được phát huy mạnh mẽ trong thế giới hiện đại. Những thành tựu của họ đã được áp dụng vào nhiều lĩnh vực, tạo nên nền tảng cho sự phát triển văn hóa, khoa học và xã hội ngày nay.