Bài 29. Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến kinh tế xã hội ở Việt Nam

giai cấp địa chủ phong kiến

-đã đầu hàng làm tay sai chỗ dựa cho td pháp

-1 bộ phận địa chủ nhỏ có tinh thần yêu nước

giai cấp nông dân

số lượng đông đẩo bị áp bức bóc lột nặng nề nhất

1 số bộ phận phải lm trg các hầm mỏ , nhà máy

họ sẵn sàng tham gia các cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc

* Địa chủ phong kiến:

- Một bộ phận địa chủ phong kiến đầu hàng làm tay sai, cấu kết với đế quốc để áp bức, bóc lột nhân dân, số lượng ngày càng tăng thêm.

- Địa vị kinh tế được tăng cường, nắm trong tay nhiều ruộng đất, nắm chính quyền ở các địa phương.

- Một số địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.

* Nông dân:

- Cuộc sống của người nông dân cực khổ trăm bề.

+ Bị tước đoạt ruộng đất, phải gánh chịu nhiều thứ thuế và khoản phụ thu khác.

+ Những người nông dân bị phá sản, có người ở lại nông thôn làm tá điền, một số phải bỏ làng quê đi làm phu cho các đồn điền hoặc ra thành thị kiếm sống,…

- Có tinh thần yêu nước, hăng hái tham gia cuộc đấu tranh chống đế quốc, phong kiến.

- Chính sách của Pháp hạn chế phát triển giáo dục ở thuộc địa, duy trì chế độ giáo dục của thời phong kiến, lợi dụng hệ tư tưởng phong kiến và tri thức cựu học để phục vụ chế độ mới.

- Số trường học chỉ được mở một cách dè dặt, số trẻ được đến trường rất ít, càng ở các lớp cao, số học sinh càng giảm dần.

- Chính sách văn hóa, giáo dục của Pháp nhằm mục đích:

+ Thông qua giáo dục nô dịch, thực dân Pháp muốn tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng.

+ Triệt để sử dụng chính quyền phong kiến, “dùng người Việt trị người Việt”.

+ Thực hiện chính sách “Ngu dân”: kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dễ bề cai trị.

Ngày 1-9-1858 thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta và nhanh chóng chúng đã chiếm được đất nước ta với hai bản hiệp ước Acmang 1883 và hiệp ước patơnốt 1884 mà triều đình nhà Nguyễn đã ký với Pháp công nhận sự thống trị lâu dài của thực dân Pháp đối với nước ta. Sau khi đặt ách thống trị lên đất nước ta thực dân Pháp đã nhanh chóng thiết lập chế độ chính trị vô cùng phản động và thực hiện chương trình khai thác thuộc địa nhằm vơ vét tài nguyên thiên nhiên về cho chính quốc, để lại những hậu quả to lớn cho đất nước Việt Nam.

Thực dân Pháp thực hiện chương trình khai thác thuộc địa nước ta chia làm hai giai đoạn:

+ Giai đoạn 1: Từ năm 1897 – 1914

+ Giai đoạn 2: Từ năm 1919 – 1929

Thực dân Pháp thực hiện chính sách cực kỳ phản động trên tất cả các mặt kinh tế-chính trị-xã hội nhằm đem lại lợi nhuận tối đa cho tư bản Pháp

* Về chính trị:

– Thực hiện chính sách chuyên chế về chính trị với bộ máy đàn áp vô cùng nặng nề.

– Dùng chính sách cai trị trực tiếp, duy trì bộ máy chính quyền phong kiến từ trung ương xuống địa phương làm tay sai đắc lực cho chúng

– Thực hiện chính sách chia để trị chúng chia đất nước ta ra thành 3 kỳ: Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ, với mỗi kỳ chúng lại thực hiện một chế độ chính trị riêng

– Thủ tiêu mọi quyền dân chủ của nhân dân Việt Nam, đàn áp các phong trào yêu nước của nhân dân ta.

* Về kinh tế:

– Thực dân Pháp thực hiện chính sách kinh tế thực dân phản động và bảo thủ nhằm biến nước ta thành thị trường tiêu thụ hàng hoá ế thừa và cung cấp nguyên vật liệu cho chúng.

– Thủ đoạn:

– Thực hiện chính sách độc quyền về kinh tế trên tất cả các ngành nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp.

– Đặt ra nhiều thứ thuế vô lý (thuế thân, thuế chợ, thuế đò…)

– Duy trì phương thức sản xuất phong kiến lạc hậu nhằm mục đích bóc lột tối đa kìm hãm nền kinh tế của nước trong vòng lạc hậu

– Thực dân Pháp thiết lập một cách hạn chế phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.

* Về văn hoá:

– Thực dân Pháp thực hiện chính sách kìm hãm và nô dịch nhân dân ta về văn hoá gây tâm lý tự ty vong bản, giam hãm và đầu độc nhân dân ta trong bề tăm tối, làm cho nhân dân ta ngu để dễ bề cai trị.

– Thủ đoạn:

– Khuyến khích các tệ nạn xã hội, các luồng văn hoá ngoại lai đồi trụy nhằm đầu độc nhân dân Việt Nam.

– Xây dựng nhà tù nhiều hơn trường học và bệnh viện

– Ngăn chặn sự ảnh hưởng của văn hoá tiến bộ vào Việt Nam kể cả văn hoá tiến bộ Pháp.

Hậu quả: Chính sách khai thống trị vô cùng phản động và chương trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp để lại hậu quả vô cùng nặng nề đối với nước ta, làm cho nền kinh tế nước ta sa sút nghiêm trọng các tệ nạn xã hội phát triển, xã hội phân hóa hết sức sâu sắc. Xã hội nảy sinh mâu thuẫn ngoài mâu thuẫn cơ bản đã tồn tại là mâu thuẫn giai cấp xã hội còn nảy sinh thêm mẫu thuẫn mới đó là mẫu thuẫn giữa nhân dân ta và đế quốc Pháp xâm lược đây là mâu thuẫn dân tộc cần phải được giải quyết trước đem lại độc lập tự do cho đất nước. Ngoài ra trong xã hội còn xuất hiện các giai cấp mới ngoài các giai cấp cơ bản là nông dân, địa chủ phong kiến xã hội còn xuất hiện giai cấp công nhân, giai cấp tư bản, giai cấp tư sản, giai cấp tiểu tư sản trong đó giai cấp công nhân có vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo cách mạng đấu tranh chống đế quốc giải phóng dân tộc.

Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX. đô thị Việt Nam ra đời và phát triển ngày càng nhiều. Ngoài Hà Nội, Hải Phòng, Sài Gòn - Chợ Lớn còn có Nam Định, Hòn Gai, Vinh, Huế, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Biên Hoà, Mĩ Tho...
Cùng với sự phát triển đô thị. một tầng lớp tư sản đầu tiên đã xuất hiện.
Một tầng lớp đông đảo cũng xuất hiện trong giai đoạn này, đó là tiểu tư sản thành thị.
Công, thương nghiệp thuộc địa phát triển, dẫn đến sự hình thành đội ngũ công nhân, lúc đó có khoảng 10 vạn người.

https://hoc24.vn/hoi-dap/question/28381.html

-Duy trì nền giáo dục phong kiến

-Mở một số trường học và cơ sở,văn hóa và y tế

=>Tạo ra tầng lớp tay sai.Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dân

-Kinh tế VN vẫn là nền sản xuất nhỏ,lạc hậu,phụ thuộc,nhân dân khốn cùng

Chính sách của thực dân Pháp trong các ngành nông nghiệp, công thương nghiệp, giao thông vận tải và tài chính :
- Trong nông nghiệp, Pháp đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất, lập các đồn điền.
-Trong công nghiệp, Pháp tập trung khai thác than và kim loại. Ngoài ra, Pháp đầu tư vào một số ngành khác như xi măng, điện, chế biến gỗ...
- Giao thông vận tải : Thực dân Pháp xây dựng hệ thống giao thông vận tải đường bộ, đường sắt để tăng cường bóc lột kinh tế và phục vụ mục đích quân sự.
- Về thương nghiệp, Pháp độc chiếm thị trường Việt Nam, hàng hoá của Pháp nhập vào Việt Nam chỉ bị đánh thuế rất nhẹ hoặc được miễn thuế, nhưng đánh thuế cao hàng hoá các nước khác.
- Tài chính : để ra các thứ thuế mới bên cạnh các loại thuế cũ, nặng nhất là thuế muối, thuế rượu, thuế thuốc phiện...
—> Mục đích các chính sách trên của thực dân Pháp là nhằm vơ vét sức người, sức của của nhân dân Đông Dương.

Chính sách của Pháp và những biến động về kinh tế ở Việt Nam trong 4 năm chiến tranh đã tác động mạnh đến tình hình xã hội ở Việt Nam.

Trước hết là nạn bắt lính mà đối tượng chính là nông dân: gần 10 vạn thanh niên đã bị đưa sang chiến trường châu Âu làm lính chiến hay lính thợ.

“…Chế độ lính tình nguyện ấy được tiến hành như thế này : vị “chúa tỉnh”-mỗi viên công sứ ở Đông Dương quả là một vị “chúa tỉnh”-ra lệnh cho bọn quan lại dưới quyền ông, trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ số người nhất định. Bằng cách nào, điều đó không quan trọng. Các quan cứ liệu mà xoay sở…Thoạt tiên chúng tóm những người khỏe mạnh, nghèo khổ…Sau đó chúng mới đòi đến con cái nhà giàu Những ai cứng cổ thì chúng tùm ngay ra dịp để sinh chuyện với họ hoặc gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con đường : đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra”.

Tình hình đó làm cho sức sản xuất ở nông thôn giảm sút nghiêm trọng. Thêm vào đó là nạn chiếm đoạt ruộng đất ngày càng gia tăng trong chiến tranh, sưu thuế ngày càng nặng; thiên tai, lụt bão, hạn hán liên tiếp xảy ra làm cho đời sống của nông dân ngày càng bần cùng.

Giai cấp công nhân đã tăng lên về số lượng. Riêng công nhân mỏ từ 12 000 người năm 1913 lên tới 17 000 người năm 1916. Công nhân cao su tăng lên gấp 5 lần. Ngoài ra, các ngành công thương nghiệp khác của tư bản Pháp cũng thu nhận công nhân đông hơn. Công nhân trong các xí nghiệp, công ti của tư sản Việt Nam cũng tăng lên. Trước chiến tranh, các cơ sở kinh doanh của Bạch Thái Bưởi mới có vài trăm công nhân, trong chiến tranh đã lên tới trên 1 000 người.

Tư sản Việt Nam trong một số ngành đã thoát khỏi sự kiềm chế của tư bản Pháp. Bạch Thái Bưởi là một trường hợp tiêu biểu.

Tầng lớp tiểu tư sản thành thị cũng có bước phát triển rõ rệt về số lượng. Nhưng cho tới cuối chiến tranh, hai giai cấp tư sản và tiểu tư sản vẫn chưa thực sự hình thành. Giành được vai trò nhất định trong kinh tế, tư sản Việt Nam cũng muốn có địa vị chính trị nhất định. Họ lập cơ quan ngôn luận riêng như các báo Diễn đàn bản xư, Đại Việt….nhằm bênh vực quyền lợi về chính trị và kinh tế cho người trong nước. Song lực lượng chủ chốt của phong trào dân tộc thời kì này vẫn là công nhân và nông dân.

Chính sách khai thác mk biết được 3 mục ( tổ chức bộ máy nhà nước, chính sách kinh tế, chính sách văn hóa - giáo dục )

Bạn muốn biết mục nào ???

Ghi cả 3 thì hơi mất thời gian chút xíu nha ^^

Cuộc sống của người nông dân cơ cực trăm bề và không có lối thoát:

- Họ bị thực dân và địa chủ phong kiến tước đoạt ruộng đất.

- Họ phải gành chịu rất nhiều thứ thuế và vô số các khoản phụ thu của chức dịch trong các làng.

- Nông dân Việt Nam bị bần cùng hoá và phá sản.

CHÍNH TRỊ :

Năm 1887 Pháp lập Liên Bang Đông Dương . *Việt Nam bị chia làm ba xứ : + Bắc Kỳ là xứ nửa bảo hộ đứng đầu là Thống sứ Pháp . + Trung Kỳ với chế độ bảo hộ , đứng đầu là Khâm Sứ Pháp . + Nam Kỳ theo chế độ thuộc địa , đứng đầu là Thống đốc Pháp . Mỗi xứ gồm nhiều tỉnh đứng đầu là viên quan người Pháp . Dưới tỉnh là phủ , huyện , châu , dưới là làng xã do quan chức địa phương cai quản . văn hóa , giáo dục : * Giai đọan đầu , duy trì nền Hán học cũ . * 1905 cải cách giáo dục , mở trường đào tạo người Việt phục vụ cho cai trị của Pháp. + Ấu học ở xã thôn học chữ Hán và chữ Quốc ngữ . + Tiểu học ở phủ, huyện học chữ Hán ,chữ Quốc ngữ và chữ Pháp . + Trung học ở tỉnh học chữ Hán , chữ Quốc Ngữ , chữ Pháp bắt buộc .

* Các đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX không thực hiện được vì:
- Các đề nghị cải cách vẫn mang tính chất lẻ tẻ, rời rạc, chưa xuất phát từ những cơ sở bên trong, chưa động chạm tới những vấn đề cơ bản của thời đại.
- Triều đình phong kiến bảo thủ, cự tuyệt mọi đề nghị cải cách.

- Dù không thành hiện thực, song những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây được tiếng vang lớn. ít nhất cũng đã dám tấn công vào những tư tưởng bảo thủ và phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời.
Tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX.

- Những thay đổi trong chính sách về kinh tế, xã hội của Pháp ở Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất:

+ Kinh tế: Trồng cây công nghiệp, khai thác mỏ lấy kim loại phục vụ chiến tranh,…

+ Chính trị - văn hoá: lừa gạt nhân dân mua công trái để bòn rút về tài chính.

+ Xã hội: Bắt lính thợ đẩy ra chiến trường. Tình trạng xã hội ngày càng rối ren, đời sống nhân dân càng cực khổ, mâu thuẫn giai cấp và dân tộc thêm sâu sắc.

=> Sự thay đổi này xuất phát từ cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất. Nhằm phục vụ cho chiến tranh, thực dân Pháp đã ra sức vơ vét sức người, sức của ở Việt Nam.

doi nhu the nao tu biet chu v hoi ai?

bo que

Chính sách văn hóa, giáo dục của pháp ở Việt Nam:

-Duy trì nền giáo dục phong kiến

-Mở một số trường học và cơ sở y tế, văn hóa

=>Tạo tầng lớp tay sai kìm hãm nhan dân ta trong vòng ngu dốt.