Bài 14. Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2 thực chất cũng giống như lần 1 nhưng được đẩy mạnh hơn. Các chính sách đó làm cho nền kinh tế việt nam phát triển nhưng bị mất cân đối

Sau chiến tranh thế giới thứ nhất,Pháp thi hành các chính sách ngu dân bằng cách hạn chế mở các trường học ,khuyến khích mê tín dị đoan và tệ nạn xã hội nhằm mục đích làm u mê lạc hậu ,làm giảm tư tưởng chiến đấu,đánh mạnh vào lòng tự ti của những người lãnh đạo,làm ý thức giác ngộ cách mạng của người dân giảm sút cho chúng dễ bề cai quản.

để đẩy mạnh cho công cuộc khai thác , bóc lột và củng cố bộ máy chính trị của thực dân Pháp ở VN

Vì:

- Giai cấp công nhân Việt Nam đại diện cho phương thức sản suất tiên tiến, lao động tập trung có kỹ thuật, kỉ luật.

-Vừa lớn lên giai cấp công nhân VN đã tiếp thu ngay chủ nghĩa Mác- Lê nin, ảnh hưởng cách mạng tháng Mười nga và và phong trào cách mạng thế giới.

-Kế thừa truyền thống yêu nước anh hùng bất khuất của dân tộc.

- có quan hệ tự nhiên với giai cấp công nhân.

-Bị áp bức bóc lọt nặn nề nhất, nên có tinh thần cách mạng cao nhất.

Vì:- Giai cấp công nhân Việt Nam đại diện cho phương thức sx tiên tiến, lao động tập trung có kỹ thuật, kỉ luật.

-Có những đặc điểm riêng:

+Bị áp bức bóc lọt nặn nề nhất--> có tinh thần cách mạng cao nhất

+Có quan hệ tự nhiên với giai cấp công nhân.

+Kế thừa truyền thống yêu nước anh hùng bất khuất của dân tộc.

+Đặc biệt, vừa lớn lên giai cấp công nhân VN đã tiếp thu ngay chủ nghĩa Mác- Lê nin, ảnh hưởng cách mạng tháng Mười nga và và phong trào cách mạng thế giới.

Bạn nên hỏi lại cô giáo của bạn chứ thầy mình đọc là giai cấp bạn nhá.Nếu cô bạn giảng ko hiểu thì để mình hỏi thầy mình rồi nhắn lại bạn.

Xã hội Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất phân hóa thành mấy giai cấp?

Sau chiến tranh, dưới tác động của chính sách thống trị, bóc lột của thực dân Pháp, sự phân hóa giai cấp trong xã hội Việt Nam ngày càng sâu sắc: - Giai cấp địa chủ phong kiến, phân hóa làm hai bộ phận: Đại địa chủ và trung nông, tiểu địa chủ, cấu kết chặt chẽ với đế quốc Pháp, tha hồ chiếm đoạt ruộng đất, bóc lột kinh tế và đàn áp chính trị đối với nông dân. - Giai cấp tư sản, mấy năm sau chiến tranh mới trở thành một giai cấp, họ phần đông là những thầu khoán hoặc chủ các đại lý, sau khi kiếm được một số vốn khá, đứng ra kinh doanh độc lập và trở thành những nhà tư sản. Giai cấp tư sản Việt Nam dần dần phân hóa thành hai bộ phận: tư sản mại bản và tư sản dân tộc. - Các tầng lớp tiểu tư sản tăng nhanh về số lượng. Họ cũng bị tư bản Pháp chèn ép, bạc đãi, khinh rẻ, rễ bị phá sản, thất nghiệp. - Giai cấp nông dân chiếm trên 90% dân số, bị đế quốc phong kiến bóc lột nặng nề bằng các thủ đoạn sưu cao, thuế nặng, bị cướp đoạt ruộng đất. Họ bị bần cùng và phá sản trên quy mô lớn. - Giai cấp công nhân ra đời trong thời kỳ khai thác thứ nhất của đế quốc Pháp, phát triển nhanh trong thời kỳ khai thác thứ hai cả về số lượng và chất lượng, phần lớn tập trung tại các vùng mỏ, đồn điền cao su, các thành phố công nghiệp. Họ bị ba tầng áp bức, bóc lột của đế quốc, phong kiến, tư sản người Việt, có quan hệ tự nhiên gắn bó với giai cấp nông dân, kế thừa truyền thống yêu nước anh hùng bất khuất của dân tộc. Nhìn chung dưới tác động của đợt khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp, các giai cấp trong xã hội Việt Nam bị phân hóa sâu sắc hơn. Cùng với sự phân hóa của các lực lượng xã hội cũ,một số giai cấp mới ra đời và ngày càng phát triển. Mỗi giai cấp có địa vị và quyền lợi khác nhau nên cũng có thái độ chính trị và khả năng khác nhau trước sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Cho biết thái độ chính trị và khả năng Cách mạng của từng giai cấp.

- Giai cấp địa chủ phong kiến, là giai cấp thống trị cũ đã đầu hàng, được đế quốc nuôi dưỡng để làm tay sai, là chỗ dựa của Pháp, là kẻ thù và là đối tượng của cách mạng. Tuy nhiên một bộ phận nhỏ trong số họ có tinh thần yêu nước. - Giai cấp tư sản, hình thành sau chiến tranh và là con đẻ của chế độ thuộc địa, gồm hai bộ phận: + Tư sản mại bản, có quyền lợi gắn liền với chủ nghĩa đế quốc nên đi theo đế quốc phản bội dân tộc, là đối tượng của cách mạng. + Tư sản dân tộc, có khuynh hướng kinh doanh độc lập như (Bạch Thái Bưởi, Nguyễn hữu Thông, Trương văn Bền…), có tinh thần yêu nước, lực lượng kinh tế nhỏ yếu, lập trường không kiên định, dễ thỏa hiệp, cải lương khi đế quốc mạnh. - Giai cấp tiểu tư sản, gồm nhà buôn, chủ xưởng nhỏ, viên chức, trí thức, học sinh, sinh viên,…bị thực dân Pháp chèn ép, bạc đãi, khinh rẻ, đời sống bấp bênh, có lòng yêu nước, hăng hái đ/tranh, và là một lực lượng quan trọng trong phong trào dân tộc, dân chủ ở nước ta. - Giai cấp nông dân, chiếm trên 90% dân số, có vai trò quan trọng trong xây dựng đất nước. Họ bị áp bức, bóc lột nặng nề, bị bần cùng hóa. Họ căm thù đế quốc, phong kiến, giàu lòng yêu nước, là lực lượng hăng hái và đông đảo nhất của cách mạng nhưng không có tổ chức vững mạnh. Nếu có lực lượng tiên tiến dẫn dắt, lãnh đạo thì sức mạnh của họ trong cách mạng giải phóng dân tộc được phát huy mạnh mẽ. - Giai cấp công nhân, ra đời trong quá trình khai thác thuộc địa của Pháp. Là giai cấp có đủ điều kiện nắm quyền lãnh đạo cách mạng vì: ngoài những đặc điểm chung của giai cấp công nhân thế giới như có tinh thần cách mạng triệt để, họ còn có đặc điểm riêng là: bị 3 tầng áp bức, có quan hệ gắn bó tự nhiên với nông dân, có ý thức tổ chức kỷ luật, kế thừa truyền thống dân tộc, tiếp thu ảnh hưởng của cách mạng tháng 10 và chủ nghĩa Mác Lê-nin, nên nhanh chóng trở thành lực lượng chính trị độc lập, thống nhất trong cả nước.

Sự phân hoá của các giai cấp trong xã hội Việt Nam là kết quả của chính sách thống trị và khai thác thuộc địa của thực dân Pháp. Sau khi đặt ách thống trị lên nước ta chúng bắt tay ngay vào khai thác thuộc địa nước ta. Chính vì thế chúng cần một lượng lớn nhân công lao động do đó giai cấp công nhân đã ra đời. Ngay sau đó các giai cấp khác cũng lần lượt ra đời đó là giai cấp tư bản, giai cấp tiểu tư sản điều này đã làm cho xã hội Việt Nam có sự phân hóa hết sức sâu sắc. Mỗi giai cấp lại có một đặc điểm riêng biệt việc xác định giai cấp lãnh đạo cách mạng là rất quan trọng.

Địa chủ phong kiến:
Giai cấp địa chủ phong kiến tồn tại hàng nghìn năm trong lịch sử từ địa vị là giai cấp thống trị nay trở thành tay sai cho thực dân Pháp câu kết với thực dân Pháp bóc lột nhân dân ta. Giai cấp địa chủ được chia thành:

+ Đại địa chủ: có nhiều ruộng đất, câu kết với thực dân Pháp bóc lột nhân dân ta

+ Trung địa chủ

+ Tiểu địa chủ

- Những địa chủ phong kiến phản cách mạng được thực dân Pháp dung dưỡng và nuôi béo vì vậy đây chính là đối tượng của cách mạng

- Những địa chủ phong kiến bị đế quốc chèn ép có tinh thần dân tộc và tinh thần cách mạng. Tuy nhiên cũng không trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng.

Giai cấp nông dân
- Chiếm 90% trong xã hội phong kiến thực dân Việt Nam bao gồm: Phú nông, trung nông, bần nông, cố nông

- Giai cấp nông dân bị địa chủ phong kiến và đế quốc bóc lột nặng nề, đế quốc bóc lột nhân dân bằng sưu cao thuế nặng, địa chủ bóc lột nhân dân bằng cướp đoạt ruộng đất, địa tô, cướp đoạt ruộng đất dẫn đến giai cấp nông dân bị đẩy vào đường cùng.

- Giai cấp nông dân là lực lượng đông đảo nhất và hăng hái nhất có vai trò quyết định đến cuộc giải phóng dân tộc, bị đế quốc và địa chủ chèn ép mâu thuẫn đặc biệt với đế quốc thực dân và phong kiến tay sai phản động vừa có mâu thuẫn về dân tộc vừa có mâu thuẫn về giai cấp trong đó mâu thuẫn dân tộc là lớn nhất. Tuy nhiên giai cấp nông dân cũng không thể trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng do trình độ văn hoá thấp.

Giai cấp công nhân
- Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ngay từ cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất.
- Giai cấp công nhân Việt Nam còn rất trẻ chiếm 1% dân số, trình độ văn hoá kỹ thuật rất thấp.
- Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam: Ngoài những đặc điểm chung với giai cấp công nhân thế giới giai cấp công nhân Việt Nam còn có những đặc điểm riêng biệt khác so với giai cấp công nhân thế giới.

* Đặc điểm riêng của giai cấp công nhân Việt Nam
- Chịu 3 tầng áp bức bóc lột (Đế quốc, tư bản trong nước, địa chủ phong kiến).
- Phần lớn xuất thân từ giai cấp nông dân cho nên họ gắn bó với dân tộc có mới quan hệ gần gũi với nhân dân và có mối thâm thù với thực dân Pháp.
- Ra đời trước tư sản lực lượng đồng nhất không bị phân tán về lực lượng và sức mạnh.
- Kế thừa truyền thống yêu nước đấu tranh của dân tộc.
- Do ra đời muộn giai cấp công nhân Việt Nam tiếp thu được ảnh hưởng của phong trào cách mạng thế giới, ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác-Lênin và cách mạng tháng Mười Nga.
- Giai cấp công nhân Việt Nam đã sớm trở thành một lực lượng chính trị độc lập, có đủ điều kiện và năng lực để lãnh đạo cách mạng.

Giai cấp tư sản
- Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp sau chiến tranh thế giới thứ nhất họ đã trở thành một giai cấp rõ rệt trước đó họ chỉ được gọi là một tầng lớp.
- Tư sản mại bản là những tư bản hoạt động trong lĩnh vực thầu khoán, công nghiệp và xây dựng có quyền lợi gắn liền với thực dân Pháp trở thành đối tượng của cách mạng.
- Tư sản dân tộc là những nhà tư sản vừa và nhỏ có xu hướng kinh doanh độc lập bị tư sản Pháp chèn ép nên họ có tinh thần dân tộc chống thực dân Pháp, chống phong kiến. Giai cấp này có tư tưởng dao động do đó cũng không thể trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng.

Giai cấp tiểu tư sản
- Hình thành trong cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp sau chiến tranh thế giới thứ nhất bao gồm: Trí thức, học sinh-sinh viên, công chức, tiểu thương, tiểu chủ, dân nghèo thành thị. Họ sống chủ yếu ở thành thị và khu công nghiệp bị thực dân Pháp chèn ép dễ bị rơi vào tình trạng thất nghiệp.

- Giai cấp tiểu tư sản cũng rất hăng hái tham gia cách mạng và là một trong những động lực đáng kể của cách mạng, họ là đồng minh của giai cấp công nhân có thể đi với giai cấp công nhân đến xã hội chủ nghĩa.Tuy nhiên tư tưởng của họ rất dao động do đó cũng không thể trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng.

Tóm lại sự phân hoá các giai cấp trong xã hội Việt Nam là kết quả của quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp. Trong đó sự xuất hiện của giai cấp công nhân giai cấp mang sứ mạng lịch sử là đoàn kết và lãnh đạo các giai cấp khác đứng lên đấu tranh chống đế quốc Pháp giải phóng dân tộc. Ngoài ra các giai cấp nông dân có lực lượng đông đảo có ý nghĩa quyết định đến thắng lợi của cách mạng. Các giai cấp khác nếu đi theo cách mạng cần phải lôi kéo về phía cách mạng, còn lực lượng nào chống đối cách mạng sẽ là đối tượng của cách mạng.

Lập bảng so sánh cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 – 1914) với cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai (1919 – 1929) của thực dân Pháp ở VN

	Cuộc khai thác lần thứ nhất	Cuộc khai thác lần thứ hai
Hoàn cảnh	Sau khi thực hiện xong việc bình định về quân sự, thực dân Pháp bắt đầu khai thác thuộc địa lần thứ nhất(1897-1914).	Sau chiến tranh thế giới thứ nhất(1914-1918), thực dân Pháp tiếp tục khai thác thuộc địa lần thứ hai.
Mục đích	Khai thác nguồn tài nguyên phong phú. Bóc lột nguồn nhân công rẻ mạt Biến Việt Nam thành thị trường tiêu thụ hành hóa của Pháp.	Tương tự.
Nội dung	Nông nghiệp: trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất: Cướp đoạn ruộng đất của nông dân để lập đồn điền, bóc lột địa tô, ban hành chế độ sưu thuế nặng nề. Công nghiệp: trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, Pháp tập trung vào khai thác mỏ, xây dựng 1 số cơ sở công nghiệp phục vụ cho đời sống của bọn thực dân như điện, nước, bưu điện….Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai, công nghiệp khai thác được đẩy mạnh đầu tư them và mở rộng hơn. Công nghiệp chế biến và dịch vụ được đẩy mạnh phát triển như xay xát, rượu, dệt…. Giao thông - vận tải: trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, Pháp mở mạng giao thông, xây dựng đường xá, bến cảng nhằm phục vụ cho lợi ích kinh tế và quân sự Pháp. Thương nghiệp: trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, Pháp độc chiếm thị trường Việt Nam, đánh thuế nặng vào hàng hóa nhập từ nước ngoài vào nhưng lại ưu tiên hàng nhập của Pháp.	Còn trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai để khai thác tối đa cho sự phục hồi kinh tế chính quốc sau chiến tranh thế giới, Pháp tăng cường mở rộng việc chiếm đoạt đất đai của nông dân để lập đồn điền trồng cà phê,…đặc biệt là cao su. Chính vì việc chiếm đoạt đất đai lập đồn điền trong cao su, cho lên nhiều công ty mới ra đời như công ty Misolanh - nắm độc quyền toàn bộ cao su ở Đông Dương. Công ngiệp:trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai, công nghiệp khai thác được đẩy mạnh đầu tư them và mở rộng hơn. Công nghiệp chế biến và dịch vụ được đẩy mạnh phát triển như xay xát, rượu, dệt…. Giao thông vận tải: trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2, Pháp cũng đầu tư thêm để phát triển, phục vụ cho khai thác nguyên liệu, lưu thông hàng hóa Thuowng nghiệp: trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ I. Ngoài ra, Pháp còn lập ngân hàng Đông Dương và ngân hàng này trở thành 1 thế lực nắm độc quyền chỉ huy các ngành kinh tế ở Việt Nam., quân sự.
Hệ quả	Làm cho kinh tế VN bị kiệt quệ, ngày càng lệ thuộc vào chính quốc.	Càng làm cho kinh tế nước ta cột chặt vào kinh tế nước Pháp. Đông Dương trở thành thị trường độc chiếm của Pháp.
Tác động	Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa bắt đầu du nhập vafoVN tồn tại cùng với phương thức sản xuất phong kiến. Xã hội Việt Nam bắt đầu phân chia gia cấp.	Phuowng thức sản xuất tư bản chủ nghĩa tiếp tục du nhập vào việt nam. Hifnh thái kinh tế chuyển đỏi rõ rệt từ phong kiến sang tư bản chủ nghĩa. xã hội việt Nam đã có sư phân hóa giai cấp rõ rệt.