Bài 16: Alcohol

Tham khảo:
- Khái niệm: Alcohol là hợp chất hữu cơ có nhóm chức hydroxy (-OH) liên kết với nguyên tử carbon no.
- Tính chất vật lí: Ở điều kiện thường, các alcohol tồn tại ở thể lỏng hoặc thể rắn; Alcohol có nhiệt độ sôi cao hơn hydrocarbon hoặc ether có phân tử khối tương đương; Alcohol có phân tử khối nhỏ tan tốt trong nước, độ tan giảm khi số nguyên tử carbon tăng
- Tính chất hoá học: Alcohol có khả năng tham gia phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm – OH; phản ứng tạo thành ether; phản ứng tạo thành alkene; phản ứng oxi hoá. Polyalcohol có các nhóm -OH kề nhau có thể tạo phức với Cu(OH)2.
- Ứng dụng: Nhiều alcohol được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực đồ uống, dược phẩm, mĩ phẩm, y tế, phẩm nhuộm hoặc làm nhiên liệu …

Các hợp chất hữu cơ trong Hình 16.1 đều có nhóm chức hydroxy (–OH).

Nguyên tử carbon liên kết với nhóm chức hydroxy là carbon no. Bậc alcohol là bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm –OH.

Đặc điểm liên kết trong phân tử methanol, ethanol: phân tử có 1 nhóm hydroxy (-OH) liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon no.

Tham khảo:
- Mạch carbon chính là mạch dài nhất, chứa nhóm –OH.
- Đánh số thứ tự nguyên tử carbon trong mạch chính sao cho vị trí của nguyên tử carbon liên kết với nhóm hydroxy là nhỏ nhất

Mạch chính là mạch carbon dài nhất có chứa nhóm -OH

Đánh số thứ tự nguyên tử C mạch chính bắt đầu từ phía gần nhóm -OH hơn

Giữa các phân tử ethanol có liên kết hydrogen liên phân tử; propane và dimethyl ether không có liên kết hydrogen, do đó ethanol có nhiệt độ sôi cao hơn hẳn so với propane và dimethyl ether.

-> Hầu như các alcohol tan vô hạn trong nước.

-> Số lượng C tăng, thì độ tan và nhiệt độ sôi giảm dần.

Vì nhiều tinh dầu thơm và ester thường không hòa tan trong nước, nhưng có thể hòa tan trong cồn (ethanol).