Bài 9. Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên châu Phi

Mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 112)

Hướng dẫn giải

Châu Phi là châu lục lớn thứ ba thế giới, phần lớn lãnh thổ nằm giữa hai chí tuyến, có dạng hình khối.

Châu Phi có khí hậu khô hạn bậc nhất thế giới. Có các hoang mạc, sa mạc lớn như Xa-ha-ra,… Thiên nhiên phong phú đa dạng với nhiều loài động vật. Tuy nhiên, hiện nay môi trường đang chịu ảnh hưởng rất lớn dưới sự tác động của con người.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK - Trang 112)

Hướng dẫn giải

- Các biển và đại dương mà châu Phi tiếp giáp: 

+ Biển: Biển Địa Trung Hải, biển Đỏ.

+ Đại dương: Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương

- Đặc điểm nổi bật về vị trí địa lí, hình dạng và kích thước của châu Phi:

+ Vị trí địa lí: phần lục địa kéo dài từ khoảng 47o20’B đến 34o52’N. Đại bộ phận lãnh thổ nằm giữa hai đường chí tuyến, tương đối cân xứng hai bên đường xích đạo.

+ Hình dạng: dạng hình khối “mập mạp”, đường bờ biển ít bị chia cắt, có rất ít các vịnh biển và bán đảo lớn.

+ Kích thước: diện tích khoảng 30,3 triệu km² (lớn thứ 3 thế giới).

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK - Trang 114)

Hướng dẫn giải

- Các sơn nguyên, bồn địa, các dãy núi của châu Phi:

+ Sơn nguyên: SN. Ê-ti-ô-pi-a, SN. Đông Phi.

+ Bồn địa: Bồn địa Sát, bồn địa Công-gô, bồn địa Nin Thượng, bồn địa Ca-la-ha-ri.

+ Các dãy núi: D. At-lat, D. Đrê-ken-bec.

- Các khoáng sản chủ yếu và sự phân bố của chúng: 

+ Các mỏ sắt, dầu mỏ và khí tự nhiên: khu vực Bắc Phi.

+ Các mỏ vàng, sắt, kim cương: ven biển vịnh Ghi-nê.

 

+ Các mỏ đồng, chì, cô ban, u-ra-ni-um, crôm, kim cương, phốt-pho-rít: khu vực Nam Phi.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK - Trang 115)

Hướng dẫn giải

Châu Phi có khí hậu nóng và khô do chịu tác động của vị trí địa lí, hình dạng lãnh thổ, địa hình và các dòng biển nóng, lạnh ven bờ.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK - Trang 115)

Hướng dẫn giải

- Nhận xét đặc điểm mạng lưới sông, hồ của châu Phi:

+ Mạng lưới sông, hồ kém phát triển và phân bố không đều.

+ Phần lớn sông có nhiều thác ghềnh.

+ Các hồ lớn hầu hết có nguồn gốc kiến tạo và tập trung ở Đông Phi. 

+ Các hồ có diện tích rộng và độ sâu lớn => tích trữ 1 khối nước ngọt phong phú.

+ Các sông, hồ có giá trị cho giao thông, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt con người.

- Xác định và đọc tên một số sông, hồ lớn của châu Phi:

+ Sông lớn: sông Nin, sông Công-gô, sông Dăm-be-đi, sông Ni-giê,...

+ Hồ lớn: hồ Vích-to-ri-a, hồ Sát, hồ Tan-ga-ni-ca, hồ Ni-át-xa, hồ Tuốc-ca-na,...

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK - Trang 115)

Hướng dẫn giải

Một số loài động vật địa phương của châu Phi và sự phân bố của chúng:

- Hà mã, đà điểu: Trung Phi.

- Sư tử, hươu cao cổ: Trung và Nam Phi.

- Lạc đà: Bắc Phi.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK - Trang 116)

Hướng dẫn giải

Nạn buôn bán trái phép sừng tê giác đen và ngà voi phổ biến trên thế giới vì:

- Việc buôn bán sừng tê giác đen và ngà voi mang lại giá trị kinh tế cao.

- Một bộ phận người dân có niềm tin hoang đường về tác dụng chữa bệnh thần kì của sừng tê giác.

- Sử dụng ngà voi làm đồ trang sức hay trang trí nội thất.

- Hiện nay, tê giác và voi đang dần có nguy cơ tuyệt chủng bởi nạn buôn bán trái phép nên càng trở nên quý hiếm và được truy lùng ở mọi nơi.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK - Trang 116)

Hướng dẫn giải

Đặc điểm đường bờ biển châu Phi: Đường bờ biển ít khúc khuỷu, không có nhiều bán đảo, vịnh và biển ven bờ.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK - Trang 116)

Hướng dẫn giải

Các dòng biển nóng, lạnh đã ảnh hưởng tới lượng mưa các vùng ven biển châu Phi:

- Dòng biển lạnh Ca-na-ri chảy ven bờ biển Tây Bắc châu Phi, dòng biển lạnh Ben-ghê-la chảy ven bờ biển Tây Nam châu Phi, lượng mưa vùng ven biển dưới 200mm.

- Dòng biển nóng Ghi-nê chảy ven vịnh Ghi-nê, lượng mưa vùng ven biển trên 2.000mm.

- Dòng biển nóng Xô-ma-li, dòng biển nóng Mô-dăm-bích, dòng biển nóng Mũi Kim chảy ven bờ biển Đông châu Phi, lượng mưa vùng ven biển từ 1000mm đến 2.000mm.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK - Trang 116)

Hướng dẫn giải

Nếu nạn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp diễn ra phổ biến thì môi trường của châu Phi sẽ:

- Mất cân bằng sinh thái môi trường.

- Suy giảm và tuyệt chủng các loài động vật quý hiếm.

- Ô nhiễm do những người săn bắn trái phép động vật hoang dã sử dụng các công cụ hủy diệt.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)