Bài 3: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Câu hỏi mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 19)

Hướng dẫn giải
(2)(5)(10)(8)
(9)(11)(1)(4)
(12)(3)(6)(7)
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Cánh diều - Trang 19)

Tìm hiểu thêm (SGK Cánh diều - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Ngay từ khi chưa biết rõ về cấu tạo nguyên tử, các nhà khoa học đã tìm ra cách phân loại, sắp xếp các nguyên tố hóa học để tìm ra quy luật về tính chất của chúng. Trong lịch sử nghiên cứu, một số quy luật sắp xếp đã được tìm ra nhưng đều không thành công.

Đến năm 1869, nhà bác học Nga Men-đê-lê-ép (Dmitri Ivanovich Mendeleev) (1834 – 1907) sắp xếp 63 nguyên tố hóa học đã biết thời đó theo chiều tăng dần khối lượng nguyên tử và phát hiện ra rằng tính chất của các nguyên tố được lặp lại đều đặn sau một số nguyên tố nhất định. Tuy nhiên, ông đã hiệu chỉnh vị trí một số nguyên tố trái với nguyên tắc sắp xếp để chúng phù hợp với quy luật về biến đổi tính chất và dự đoán vị trí một số nguyên tố chưa biết. Tiên đoán của Men-đê-lê-ép là đúng sau khi các nhà khoa học tìm ra các nguyên tố mới. Để ghi nhận sự cống hiến vĩ đại của ông, năm 1955, các nhà vật lí người Mỹ đã đặt tên nguyên tố họ tổng hợp được có số thứ tự 101 trong bảng tuần hoàn là Mendelevium (Md).

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Cánh diều - Trang 20)

Hướng dẫn giải

- Từ hình 3.1, ta biết được các thông tin sau:

   + Số hiệu nguyên tử của carbon là 6

   + Kí hiệu hóa học: C

   + Tên nguyên tố: Carbon

   + Khối lượng nguyên tử carbon: 12

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Cánh diều - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Số thứ tự 16:

+Tên nguyên tố: sulfur

+Số hiệu nguyên tử = số thứ tự = 16

+Kí hiệu hóa học: S

+Khối lượng nguyên tử: M=32

-Số thứ tự 20:

+Tên nguyên tố: calcium

+Số hiệu nguyên tử = số thứ tự = 20

+Kí hiệu hóa học: Ca

+Khối lượng nguyên tử: M = 40

(Trả lời bởi Nguyễn Lê Phước Thịnh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 3 (SGK Cánh diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

- Nguyên tố carbon:

   + Có số hiệu nguyên tử: 6

   + Nằm ở chu kì 2 => Có 2 lớp electron

- Nguyên tố nhôm:

   + Có số hiệu nguyên tử: 13

   + Nằm ở chu kì 3 => Có 3 lớp electron

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Cánh diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Cấu hình: 1s22s22p63s23p3

=> Vì e ngoài cùng điền ở phân lớp 3p, và có 5e lớp ngoài cùng

=> Nguyên tử nguyên tố này thuộc chu kì 3 và có 3 lớp e

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Luyện tập 3 (SGK Cánh diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

- Xét mô hình nguyên tử natri:

   + Số hiệu nguyên tử: 11

   + Điện tích hạt nhân: +11

   + Có 3 vòng tròn quanh hạt nhân => Số lớp electron = chu kì = 3

   + Có 1 hình tròn xanh ở vòng tròn ngoài cùng => Có 1 electron ở lớp ngoài cùng

- Xét mô hình nguyên tử argon:

   + Số hiệu nguyên tử: 18

   + Điện tích hạt nhân: +18

   + Có 3 vòng tròn quanh hạt nhân => Số lớp electron = chu kì = 3

   + Có 8 hình tròn xanh ở vòng tròn ngoài cùng => Có 8 electron ở lớp ngoài cùng

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập 4 (SGK Cánh diều - Trang 22)

Hướng dẫn giải

- Chất khí duy trì sự hô hấp của con người và có nhiều trong không khí

=> Khí oxygen

- Tên nguyên tố: Oxygen

- Oxygen nằm ở ô số 8, hàng số 2 => Oxygen thuộc chu kì 2 trong bảng tuần hoàn

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 4 (SGK Cánh diều - Trang 22)

Hướng dẫn giải

- Xét mô hình cấu tạo của nguyên tử lithium: có 1 hình tròn xanh ở vòng tròn ngoài cùng => Có 1 electron ở lớp vỏ ngoài cùng => Thuộc nhóm IA

- Xét mô hình cấu tạo của nguyên tử chlorine: có 7 hình tròn xanh ở vòng tròn ngoài cùng => Có 7 electron ở lớp vỏ ngoài cùng => Thuộc nhóm VIIA

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)