Công nghệ sinh học đã được ứng dụng thế nào phòng và trị bệnh thủy sản? Nhân bản gene đích chủa tác nhân gây bệnh bằng kĩ thuật PCR (Hình 25.1) có vai trò như thế nào trong phòng và trị bệnh thủy sản?
Bài 25. Ứng dụng công nghệ sinh học trong phòng, trị bệnh thủy sản
Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 128)
Thảo luận (1)
Khám phá mục I (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 129)
Quan sát Hình 25.3, mô tả các bước phát hiện virus gây bệnh trên tôm bằng kĩ thuật PCR.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiBước 1. Thu mẫu tôm
Bước 2. Tách chiết DNA tổng số
Bước 3. Nhân bản đoạn gene đặc hiệu của tác nhân gây bệnh bằng phản ứng PCR
Bước 4. Điện di và kiểm tra sản phẩm PCR
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Kết nối năng lực mục I (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 129)
Sử dụng internet, sách, báo,.. để tìm hiểu thêm một số ứng dụng của công nghệ sinh học trong chẩn đoán bệnh ở động vật thủy sản.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số ứng dụng của công nghệ sinh học trong chẩn đoán bệnh ở động vật thủy sản:
- Kỹ thuật ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) là một kỹ thuật miễn dịch được sử dụng để chẩn đoán bệnh ở động vật thủy sản.
- Kỹ thuật Real-time PCR là một kỹ thuật khuếch đại DNA được sử dụng để chẩn đoán bệnh ở động vật thủy sản.
- Kỹ thuật gen: được sử dụng để phát triển các phương pháp chẩn đoán bệnh ở động vật thủy sản dựa trên sự phân tích DNA.
- Kỹ thuật sinh học phân tử: được sử dụng để phát triển các phương pháp chẩn đoán bệnh ở động vật thủy sản dựa trên sự phân tích RNA.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Khám phá mục II.2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 131)
Quan sát Hình 25.7, mô tả các bước sản xuất chế phẩm Bacilus sp. Phòng, trị bệnh thủy sản.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiBước 1: Phân lập, tuyển chọn chủng Bacillus sp. có khả năng phòng, trị bệnh cho thuỷ sản.
Bước 2: Nuôi cấy và nhân sinh khối chùng Bacillus sp. trong môi trường dinh dưỡng Nutrient Broth ở điều kiện thích hợp (pH 7 đến 7,5; nhiệt độ từ 30 °C đến 35 °C).
Bước 3: Phối trộn sinh khỏi vi khuẩn Bacillus sp. với cơ chất thích hợp (đường maltodextrin, lactose, tinh bột bắp,...) để tạo chế phẩm
Bước 4: Đóng gói, bảo quản và sử dụng.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Kết nối năng lực mục II.2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 131)
Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu thành phần của chế phẩm vi sinh sử dụng trong phòng, trị bệnh thủy sản ở địa phương em.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiThành phần của chế phẩm vi sinh sử dụng trong phòng, trị bệnh thủy sản ở địa phương em:
- Vi khuẩn: Bacillus, Lactobacillus,...
- Nấm: Trichoderma
- Enzyme: Protease, Amylase, Lipase,...
- Chất dinh dưỡng:
+ Vitamin: Vitamin C, Vitamin B1
+ Khoáng chất: Canxi, sắt,...
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Khám phá mục III (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 132)
Quan sát Hình 25.8, trình bày các bước tạo chế phẩm men tỏi giàu allicin phòng, trị bệnh thủy sản.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Trộn đều thành hỗn hợp (tỉ lệ 10:1:1:16) trong thùng chứa:
+ Tỏi tươi xay nhuyễn
+ Đường kính hoặc mật rỉ đường
+ Dấm ăn
+ Nước sạch
- Ú lên men khoảng 10-15 ngày (nều mùa hè khoảng 25-30 ngày (nều mùa đông)
- Dịch tôi lên men giàu allicin
- Đóng gói, bảo quản và sử dụng
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Luyện tập 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 132)
Trình bày các bước chẩn đoán nhanh bệnh thủy sản bằng kĩ thuật PCR, kit chẩn đoán.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Bước chẩn đoán nhanh bệnh thủy sản bằng kĩ thuật PCR:
Bước 1. Thu mẫu thuỷ sản
Bước 2. Tách chiết DNA tổng số
Bước 3. Nhân bản đoạn gene đặc hiệu của tác nhân gây bệnh bằng phản ứng PCR
Bước 4. Điện di và kiểm tra sản phẩm PCR
- Bước chẩn đoán nhanh bệnh thủy sản bằng kit chẩn đoán:
Bước 1: Thu mẫu thủy sản
Bước 2: Bổ sung ding dịch đệm
Bước 3: Nghiền mẫu
Bước 4: Hút mẫu dịch
Bước 5: Cho mẫu vào kit test nhanh
Bước 6: Đọc kết quả sau 15 phút
+ Dương tính
+ Âm tính
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Luyện tập 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 132)
Trình bày một số ứng dụng công nghệ sinh học trong phòng và trị bệnh thủy sản.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Công nghệ sinh học trong sản xuất vaccine: Trong nuôi trồng thuỷ sản, vaccine vô hoạt được sử dụng phổ biến trong phòng bệnh cho nhiều loài thuỷ sản. Nhược điểm của loại vaccine này là chi phí sản xuất cao, thời gian bảo hộ ngắn nên thường xuyên phải sử dụng nhắc lại. Nhớ ứng dụng công nghệ sinh học, vaccine DNA đã ra đời, đây là bước đột phá lớn so với các vaccine truyền thống. Vaccine DNA có ưu điểm là tính ổn định cao, chi phí sản xuất thấp hơn vaccine vô hoạt, không chứa tác nhân gây bệnh nên có tính an toàn cao hơn vaccine truyền thống.
- Công nghệ sinh học trong sản xuất chế phẩm vi sinh: Một số vi khuẩn có lợi có khả năng cạnh tranh hoặc sản sinh ra các chất ức chế vi khuẩn gây bệnh hoặc tăng cường miễn dịch cho động vật thuỷ sản. Nhờ ứng dụng công nghệ sinh học, các nhà khoa học đã phân lập, tuyển chọn các chủng vi sinh vật có đặc tính trên để sản xuất chế phẩm phòng, trị bệnh thuỷ sản.
- Công nghệ sinh học trong sản xuất chế phẩm thảo dược: Rất nhiều loại thảo dược (tỏi, thanh hao hoa vàng, hương như trắng, ngũ bội tử, cà gai leo, xuyên tâm liên, hương tháo, trầu không, thanh táo,...) đã và đang được nghiên cứu và ứng dụng trong phòng, trị bệnh thuỷ sản. Đặc tính của các loại thảo dược là chứa nhiều hoạt chất có hoạt tính kháng bệnh cao (allicin, polyphenols, alkaloids, quinones, terpenoids, steroids,...) và khả năng tăng cường miễn dịch cho động vật thuỷ sản. Ưu điểm của chế phẩm thảo dược là có thể dùng để phòng, trị bệnh, an toàn cho con người và thân thiện với môi trường.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Vận dụng (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 132)
Đề xuất một số loại thảo dược có thể sử dụng sản xuất chế phẩm phòng, trị bệnh thủy sản.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số loại thảo dược có thể sử dụng sản xuất chế phẩm phòng, trị bệnh thủy sản:
- Cây sả
- Cây tỏi
- Cây gừng
- Cây nghệ
- Cây ổi
- Cây diệp hạ châu
- Cây mật gấu
- Cây chùm ngây
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)